من هستم چون ما هستیم

 انجمن مددکاران اجتماعی ایران به همین مناسبت سومین کنگره بین‌المللی و سی‌و‌پنجمین همایش ملی روز مددکار اجتماعی را با موضوع «مددکاری اجتماعی، دیده‌بانی اجتماعی و همبستگی اجتماعی» با مشارکت تمام تشکل‌های جهانی و منطقه‌ای روز سه‌شنبه نوزدهم اسفند سال جاری با حضور مسئولان و استادانی از 20 کشور از تمام قاره‌های جهان در بستر تلویزیون اینترنتی (برخط/ آنلاین) برگزار می‌کند. شعار امسال جهانی مددکاری اجتماعی، همبستگی اجتماعی و اتحاد جهانی است که با توجه به شرایطی که کرونا در همه جهان گذاشته، این شعار بسیار محوری و انتخابی هوشمندانه است؛ چرا‌که جوامع در دوران مختلف تاریخی به همبستگی اجتماعی نیاز دارند. گرچه مؤلفه‌های مؤثر و تعیین‌کننده در این حوزه در ادوار مختلف متفاوت بودند. در گذشته دین، زبان، نژاد و... ممکن بود تأثیرگذار باشد؛

اما بدون شک با تحولات و دگرگونی‌های اجتماعی صورت‌گرفته در جوامع این مؤلفه‌ها از تنوع و گستردگی بیشتری برخوردار هستند. از‌جمله این موارد می‌توان به عدالت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و در یک معنای عام سرمایه اجتماعی، دسترسی به فرصت‌های برابر، توزیع عادلانه منابع و ثروت، قوانین و حقوق شهروندی و... اشاره کرد که در کنار مؤلفه‌های قبلی در افزایش همبستگی اجتماعی تأثیر‌گذار هستند.

کرونا شرایطی را به وجود آورده که اهمیت همبستگی اجتماعی بیش‌از‌پیش شناخته شود. تحقق همبستگی اجتماعی در جامعه که عاملی مهم برای تحق امنیت همه‌جانبه عمومی، اجتماعی و... نیز هست، مستلزم رصد مؤلفه‌های اجتماعی است که دیده‌بانی اجتماعی می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. اعتقاد ما در حوزه مددکاری اجتماعی این است که حوزه دیده‌بانی اجتماعی موضوعی مهم و جدی است و نباید از آن غفلت کرد. نتیجه دیده‌بانی اجتماعی باید به ما کمک کند به سمت توسعه و همبستگی اجتماعی حرکت کنیم. باید مسئولیت‌پذیر باشیم و در مقابل وظایفی که داریم، به‌درستی ایفای نقش کنیم.

باید نظارت‌کننده و ارزیابی‌کننده و البته مطالبه‌گر اجتماعی باشیم که در‌این‌میان دیده‌بانی اجتماعی یکی از فرصت‌های مطالبه‌گری و نظارت بر چگونگی انجام وظایف و مسئولیت‌ها تلقی می‌شود. شهروندان در برابر یکدیگر و دولت وظایفی دارند و دولت نیز در مقابل شهروندان وظایفی دارد. بر این باورم که پژوهشگران و استادان دانشگاهی، انجمن‌ها و سازمان‌های غیردولتی، اصحاب رسانه، تشکل‌های محلی، مردم و دستگاه‌های ناظر و از‌جمله مددکاران اجتماعی به دلیل انباشت اطلاعاتی که دارند و وظیفه دیده‌بانی اجتماعی که دارند، می‌توانند در مسیری که برای دیده‌بانی اجتماعی انتخاب می‌کنیم تا شاهد افزایش همبستگی اجتماعی باشیم، ایفای نقش کنند؛ اینکه محور شعار امسال جهانی و ایران بر همبستگی اجتماعی است و ما در تحقق این شرایط سهیم هستیم. اینکه محور شعار امسال «من هستم چون ما هستیم» تعیین شده است، دقیقا به این نکته اشاره دارد که بدون همکاری و تعامل افزایش همبستگی اجتماعی تحقق پیدا نمی‌کند. موضوعی که سعدی شیرازی، شاعر نامی ایران‌زمین، به‌خوبی در این اشعار به آن اشاره کرده است که: