مسیرها باید مشخص باشد، نخست اینکه باید به بیمار فکر کنیم، یعنی کیفیت خدمات کاهش پیدا نکند. دوم اینکه محرمانگی اطلاعات بیمار نباید خدشهدار شود

شفاآنلاین>سلامت> هفته گذشته مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بخشنامه توقف تولید دفترچههای درمانی را به تمامی مراکز استانی، شعب و کارگزاریهای این سازمان ابلاغ کرد و قرار شد از اول اسفندماه دیگر این دفترچهها که تاریخی پر فراز و نشیب در ایران داشتهاند دیگر تولید نشده و بیماران تحت پوشش بزرگترین سازمان بیمهای کشور بدون دفترچههای خود به مراکز درمانی، داروخانهها و .. مراجعه کنند و پزشکان نیز تجویزهای خود را در نسخههای الکترونیک بنویسند، این موضوع پرسشهای فراوانی را از یک سو در میان جامعه هدف تامین اجتماعی و در سوی دیگر پزشکان و داروسازان ایجاد کرد.
به گزارش شفاآنلاین: همچنین دغدغههای دیگری نیز از سوی سازمان نظام پزشکی که پیش از این بر سر ارائه خدمات الکترونیک سلامت با سازمان تامین اجتماعی به تفاهم رسیده بودند مطرح شد از جمله این دغدغهها نگرانی از شتابزدگی این کار و گره بستن نسخه الکترونیک با حذف دفترچه بود که منجر به الزام پزشکان برای نوشتن نسخه الکترونیک میشد. در همین راستا نشست خبری مشترکی از سوی دو سازمان تامین اجتماعی و نظام پزشکی در رابطه با طرح توقف تولید دفترچههای درمانی روز سهشنبه 28 بهمنماه برگزار شد.
با حضور در این نشست ضمن طرح این موضوع که جامعه پزشکی و داروسازان از اجرای نسخه الکترونیک نگران هستند این پرسش را مطرح کرد که برای رفع نگرانیها چه راهکاری مد نظر سازمان تامین اجتماعی بوده و پرسش دیگر نیز بود که سازمان نظام پزشکی به چه دلیل اجرای طرح را شتابزده میداند که حاضران در این نشست به این پرسشها پاسخ دادند.
مسیرهای اجرای نسخه الکترونیک مشخص باشد
محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی، با بیان اینکه نسخه الکترونیک باید جزئی از پرونده الکترونیک سلامت باشد، گفت: «اگرچه از اقدام توقف تولید دفترچههای کاغذی درمانی حمایت میکنیم، اما راهاندازی نسخه الکترونیک نباید با شتابزدگی انجام شود.»
وی ادامه داد: «مسیرها باید مشخص باشد، نخست اینکه باید به بیمار فکر کنیم، یعنی کیفیت خدمات کاهش پیدا نکند. دوم اینکه محرمانگی اطلاعات بیمار نباید خدشهدار شود، همچنین دسترسی بیماران به خدمات سلامت نباید محدود شود.»
جهانگیری یادآور شد: «مکانیزمهای مختلفی برای اینکه مردم خدمات سلامت دریافت کنند موجود است. در شرایط کرونا نباید صف، انتظار و تعلل ایجاد شود، چنانچه این مسائل به وجود آید ممکن است این طرح متوقف شود.»
وی در ادامه با تاکید بر اینکه نباید الزامی برای نسخهنویسی الکترونیک وجود داشته باشد، گفت: «در هیچ کجای دنیا نسخه الکترونیک به صورت کامل اجرا نشده است، هیچ کشوری هم نسخه الکترونیک را به صورت کامل ندارد و در برخی مواقع از نسخههای کاغذی هم استفاده میشود. نباید حذف دفترچه درمانی را به نسخه الکترونیک گرهزد، چراکه اگر این اتفاق رخ دهد طرح با شکست مواجه میشود.»
معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه نسخهنویسی الکترونیک باید با مکانیسم تشویق صورت پذیرد و الزامی در کار نباشد، گفت: «پزشکان میتوانند از یک پنل واحد استفاده کنند و به تمام بیمهها ارسال کنند.»
وی همچنین در رابطه با نسخهنویسی الکترونیک در بیمههای مختلف، یادآور شد: «هر سامانهای که مورد تایید وزارت بهداشت باشد، پزشکان میتوانند از آن استفاده کرده و به صورت پنل واحد از آن بهرهمند شوند. لزومی ندارد پزشکان حتماً از پنل سازمان تامین اجتماعی و یا بیمه سلامت استفاده کنند، یکی از دغدغههای پزشکان استفاده از چند پنل مختلف بود، ما این امکان را فراهم کردیم که پزشکان از هر پنلی که برای آنها امکانپذیر است استفاده کنند.»
مزیتهای نسخه نویسی الکترونیک
مصطفی سالاری، مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی، در این نشست مشترک با بیان اینکه نسخهنویسی الکترونیک در مراکز درمانی ملکی سازمان یا طرف قرارداد انجام میشود، گفت: «نسخه الکترونیک یا در سامانه سازمان ارائه خدمت شود یا اگر خودشان دارای سامانهای بودهاند با یک نرم افزار واسط به سامانه تامین اجتماعی متصل میشوند و در واقع کار جدیدی انجام نمیدهند و همان کار سابق را ادامه داده و در سامانه تامین اجتماعی هم ثبت میشود.»
وی افزود: «الکترونیک شدن خدمات سلامت کار بسیار دشواری است، چراکه ممکن است در برخی نقاط زیر ساختهای الکترونیک مناسبی وجود نداشته باشد. به هر حال این کار را آغاز کرده و امیدواریم بتوان آن را به خوبی در کشور پیاده کرد.»
سالاری یادآورشد: «الزام و اجباری برای نسخه نویسی الکترونیک وجود ندارد و ممکن است پزشکی تمایل یا توانایی استفاده از این نسخه را نداشته باشد اما تا ۳۰ بهمن همچنان دفترچه تولید میشود، از یکم اسفندماه هم،تولید دفترچه متوقف میشود اما دفترچههای کاغذی قابل استفاده خواهد بود و پزشک میتواند در آن نسخه بنویسد. بنابراین دفترچه حذف نخواهد شد بلکه صدور دفترچههای جدید متوقف میشود.»
سالاری ادامه داد: «نیاز بود تفاوتی برای مزیت نسخه الکترونیک قائل شویم. اولین مزیت این است که بخشی از تعهدات را همان روز به مرکز پرداخت میکنیم و مابقی را تا پایان هرماه و طی ۱۰ روز واریز میکنیم اما اگر نسخهنویسی کاغذی باشد، چون باید اوراق جمع شوند و صورتحسابها را بررسی کنند، معمولاً دو ماه زمان میبرد. بنابراین پرداخت با تاخیر همراه میشود. اکنون مدعی هستیم که تعهدات را به روز میپردازیم، اما مشکل فرایند کاغذی زمانبر بودن تجمیع آن است. اولویت ما، پرداخت تعهد خدمت در بستر الکترونیک است. از تسهیلات دیگری هم که پیشنهاد شود استقبال میکنیم.»
سالاری در ادامه با بیان اینکه هدف الکترونیک شدن پوشش مناسب و ارائه خدمات درمانی بهتر به مردم است، گفت: «نسخهنویسی الکترونیک این امکان را فراهم کرده است تا پوشش درمانی بیماران صعبالعلاج، مزمن و برخی از بیماریهای سالمندی را ۱۰۰ درصد پوشش دهیم و در مراکز درمانی دولتی در برخی شهرستانها نیز هزینهها ۱۰۰ درصد پوشش داده شود.»
حذف دفترچه و نسخه نویسی الکترونیک دو موضوع جدا با یک هدف واحد
امیرعباس منوچهری، معاون درمان سازمان تامین اجتماعی نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه طرح حذف دفترچههای بیمه کاغذی و نسخه الکترونیک دو طرح جداگانه هستند، گفت: «این دو طرح علیرغم اینکه دو طرح جداگانه هستند اما به موازات یکدیگر پیش رفته و یک هدف واحد را دنبال میکنند.»
وی با بیان اینکه طرح نسخهنویسی الکترونیک به جهت بعد ملی و مزایایی که دارد همانند طرح تحول سلامت است، گفت: «از ابتدای اسفند با توقف تولید دفترچههای جدید کاغذی، گام مهمی را به سمت اجرای نسخهنویسی الکترونیک و تشکیل پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان برخواهیم داشت.»
منوچهری با بیان اینکه یکی از دستاوردهای نسخهنویسی الکترونیک، جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی از دفترچههای بیمه است، گفت: «یکی از مهمترین دغدغههای ما استحقاقسنجی بیمهای افرد است. باید اطمینان پیدا کنیم که خدمت به درستی ارائه میشود. در همین راستا روشهای مختلفی برای نظارت وجود دارد، اما با این حال هنوز هم علیرغم عکسدار بودن دفترچههای بیمه سوء استفادههایی صورت میگیرد.»
منوچهری در ادامه به تشریح جزئیاتی از نحوه ارائه خدمات در صورت حذف دفترچه درمانی پرداخت و گفت: «جلساتی با ثبت احوال و سازمانهای دیگر برای دسترسی به سوابق هویتی افراد برگزار شده است. اگر در ابتدای این طرح سختگیری کنیم ممکن است عرصه بر مردم سخت شود، لذا همه فرایندهای نظارتی را از همان ابتدا با شدت انجام نمیدهیم و به تدریج این کار را انجام خواهیم داد.»
منوچهری بیان کرد: «دو ماه نخست اجرای این طرح دوره فراگیری بوده و از روشهایی مانند دریافت کد رهگیری از شماره تلفن مراجعه کننده صرف نظر میکنیم، اما در ادامه نسبت به کنترل این موارد با روشهای مختلفی اقدام خواهیم کرد.»
وی در رابطه با مدارک لازم برای احراز هویت در پی حذف دفترچههای کاغذی نیز گفت: «برای افراد زیر ۱۸ سال شناسنامه قابل قبول است. ضمن اینکه توصیه میکنیم جلد دفترچه هم دور انداخته نشود و آن هم یکی از مدارک قابل قبول برای احراز هویت است. کارت ملی دیگر مدرک برای احراز هویت است.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به پرسش مبنی بر نگرانیهای جامعه پزشکی و انجمن داروسازان نیز گفت: «این دغدغهها درست است. قرار است همه ارکان نظام سلامت در کنار هم یک هدف را به سرانجام برسانیم، اگر اجزای یک سیستم را به طور کامل نبینیم این هدف به سرانجام نمیرسد.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: «دغدغه جدی نظام پزشکی مبنی بر اینکه الزام پزشکان به صدور نسخه الکترونیک است، این دغدغه را برطرف کردهایم و برای پیوستن پزشکان به این طرح مشوق ایجاد کرده و هیچ الزامی در حال حاضر برای استفاده از نسخه الکترونیک وجود ندارد.»
منوچهری یادآور شد: «هفته گذشته در هیئت مدیره مصوب کردیم تا در ۳۷۵ شهرستانی که سازمان نظام اجتماعی مرکز ملکی ندارد خدمات بستری به تمامی بیمهشدگان در بیمارستانهای دولتی رایگان باشد. همچنین خدمات بستری برای افراد بالای ۶۵ سال در مراکز دانشگاهی و طرف قرارداد رایگان است.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی یادآور شد: «۶۰ میلیون مراجعه در سال برای دریافت و تمدید دفترچه وجود داشت که عوارض زیادی داشتند. با حذف دفترچهها از این عوارض پیشگیری میشود. اگر پزشکی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی بوده و امضای دیجیتال داشته باشد همان روز و تا ۱۲ شب، ۹۵ درصد هزینه ویزیت او پرداخت میشود و اگر پزشکی علیرغم طرف قرارداد بودن، امضای دیجیتال نداشته باشد ۸۰ درصد این تعهدات پرداخت میشود.»
منوچهری یادآور شد: «داروخانهها باید تا پیش از این ۳۰ درصد مبلغ دارو را از بیمار میگرفتند و ۷۰ درصد را بیمه پرداخت میکرد که آن هم با تاخیر بود، اما اکنون بلافاصله ۲۰ درصد مبلغ دارو را بلافاصله بیمه پرداخت میکند.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی درباره چگونگی ارائه مدارک پزشکی به بیمههای تکمیلی در صورت الکترونیکی شدن نسخ گفت: «مذاکرات بسیاری با بیمههای تکمیلی صورت گرفته و توافق شد با در اختیار گذاشتن API مسئله حل شود. به ۲۹ شرکت بیمه، نامههایی ارسال و برای تبادل API اعلام آمادگی شده است. از این طریق زبان سامانهها برای همدیگر قابل فهم خواهد بود.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی درباره برخی تخلفات و سوءاستفادهها از کدملی با حذف دفترچههای کاغذی گفت: «تخلفات با دفترچه هم وجود داشت. اگر عکس تطبیق داده نشود هم امکان سوء استفاده وجود دارد. درباره کارت ملی هم همینطور است، اما وقتی شماره تلفن ثبت باشد برای بیمه شده و پزشک کدرهگیری پیامک میشود که فعلا برای چندماه اول اجباری نمیشود و هر زمان اجباری شود این مسئله هم حل میشود.»
معاون درمان سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه ممکن است به اذهان خطور کند که ما دنبال صرفه جویی منابع با حذف صدور دفترچه ها هستیم گفت: «این هدف ما نیست، جزو برنامههای ما هست اما هدف غایی نیست. قرار شده سازمان تامین اجتماعی منابع مردم را ذخیره کند که روزی برای خودشان خرج کند.»
وی یادآور شد: « تحمیل هزینه هایمان نیستیم. فقط در بخش درمان نزدیک به ۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه برای سال آینده دیده شده است. کل تولید دفترچه در یک سال ۲۲ میلیون است و ماهی دومیلیون دفترچه صادر میشود که هزینه ای ندارد.»
توافق تامین اجتماعی با داروسازن
شهرام غفاری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی، نیز در این نشست با بیان اینکه نسخه الکترونیک دو سه سالی است که در تامین اجتماعی در حال اجراست گفت: «عدم صدور دفترچههای کاغذی و نسخه نویسی الکترونیک همدیگر را کامل میکنند. بیش از ۶۵ میلیون نسخه در مراکز ملکی سازمان تامین اجتماعی نوشته میشود که ۹۸ درصد آنها الکترونیک است و برنامه جدیدی محسوب نمیشود. ضمن اینکه از ابتدای امسال هم ۱۰ درصد و امروز بیش از ۷۰ درصد نسخ در مراکز طرف قرارداد به صورت الکترونیک نوشته میشود و در جریان است.»
مدیرکل درمان غیر مستقیم سازمان تامین اجتماعی در رابطه با هزینههایی مانند پرینت نسخه برای داروسازان گفت: «با انجمن داروسازان توافق شد تا تعرفهگذاری نسخهنویسی الکترونیک در شورای عالی بیمه بررسی شود. این یک تصمیم ملی است و قول دادیم فرایندهای اضافه شده را تسهیل کنیم.»
وی بیان کرد: «داروخانهها چند پنل برای هر بیمهگر داشتند، اما اکنون در سیستم خودشان میتوانند نسخه را ثبت کنند و به بیمهها بفرستند. نسخه الکترونیک یک طرح بزرگ و نیازمند تعامل و همکاری است.»روزنامه سپید