متأسفانه تعداد افراد نیازمند به پیوند هر روز رو به افزایش است و راه هاي افزایش اعضاي پیوندي هنوز نتوانسته است راه حلي عملي براي این مشکل پیدا کند

شفا آنلاین>سلامت>در هفته هاي اخیر آیین نامه قوه قضائیه که در آن استفاده از اعضاي محکومین به اعدام مجاز اعلام شد، در مطبوعات و فضاي مجازي بازتاب گسترده اي داشت. بسیاري از انجمن هاي علمي و پزشکان با انتشار بیانیه هایي این عمل را تقبیح کردند.
به گزارش شفا آنلاین، موفقیت در پیوند اعضا در چند دهه اخیر منجربه ایجاد مشکل مزمني تحت عنوان کمبود اعضای پیوندي در سرتاسر جهان شده است. متأسفانه تعداد افراد نیازمند به پیوند هر روز رو به افزایش است و راه هاي افزایش اعضاي پیوندي هنوز نتوانسته است راه حلي عملي براي این مشکل پیدا کند.
یکي از این راه ها که در دو دهه اخیر با موافقان و مخالفان زیادي همراه بوده است، استفاده از اعضاي زندانیان محکوم به اعدام است.
در سال ۲۰۱۱ یکي از زندانیان محکوم به اعدام در ایالات متحده آمریکا تقاضا کرد بتواند تمامي اعضاي خود را اهدا کند. مسئولان زندان این درخواست وي را رد کردند. این مورد بحث هاي زیادي را در جامعه ایجاد کرد.
در همین سال، دادگاهي در آمریکا یکي از زندانیان را که به حبس ابد محکوم بود، به علت اهداي یکي از کلیه هاي وي به خواهرش آزاد کرد.
دادگاه مزبور علت این حکم را اینطور عنوان کرد که فرد زنداني با اهداي یك کلیه خود از لحاظ مالي به جامعه کمك کرده است. حتي برخي از دادگاه ها در مجازات محکومین در صورت اهداي عضو یا مغزاستخوان تخفیف قائل مي شوند.
ولي آیا استفاده از اعضاي محکومین به اعدام قادر به حل مشکل کمبود عضو پیوندي است؟ بر اساس آمار سایت ویکي پدیا ۵۵ کشور در جهان قانون اعدام را اجرا می کنند. تعداد محکومین به اعدام در این کشورها کمتر از صد مورد است. در این میان کشور چین با بیش از پنج هزار اعدام در سال از بقیه کشورها فاصله بسیاري دارد.
تا سال ۲۰۰۷ این کشور اعضاي محکومین به اعدام را بدون رضایت آنها جهت پیوند مورد استفاده قرار مي داد و حتي به افراد خارجي هم مي فروخت. این کار تماما به طور غیرشفاف در بیمارستان هاي ارتش چین انجام مي شد.
افراد خارجي با پرداخت وجه به این بیمارستانها مراجعه می کردند تا تحت عمل پیوند عضو قرار گیرند.قیمتها از ۳۰ هزار دلار براي کلیه تا ۲۰۰ هزار دلار براي قلب متفاوت بود. به تدریج با فشار جهاني چین مجبور شد که این کار را در سال ۲۰۰۷ متوقف کند.
بنابراین به نظر مي رسد که با توجه به تعداد کم زندانیان محکوم به اعدام در بسیاري از کشورها،استفاده از اعضاي این افراد مشکل کمبود عضو پیوندي را حل نخواهد کرد. اما بحث مهمتر، مسائل اخلاقي این معضل است.
خلاصه دلایل مخالفان استفاده از اعضاي محکومین به اعدام عبارت اند از:
۱- استفاده از اعضاي این افراد غیراخلاقي است چرا که کرامت انساني را خدشه دار مي کند.
۲- این کار منجر به کاهش مقبولیت جامعه به اهداي عضو و عدم اطمینان افراد جامعه به فرایند اهداي عضو مي شود.
۳- استفاده از اعضاي این افراد، منجر به فشار به افراد مختلف در ارتباط با پرونده فرد جهت صدور حکم اعدام مي شود.
البته استفاده از اعضاي افراد محکوم به اعدام با موافقت هایي نیز همراه است. این افراد مي گویند که استفاده از اعضاي محکومین به اعدام اگر با رضایت آنان همراه باشد، مي تواند جان افراد دیگري را نجات دهد. آنها مي گویند حتي یك عضو مي تواند با نجات جان یك فرد به خانواده و جامعه کمك کند. موافقان معتقدند اگر این کار با رضایت کامل و سلامت رواني-عقلاني فرد و بدون اجبار باشد، از لحاظ اخلاقي عملي قابل قبول است. علاوه بر مسائل اخلاقي، استفاده از اعضاي محکومین به اعدام از لحاظ قانون پزشکي و عملیاتي نیز با چال شهاي بسیاري همراه است. به عنوان مثال در کشور ما برداشت اعضا تنها از افراد مبتلا به مرگ مغزي مجاز شناخته شده است که در مورد افراد اعدامي صادق نیست.
مسئله دیگر آلودگي افراد زنداني به بیماري هاي واگیردار یا اعتیاد است که مي تواند از لحاظ پزشکي استفاده از اعضاي آنان جهت پیوند را با مخاطرات بسیاري همراه کند. بنابراین به نظرمي رسد استفاده از اعضاي محکومین به اعدام با چالشهاي عملي و اخلاقي بسیاري همراه است، به ویژه که این کار کادر پزشکي را تا حدودي در فعل اعدام فرد دخیل خواهد کرد.
پ ینوشت:
آیین نامه نحوه اجرای احکام حدود، » ۱- ماده ۴۷سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و
جرح، دیات، شلاق، تبعید، نفی بلد، اقامت اجباری و می گوید: « منع از اقامت در محل یا محلهای معین چنانچه محکوم داوطلب اهدای عضو پیش یا پس »از اجرای مجازات اعدام باشد و مانع پزشکی برای اهدای عضو موجود نباشد، قاضی اجرای احکام کیفری طبق دستورالعملی اقدام می نماید که ظرف 3 ماه از تاریخ تصویب این آیین نامه توسط معاونت حقوقی قوه قضاییه با همکاری وزارت دادگستری و سازمان پزشکی قانونی کشور تهیه شده و به تصویب . رئیس قوه قضاییه می رسد.روزنامه شرق