عمدهترین مخالفان بحث کیفیت داروهای تولید داخل بیماران و در برخی موارد پزشکان هستند و موافقان کیفیت داروها در وهله اول تولیدکنندگان داروها. شاید اگر بپذیریم که برخی داروهای تولید داخل در مقایسه با نمونههای مشابه خارجی از اثربخشی کمتری برخوردار هستند میتوان برای این موضوع دلایل مختلفی را بیان کرد.

شفا آنلاین:کیفیت داروی ایرانی موضوعی است که امروزه بر سر زبانها افتاده و گاه
موافقان و مخالفان جدی هم دارد.
به گزارش شفا آنلاین: عمدهترین مخالفان بحث کیفیت داروهای تولید<Quality of Production Drugs>
داخل بیماران و در برخی موارد پزشکان هستند و موافقان کیفیت داروها در
وهله اول تولیدکنندگان داروها. شاید اگر بپذیریم که برخی داروهای تولید
داخل در مقایسه با نمونههای مشابه خارجی از اثربخشی کمتری برخوردار هستند
میتوان برای این موضوع دلایل مختلفی را بیان کرد. برخی علت این امر را به
خود صنعت داروسازی مرتبط میدانند و بعضی دیگر ضعف نظارت و یا اغماض در
برخی شاخصهای تولید. به هر صورت در بحث کیفیت و یا نوعی ارتقاع شاخصهای
تولیدی نیازمند حمایت در بحث نوسازی صنعت داروسازی هستیم. نکته دیگری که
باید در این بین مورد توجه قرار گیرد این است که آیا هزینههای تولید دارو
در ایران با توجه به ارزانقیمت بودن آن این صرفه اقتصادی را دارد تا
شرکتهای داروسازی بتوانند برای رقابت با یکدیگر، ماشینآلات خود را بهروز
کنند تا بتوانند هزینههای تولید را کاهش دهند؛ و آیا این ذهنیت که وجود
ماشینآلات قدیمی ممکن است در کیفیت داروهای تولید داخل تاثیرگذار باشد
درست است یا خیر؟
برای این منظور با دو نفر از مدیران عامل شرکتهای تولید دارو به گفتوگو نشستهایم تا در این زمینه بیشتر بدانیم.
افزایش شدید ضایعات تولید
مهدی
پیرصالحی که سابقه مدیریت در سازمان غذا و دارو را نیز دارد و در حال حاضر
مدیرعاملی بزرگترین شرکت تولید و پخش دارو را بر عهده دارد، با رد این
فرضیه که ممکن است عمر ماشینآلات در کیفیت داروها تاثیرگذار باشدمیگوید: «مشکل فرسودگی دستگاههای تولید دارو در ایران کیفیت دارو را در
مراحل اول تولید تحت تاثیر قرار نمیدهد؛ بلکه این مشکل ضایعات تولید را
بالا میبرد. بهعنوان نمونه دارویی را که میتوان با زیر یک درصد ضایعات
تولید کرد، وقتی دستگاه تولیدکننده این دارو قدیمی میشود بین سه درصد تا 6
درصد و در برخی موارد تا 7 در صد ضایعات بیرون میدهد.»
او
میافزاید: «بنابراین توقفات و هزینههای تولید در این چنین حالتی بالا
میرود درحالیکه اگر دستگاههای تولید دارو در خطوط نو باشند هزینههای
تولید نیز بهمراتب پایین میآید. درحالیکه متاسفانه در حال حاضر
هزینههای تولید در بخش داروسازی به دلیل فرسودگی دستگاههای تولید بسیار
بالا است.» پیرصالحی تاکید میکند: «از آنجا که آزمایشگاههای سنجش کیفیت
در بحث کیفیت نظارت جدی را دارند میتوان به جرات گفت که کیفیت داروها هیچ
مشکلی ندارد، اما فرسودگی ماشینآلات تولید در صنعت داروسازی بهعنوان یک
مشکل اساسی همچنان وجود دارد و این مشکل موجب افزایش هزینههای تولید و
افزایش ضایعات در این صنعت گردیده است.»
وجود
ماشینآلات بالای 50 سال این کارشناس دارویی ادامه میدهد: «البته در بحث
عمر مفید دستگاههای نمیتوان معیار و ملاک را سال تولید دستگاه دانست
بلکه میزان کارایی هر دستگاهی به میزان کارکرد آن دستگاه بستگی دارد. البته
در این موضوع ممکن است هر دستگاهی میزان کارکرد مفیدی داشته و یا pm یا
شرایط نگهداری خوبی داشته باشد که این امر نیز در کارایی دستگاه تاثیرگذار
است.» پیرصالحی اضافه میکند: «در حال حاضر در صنعت داروسازی دستگاههایی
با عمر 30 تا 40 و در برخی موارد تا 50 ساله هم وجود دارد؛ البته اینکه
استاندارد مشخصی در این زمینه وجود داشته باشد یا خیر، باید بگویم که نه در
این حوزه میانگین مشخصی وجود ندارد. اینکه بگوییم فلان دستگاه باید بعد از
5 یا 10 سال عوض شود منطق درستی نیست بلکه عمر مفید دستگاه بستگی به این
دارد که چه مقدار کار مفید انجام داده باشد. همچنین در این موضوع موارد
زیادی ازجمله نحوه نگهداری از دستگاه نیز دخیل است که باید مورد توجه قرار
گیرد.»
بیشتر ماشینآلات داروسازی اروپاییاند
مسعود
علیمراد دیگر مدیر داروسازی است که در این زمینه میگوید: «اینکه
گفته میشود استانداردهای ماشینآلات تولید دارو در ایران با استاندارهای
روز تولید دارو فاصله بسیاری دارد، صحبت دقیقی نیست و اینکه این امر در
کیفیت تولیدات دارویی ما تاثیرگذار است یا نه باید مجموعه عوامل را در نظر
گرفت ولی نمیتوان این موضوع را بهعنوان علت تامه در نظر گرفت زیرا
ماشینآلات تکتک ممکن است مشکلی نداشته باشند.»
علیمراد
میافزاید: «خوشبختانه در بحث کیفیت ماشینآلات ما جزو کشورهایی هستیم که
اکثر مدیران تمایل دارند که بهترین ماشینآلات را برای خطوط تولید خریداری
کنند. هرچند در حال حاضر نیز بیشتر ماشت آلات موجود در صنعت داروسازی ما از
نوع ماشینآلات اروپایی هستند و نمونههای ماشینآلات چینی و هندی در این
صنعت بسیار کم است.»
نقدینگی مانع بزرگ نوسازی خطوط
این
مدیر داروسازی ادامه میدهد: «درست است که یکی از مشکلات فعلی موجود در
صنعت داروسازی بحث فرسودگی ماشینآلات تولید دارو و نیازمندی این چرخه به
نوسازی است، اما مشکل بزرگ دیگری که در این حوزه وجود دارد نبود اعتبارات و
منابع مالی برای نوسازی و بهروزرسانی این ماشت آلات است. البته برخی
شرکتها با همین منابع مالی اندک هم برخی اقدامات را انجام داده و یا در
حال انجام دادن هستند. ولی در واقع مشکل نقدینگی صنعت داروسازی مانع بزرگی
در راه تحقق این قبیل اقدامات است.» علیمراد اضافه میکند: «بهعنوان مثال
شرکت داروسازی تحت مدیریت ما در حال حاضر سه خط استریل خود را در دست
نوسازی دارد و تا سال آینده بهطور کامل نوسازی خواهد کرد. همچنین بخش
جامدات شرکت نیز سال گذشته بازسازی شده است. بنابراین میتوان گفت که
شرکتهای تولید دارو و صنعت داروسازی با همه مشکلات و بیمهریها همچنان در
راه ارتقاع کیفیت محصولات تولیدی تلاشهایی را انجام میدهد.»
علیمراد
تاکید میکند: «واقعیت دیگری که وجود دارد و نباید از آن غافل ماند این
است که اگر این قبیل اقدامات را انجام ندهیم ممکن است در طول چند سال آینده
از چرخه رقابت با سایر شرکتها عقب بیافتیم و از دور رقابتها خارج شویم و
نتوانیم با دیگر محصولات رقابت داشته باشیم. زیرا ممکن است در ظرف چند سال
آینده بازارها گشایش بیشتری را به خود ببینند و شرکتهای چندملیتی در
بازار دارویی کشور حضور داشته باشند؛ و در این صورت هر شرکتی که برای این
رقابت آمادگی لازم را در خود ایجاد نکند از رقابت باز خواهد ماند. بنابراین
شرکتهای تولید دارو ملزم به نوسازی خطوط خود هستند.»سپید