خدمات زیبایی در انحصار هیچ حوزه پزشکی نیست

 یعنی اگر ما به ابتدای تاریخ برگردیم، برای مثال از زمان مصر باستان، می‌توانیم به خوبی ببینیم چه زنان و چه مردان همیشه به دنبال زیبایی و زیبا شدن بوده‌اند، اما هیچ‌گاه این عطش به میزانی که در چند دهه اخیر با آن مواجه بودیم نبوده است، چون اولا با بالا رفتن سطح رفاه توجه به سمت نیازهای بالاتری مثل مورد توجه بودن تشدید شده و از سوی دیگر ابزارها و روش‌های زیباسازی پیشرفت قابل توجهی کرده و تکنولوژی باعث پیشرفت حیرت‌انگیزی در فن و دانش زیبایی شده ‌است.

 آنچه ما به عنوان خدمات زیبایی یا استتیک می‌شناسیم، تا سال‌های اخیر نه به دانشجویان در دوره‌ پزشکی عمومی و نه در بخش تخصصی پوست آموزش داده نمی‌شد. همکاران ما در رشته پوست و مو دوره تخصصی را طی کرده‌اند که محتوای آن بیماری‌های پوست و مو و آمیزشی است. به هیچ عنوان اساتید دوره‌های تخصص پوست و مو در آن زمان چه در دانشگاه تهران و چه در باقی دانشگاه‌ها حرفی از جراحی‌های زیبایی نمی‌زدند و محتوای دروس ما بیماری‌هایی مانند جذام، سالک، تظاهرات پوستی بیماری‌های عمومی و مواردی شبیه به این بود. بنابراین این استدلال که متخصصین پوست دوره‌هایی آموزشی جراحی‌های زیبایی را آموخته‌اند، کاملاً مردود است. اما اتفاقی که در این چند دهه افتاد این بود که آن دسته از افراد و شرکت‌هایی که این تجهیزات را وارد کرده‌اند، خود دوره‌های تخصصی برای متقاضیان این دستگاه‌ها و تجهیزات برگزار کردند تا طرز کار آنها را آموزش دهند. در این دوره‌ها هم متخصصان پوست و مو شرکت داشتند و هم پزشکان عمومی و مثلا حتی امکان دارد چند متخصص چشم‌پزشکی نیز برای آموختن دوره‌های جراحی‌های زیبایی چشم مراجعه کرده باشند. این مسئله به این معنا است که حوزه جراحی‌ها و اعمال زیبایی روی انسان در انحصار هیچ تخصص پزشکی نیست. اگرچه اخیراً همکاران ما در بخش پوست و مو با یک سری روابط و اعمال فشارها موفق شده‌اند بخش‌هایی از این آموزش‌ها را در کوریکولوم خودشان بگنجانند که باید اشاره کرد چنین کاری از مجرای طبیعی خودش صورت نگرفته و مورد انتقاد است و باید بازنگری شود. اما به‌عنوان راهکار باید چه کار کرد؟ در حال حاضر ما بازار بزرگی به نام زیبایی داریم و فرهنگی به وجود آمده که همه برای زیبا ماندن و جوان ماندن در تلاش هستند و این مسئله در اولویت‌های اصلی اقشاری از جامعه قرار دارد. راه حل انجمن پزشکان عمومی این است که با مسئله خدمات زیبایی مثل هر خدمات پزشکی دیگری برخورد شود. یعنی این خدمات را سطح‌بندی کنیم و بگوییم برای مثال این بخش از خدمات در حیطه اختیارات پزشکان عمومی دوره دیده است و از جایی به بعد در صلاحیت متخصصان پوست و مو دوره دیده و آموزش دیده است، نه متخصصانی که صرفاً ‌در کلاس‌های دانشگاهی حضور داشته‌اند. همچنین بخشی نیز در حوزه اختیارات جراحان پلاستیک قرار داشته باشد، چرا که آنها برخلاف ما و متخصصان پوست این دوره‌ها را گذرانده‌اند. مرجع معتبر در این زمینه طبق قانون، سازمان نظام پزشکی است. این سازمان طبق قانون وظیفه دارد همکاران رشته‌های مختلف را دور یک میز جمع کند، از وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها مشورت و کمک بگیرد و حیطه وظایف و اختیارات را مشخص کند. این تداخل‌ها تنها بین پزشکان عمومی و متخصصان پوست نیست و بین جراحان عمومی و جراحان پلاستیک یا رادیوتراپیست‌ها و همکاران فوق تخصص خون و سرطان نیز هست. سازمان نظام پزشکی در این زمینه باید بیشتر فعال باشد تا چنین مشکلاتی به وجود نیاید.
مسعود جوزی
مدیر رسانه و ارتباطات انجمن پزشکان عمومی ایران