ازآنجاکه داروساز یک حرفهمند در نظام سلامت است، باید به مهارتها و هنجارهای رفتاری مورد انتظار از حرفه خود متعهد باشد.

داروساز متعهد آموزشهایی در
این جهت دریافت کرده، به چارچوبهای اخلاقی و مقررات و قوانین حاکم بر حرفه
آشناست و در قبال حرفه، خود، بیمار و خانواده بیمار و جامعه ازنظر
حرفهای مسئول است. بهمنظور انجام تعهد و پذیرش مسئولیت لازم است که حرفه
مند سلامت متصف به حس نوعدوستی و همدردی باشد. در این صورت قادر خواهد بود
ضمن درک درست بیمار و شرایط او نهایت تلاش خود را در جهت رفع مشکل او
بهکار بندد.
در این صورت میتواند خواستههای بیمار را بر خواستههای خود
مقدم دانسته و بیمار را اولویت اول کاری خود بداند. بر این اساس
کیفیت
ارائه خدمات دارویی تحت تاثیر عوامل جانبی نظیر وضعیت اقتصادی، قومیت،
وضعیت فرهنگی بیمار قرار نگرفته و بهترین منافع بیمار ملاک ارائه خدمت
خواهد بود. پس برای اطلاع از خواستهها و منافع بیمار میباید نه تنها
اعتماد بیمار را جلب کند بلکه بر حفظ این اعتماد اهتمام ورزد. یکی از
فاکتورهای موثر بر جلب اعتماد بیمار، توانمندی حرفهای و تعهد به دانش علمی
است. در این راستا پایبندی به آموزش مداوم، روزآمد کردن دانش حرفهای و
تقویت مهارتهای حرفهای، ضروری است. تعهد به صداقت در ارتباط با بیماران
در کل دوره درمانی اعم از صداقت در تجزیهوتحلیل روند تشخیص و درمان و بروز
خطای دارویی نه تنها در حفظ اعتماد بیمار موثر است بلکه کمک بسیاری به
اعلام رضایت آگاهانه بیمار میکند. پس از اعتماد بیمار به ارائهکننده خدمت
(پزشک، داروساز، پرستار)، بیمار اطلاعات خود را در اختیار داروساز
میگذارد.
این
اطلاعات ممکن است فقط منحصر به اطلاعات بیماری نباشد و برحسب اعتماد،
بیمار، اطلاعات متفاوتی را در اختیار ارائهکننده خدمت قرار دهد. کلیه
اطلاعات بیمار شامل اطلاعات مربوط به بیماری که در جریان بررسیهای
پاراکلینیک به دست میآید، اطلاعاتی که بیمار خود مطرح میکند یا آنچه که
داروساز بنا به دانش خود در مورد بیمار درمییابد راز بیمار تلقی میشود.
داروساز
بهعنوان ارائهکننده مراقبت دارویی متعهد به رازداری است و هیچیک از
اطلاعات بیمار ولو اطلاعات غیر حساس مرتبط با بیمار نباید توسط داروساز به
فرد دیگری منتقل و افشا شود مگر به قصد ارائه مراقبت دارویی (ارائه خدمت) و
با رضایت بیمار. رازداری یک تعهد نسبتاً مطلق تلقی میشود و بهجز موارد
خاص و با رضایت بیمار داروساز نمیتواند اسرار بیمار را در اختیار سایرین
قرار دهد. رازداری نه تنها یک وظیفه اخلاقی است بلکه قانون نیز بر این امر
صحه میگذارد و عدم رعایت رازداری را جرم میداند. ماده 648 قانون مجازات
اسلامی دراینباره چنین حکم میکند:
«اطباء
و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه
خود محرم اسرار میشوند هرگاه در غیر از موارد قانون، اسرار مردم را افشاء
کنند به سه ماه و یک روز تا یک سال و یا به یک میلیون و پانصد هزارتومان تا
شش میلیون تومان جزای نقدی محکوم میشوند.»
متاسفانه
متن قانون بدون توجه به نقش اساسی و حرفهای داروسازان در نظام سلامت و
ارائه مراقبتهای دارویی بهجای داروساز از کلمه داروفروش استفاده کرده
است. لذا به نظر میرسد شایسته است که داروسازان با آشنایی و عمل هر چه
بیشتر به تعهدات حرفهای خود جامعه را نسبت به نقش مهم خود در ارائه خدمات
سلامت آشنا کنند.سپید
پونه سالاری
داروساز بالینی و دانشیار مرکز تحقیقات تاریخ و اخلاق پزشکی