پیچ خوردن یا رگ به رگ شدن مفصل مچ

به گزارش شفا آنلاین،این ضایعه معمولا در حین ورزش اتفاق می‌افتد، گرچه گاهی در حین راه رفتن روی زمین‌های ناهموار هم ایجاد می‌شود.

آناتومی مچ پا
       ضایعه عمده در پیچ‌خوردگی مچ پا آسیب لیگامان یا رباط‌های اطراف مفصل مچ پا است. این لیگامان‌ها در دو طرف مفصل قرار داشته و مفصل را محکم و سرجای خود نگه می‌دارند. لیگامان‌های مچ پا اجازه می‌دهند تا استخوان‌های دو طرف مفصل فقط در جهت‌های خاصی حرکت کنند و مانع از حرکت و جابه‌جایی استخوان‌ها در جهات دیگر می‌شود.

       لیگامان‌ها یا رباط‌ها بافت‌های محکم ولی قابل‌انعطافی هستند که در موقع حرکت مفصل در جهات خاصی کش می‌آیند و با برگشت وضعیت مفصل به حالت اولیه دوباره به طول اول خود برمی‌گردند. وقتی که استخوان‌های دو طرف مفصل در جهاتی که اجازه حرکت ندارند بیش از حد جابه‌جا شوند، ممکن است لیگامان‌ها تحمل نیروهای وارده را نداشته و پاره شوند. مکانیسم اصلی پیچ خوردن یا رگ به رگ شدن مچ پا هم همین است.

       مهم‌ترین رباط‌های مچ پا در قسمت داخلی و خارجی آن قرار دارند. آسیب رباط خارجی مچ پا بر اثر انحراف شدید مچ پا به سمت داخل به‌وجود می‌آید. این آسیب بسیار شایع‌تر از آسیب رباط داخلی مچ پا است که بر اثر منحرف شدن و چرخش پا به سمت خارج ایجاد می‌شود.

برحسب شدت آسیب لیگامان‌ها، رگ به رگ شدن مچ پا را به سه درجه تقسیم می‌کنند:
کشیده شدن خفیف لیگامان
پاره شدن نسبی فیبرهای لیگامان
پارگی کامل لیگامان.

تشخیص پیچ‌خوردگی مچ پا
       علائم پیچ‌خوردگی مچ پا شامل درد و تورم در قسمت خارجی مچ پا است. ممکن است کبودی و خون‌مردگی هم در این ناحیه دیده شود. حرکت دادن مچ پا به‌خصوص حرکات چرخشی مچ، چه توسط خود بیمار و چه به توسط پزشک دردناک است.

       چون این علائم ممکن است به علت شکستگی مچ پا هم به‌وجود آید، پزشک معالج از مچ پای بیمار رادیوگرافی ساده به عمل آورده و از اینکه شکستگی در ناحیه وجود ندارد مطمئن می‌شود. پارگی‌های شدید لیگامان‌های مچ پا ممکن است همراه با آسیب غضروف مفصلی سطح بالایی استخوان تالوس باشد، به همین علت گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای بررسی بیشتر سطح مفصلی استخوان تالوس از ام. آر. آی. استفاده می‌کند.

       رگ به رگ شدن مچ پا با مکانیسم کشش رباط‌ها در کودکان نادر است. بروز علائم شبیه رگ به رگ شدن مچ پا در کودکان اغلب به علت آسیب صفحات رشد پایین درشت‌نی و نازک‌نی است. آسیب این صفحات رشد ممکن است در رادیوگرافی ساده مچ پا به‌صورت شکستگی صفحه رشد دیده شود. با این حال در اکثر اوقات آسیب صفحات رشد انتهای پایینی درشت‌نی و نازک‌نی آثاری در رادیوگرافی مچ پا از خود نشان نمی‌دهند.

درمان پیچ‌خوردن (رگ به رگ شدن و کشیدگی) مچ پا
بعد از پیچ خوردن مچ پا درد و تورم معمولا 3-2 روز طول می‌کشد. درمان رگ به رگ شدن مچ پا معمولا غیرجراحی است.

درمان غیرجراحی
       زمان بهبودی رگ به رگ شدن مچ پا معمولا 6-4 هفته است و تنها کاری که در این مدت باید انجام داد حمایت از مچ پا است. حتی پارگی‌های کامل لیگامان هم معمولا با مدتی حمایت از مچ پا بهبود می‌یابند. اقداماتی که برای آسیب‌های نوع یک لازم است عبارتند از:
پای آسیب‌دیده را به زمین نگذارید.
سرد کردن مچ پا با گذاشتن کیسه پلاستیکی حاوی خرده‌های یخ روزی 4-3 بار و هر بار 30-20 دقیقه.
پانسمان فشاری روی مچ پا با بانداژکشی یا مچ‌بند کشی.
بالا نگه داشتن پا بالاتر از سطح قلب در 48 ساعت اول.

       اقداماتی که برای آسیب‌های نوع دوم انجام می‌شود مانند اقدامات آسیب‌های نوع است به علاوه اینکه مچ پا باید مدتی با یک آتل بی‌حرکت شود.

       در آسیب‌های نوع سوم مچ پا باید بمدت 3-2 هفته توسط گچ‌گیری بی‌حرکت شود. بعد از انجام اقدامات فوق لازم است تا با انجام نرمش‌های طبی خاص زیر نظر متخصص ارتوپد یا فیزیوتراپ، دامنه حرکات مچ پا را بهبود داد، قدرت عضلات ساق را افزایش داد و مهم‌تر از همه اینها، نرمش‌های خاصی را برای افزایش حس درک وضعیت برای مچ پا انجام داد، وگرنه احتمال زیادی دارد که بعد از مدتی این پیچ‌خوردگی دوباره تکرار شود.