نگران قطره‌های چشمی قبل از معاینه نباشید

قطره‌های چشمی که هنگام معاینه اولیه چشم کودکان استفاده می‌شود کاربردهای متفاوت دارد. برای مثال قطره تتراکائین به طور معمول برای بی‌حس کردن چشم استفاده می‌شود. در مواقعی که جسم خارجی وارد چشم کودک شود یا هنگامی که کودک به دلیل سوزش شدید، نتواند چشم خود را باز کند، پزشک از این قطره استفاده می‌کند. الیته قطره تتراکائین کمی چشم کودک را می‌سوزاند اما این سوزش پس از حدود 30 ثانیه از بین می‌رود. گاهی هم کودکان از احساس سنگینی و کرخی در چشم شکایت می‌کنند که این حالت هم طبیعی است و پس از گذشت 20 دقیقه از بین می‌رود.
اما دسته دیگری از قطره‌های چشمی هستند که هنگام معاینه اولیه ته چشم یا تعیین شماره چشم مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ این قطره‌ها به گشاد شدن مردمک چشم و فلج موقت که لازمه معاینه صحیح است، منجر می‌شوند. این قطره‌ها دو دسته هستند، دسته اول با گشادکردن مردمک، معاینه ته چشم را میسر می‌کنند.
دسته دوم هم علاوه بر گشاد کردن مردمک چشم، با ایجاد فلج تطابق، برای تعیین شماره چشم استفاده می‌شود. اما در بسیاری از موارد هنگام معاینه چشم کودکان برای ایجاد بیشترین اثر از هر دو گروه این قطره‌ها استفاده می‌شود.
در مورد عوارض جانبی این قبیل قطره‌ها می‌توان گفت دسته اول که برای گشاد شدن مردمک چشم استفاده می‌شود، بیشتر اثرات چشمی داشته و کمتر روی سایر قسمت های بدن اثر می‌گذارد. عوارض ناشی از آنها هم معمولاً در حدود 6 ساعت باقی می‌ماند و پس از این زمان از بین می‌رود.
اما دسته دوم این قطره‌ها اثری طولانی‌تر دارند به طوری که گاهی دیده می‌شود که این عوارض یک یا دو روز هم باقی می‌مانند. این قطره‌ها علاوه بر چشم سایر اعضای بدن را نیز درگیر می‌کنند. از میان عوارض آنها می‌توان به قرمزی پوست صورت، افزایش درجه حرارت و همچنین بی‌قراری کودک اشاره کرد که به نظر می‌رسد مورد مطرح شده از این دسته بوده است. از این‌رو توصیه می‌شود قبل از استفاده از قطره چشمی بخصوص در شیرخواران زیر یک سال، به آنها استامینوفن خورانده شود تا از بروز عوارض غیر چشمی به میزان قابل توجهی جلوگیری شود.همچنین شست‌و‌شوی صورت کودک با آب سرد هنگام قرمز شدن پوست و نوشیدن مایعات به مقدار فراوان می‌تواند مفید باشد.ایران

دکتر امید صالح پور
جراح و متخصص بیماری های چشم
فوق تخصص چشم پزشکی کودکان