به گزارش شفاآنلاین : در دین اسلام توجه فراوانی به تربیت اسلامی و آموزش از سنین کودکی می‌شود و در این باره همه ما روایت‌ها و داستان‌های فراوانی از زندگی پیامبران و امامان شنیده و خوانده‌ایم. در همین تعالیم اسلامی آورده شده یکی از حقوق اساسی فرزند نسبت به والدین، تربیت درست اوست و در اهمیت تربیت در اسلام همین بس که در قرآن مجید از یکی از اهداف عالیه بعثت پیامبران به‌عنوان تزکیه (تربیت) نام برده شده است.
اما در عصر حاضر با این همه تحول و تکنولوژی چطور می‌توانیم این آموزه‌ها را به فرزندان‌مان بیاموزیم و جایگاه خانواده و رسانه‌ها در این میان چیست؟ چون جامعه‌شناسان و روان‌شناسان معتقدند وقتی نهاد خانواده، مذهب و دستگاه‌های آموزشی نتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند آسیب‌های اجتماعی افزایش می‌یابد. در این صورت شاخص‌هایی مانند اعتیاد، خودکشی، طلاق، بیکاری، بی‌اعتمادی و سستی در روابط خانوادگی و جامعه رشد می‌کند.
نسل جوان در عصر جدید
در سال‌های اخیر، هجوم رسانه‌های خارجی ازجمله اینترنت زندگی‌های سنتی ما را دگرگون کرده است و کتاب‌هایی در مورد تربیت فرزندان از زبان‌های دیگر ترجمه می‌شود که با فرهنگ ما همخوانی ندارد، چون اخلاق اسلامی متفاوت با دنیای غرب است.
همچنین اوقات فراغت و سرگرمی کودکان و نوجوانان به‌راحتی دیروز پر نمی‌‌شود و احتمال خطا رفتن آنها زیاد است و آسیب‌های اجتماعی می‌تواند به عنوان یک تهدید نوجوانان وجوانان را با خطر مواجه کند.
در دنیای امروز، کودکان دیگر با یک چشم غره و فریاد والدین آرام نمی‌شوند. آنها به‌راحتی چشم نمی‌گویند و فرمانبردار پدر و مادر نیستند. راحت‌طلبی و در اختیار داشتن امکانات رفاهی سبب شده کمتر شکرگزار پدر و مادر و بسیار پرتوقع باشند.
دکتر اصغر کیهان‌نیا، روان‌شناس و مشاور خانواده هویت مغشوش و سرگردان را از ویژگی‌های نسل جوان می‌داند و می‌گوید: ماهواره، اینترنت، تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی جوان امروز را با جوانان دوره‌ها و نسل‌های قبل متفاوت کرده، برای همین این نسل علاوه بر آسیب‌هایی که از گذشته به او رسیده با آسیب‌های جدیدی هم مواجه است. از این رو باید آموزش‌ها برای مقابله این آسیب‌ها هم متفاوت باشد.سرگرمی نوجوانان امروزی تغییر کرده است. اگر نسل پدر و مادرهای قدیمی با عروسک و ماشین پلاستیکی سرگرم می‌شدند، نسل کنونی با تبلت و تلفن همراه سرگرم می‌شوند و این یعنی همه چیز تغییر کرده و تربیت آنها هم باید متفاوت با قبل باشد.
پیشگیری از آسیب‌ها با سبک خاص تربیتی
در کتب جامعه‌شناسی، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را مجموعه اقداماتی که برای جلوگیری از برخی مخاطرات یا پیشامدها به کار بسته می‌شود، تعریف می‌کنند. این پیشگیری می‌تواند ابتدا فرهنگی، اجتماعی و بعد انتظامی، حقوقی، قضایی و کیفری باشد؛ اما آنچه از نظر روان‌شناسان اهمیت دارد همان پیشگیری فرهنگی و اجتماعی است که در تعالیم دینی ما بسیار به آن سفارش شده است. چون مناسک عبادی، مذهبی و باورهای دینی در کاهش آسیب‌ها و جرایم اثر مستقیم دارد و هر اندازه نظام ارزش‌ها و باورهای دینی تبلور یابد، نگاه معنادار در رویکردهای اجتماعی بروز می‌کند.
از همین رو در قانون اساسی کشورمان هم به ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی براساس ایمان، تقوا و مبارزه با تمام مظاهر فساد و تباهی اشاره شده است تا به عدالت و شیوه مناسبی برای جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی منجر شود.
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هم به نقش دین در کاهش آسیب‌ها تاکید می‌کند و معتقد است خودکشی میان کسانی که به تعالیم دینی اعتقاد دارند، کمتر است؛ چون دلیل آن برای خودکشی، تنهایی و انزواست و حضور در مراسم دینی مانند نماز جماعت یا مذهبی افراد را از انزوا خارج می‌کند. او می‌گوید: می‌توان تعالیم دینی را به صورت پنهان در فیلم‌های سینمایی، موسیقی و هنر وارد کنیم تا علاوه بر آموزش‌های اسلامی، جوانان دین زده هم نشوند.
آمارهای معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه هم نشان می‌دهد در ماه‌هایی که تعالیم مذهبی بیشتر است همچون رمضان و محرم، میزان آسیب‌ها و جرایم کاهش می‌یابد و حتی کسانی که غیرمذهبی به شمار می‌آیند، در این دو ماه از رفتار متعادل‌تری نسبت به ماه‌های دیگر برخوردارند.
خانواده و تربیت اسلامی
بدیهی است اولین نهادی که در تربیت اسلامی نقش پررنگی دارد خانواده است، چون کودک بیشترین زمان خود را در خانواده و با پدر ومادر خود می‌گذراند. از این رو آگاهی آنها به تعالیم اسلامی می‌تواند در کنترل آسیب‌های اجتماعی و تربیت فرزندشان نقش مهمی داشته باشد. مفاهیمی مانند صداقت، راستگویی، نوعدوستی، احترام به حقوق دیگران پرهیز از آزار و اذیت هر چند ممکن است به عنوان اخلاقیات در همه فرهنگ‌ها به رسمیت شناخته شده باشد اما در آموزش‌های دینی توجه فراوانی شده چون کودک در خانواده با آنها آشنا می‌شود.
کیهان‌نیا به نقش والدین در تربیت اسلامی تاکید فراوانی دارد و می‌گوید: معمولا کودکانی که در خانواده‌های مذهبی رشد می‌کنند کمتر دچار کجروی و انحراف می‌شوند، چون تربیت دینی مانند یک سد دفاعی در برابر آسیب‌ها عمل می‌کند.
او معتقد است اگر کودک در خانواده تربیت اسلامی داشته باشد از آسیب‌های اجتماعی مصون می‌ماند و در مقابل خشونت، مواد مخدر، سرقت و... خود را راحت‌تر کنترل می‌کند.
از طرفی با توجه به تفاوت‌های نسل جوان با گذشته متوجه شدیم آموزش تعالیم اسلامی هم باید نسبت به گذشته متفاوت باشد، چون جوانان امروزی به‌راحتی هرچیزی را نمی‌پذیرند. امام علی(ع) به پدر و مادرها توصیه می‌کند فرزندان خود را مطابق با عصر خود تربیت کنید.
قرایی‌مقدم هم در این زمینه می‌گوید: نسل حاضر با وجود اینترنت و تکنولوژی برای سوالات خود هزار پاسخ دارد که باید خانواده‌ها بتوانند آنها را قانع کنند تا دین زده نشوند و هر چیزی به عنوان دین، خوراک آنها نشود.
او می‌گوید: ناآگاهی خانواده‌ها نسبت به شیوه‌های جدید آموزشی می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد و تاثیرات منفی بر فرزندان بگذارد. به همین علت صدا و سیما سال هاست تلاش می‌کند با برنامه‌های آموزشی خود این آگاهی را متناسب با مبانی دینی اصیل در اختیار خانواده‌ها قرار بدهد.
بنابراین آنچه
مسلم است خانواده در هدایت و تربیت فرزندان، نقش انکارناپذیری دارد. پدر و
مادر با دانسته‌های خود می‌توانند در هدایت فرزندشان موثر باشند، اما در
شرایط کنونی به روز نبودن و به‌هنگام‌نبودن آگاهی و یافته‌های آنها
می‌تواند بسیار خطرناک باشد و حتی تأثیرات منفی هم بر جای بگذارد. چون نسل
جوان حاضر با نداشتن مهارت‌های لازم، مسئولیت‌‌پذیر نبودن، شخصیت متزلزل،
خواهان استقلال زودرس و علاقه‌مند به انجام کارهای پنهانی هستند که همین
سرآغاز رشد آسیب‌های اجتماعی در آنها می‌تواند باشد و باید توجه داشت تنوع
آسیب‌های اجتماعی در عصر ارتباطات به برخوردهای درست نیاز دارد و نمی‌توان
از یک شیوه بهره برد.جام جم آنلاین
