شفا آنلاین>سلامت> ربابه شیخ‌الاسلام دانشیار و عضو هیئت علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. وی در موضوعات داروسازی، بهداشت و تغذیه تحصیل و کار کرده و سوابق اجرایی متعددی هم در کارنامه دارد. او شبکه بهداشت و درمان کشور را دارای یک ساختار فیزیکی قوی و با‌سابقه می‌داند که هر طرح و برنامه‌ای که بخواهد موفق شود، باید از مسیر این شبکه بگذرد.
مسوولان در همایش‌ها به‌جای سخنرانی بشنوندبه گزارش شفا آنلاین، وی طرح تحول سلامت را هم درصورتی موفق می‌داند که با شبکه بهداشت و درمان موجود در کشور ادغام شود. شبکه‌ای که به گفته او، در 8 سال دولت‌های نهم و دهم، آسیب زیادی دیده و امروز نیازمند بازسازی و نوسازی است.
ربابه شیخ‌الاسلام رابطه مالی بین پزشک و بیمار را رابطه درستی ندانست و گفت: «من یک زمانی از دانشکده داروسازی، به داروخانه رفتم. به داروخانه نرفتم که دارو را بفروشم. رفتم که دارو بسازم و در اختیار مردم بگذارم. چون اعتقاد دارم که دارو را نباید به مردم فروخت. باید به کسی که بیمار است، دارو داد. چون به‌هرحال او مقصر نیست.» وی شرایط امروز بهداشت کشور را هم شرایط ناسالمی خواند و تصریح کرد: «هوای ما مناسب نیست. آب ما سالم نیست. نان ما سالم نیست. بنابراین تقصیر ماست که مردم بیمار می‌شوند و لذا چرا باید از مردمی که تحت این شرایط بیمار شده‌اند، پول گرفت؟»
بنیان‌گذار دفتر بهبود تغذیه جامعه در معاونت سلامت وزارت بهداشت، توضیحاتی هم در خصوص PHC (مراقبت‌های بهداشتی همهجانبه) ارائه داد: «در دوران تحصیل، من متوجه شدم که بعضی از شرکت‌های دارویی، بودجه‌ای را برای بهداشت صرف می‌کنند. وقتی که پرس‌وجو کردم، گفتند که این پول برای بیماری‌های اسهالی صرف می‌شود. پرسیدم متولی این موضوع چه کسی است؟ گفتند معاونت بهداشت وزارت بهداشت.
ما کمک می‌کنیم که راهنما‌هایی را در کشور پیاده کنیم. یعنی من به عنوان یک دانشجوی داروسازی این را نمی‌دانستم که یک چنین شبکه‌ای وجود دارد. دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و تغذیه ما اصلا خبر نداشتند که یک سیستم مراقبت‌های بهداشتی اولیه در کشور وجود دارد که به شکل یک شبکه از بهورز، خانه بهداشت، مرکز بهداشتی درمانی روستایی آغاز می‌شود و نهایتا به وزارت بهداشت می‌رسد. ما این را نمی‌دانستیم.
چون به ما نگفته بودند. وی افزود: «امروز هم که طرح تحول سلامت، روی درست کردن این شبکه کار میکند و می‌خواهد آن را گسترش دهد، هنوز بسیاری از دانشجویان ما اطلاعی از این شبکه‌ها ندارند. ما نیامده‌ایمPHC (مراقبت‌های بهداشتی همهجانبه) را در دانشکده‌هایمان تدریس کنیم.» شیخ‌الاسلام مرحوم دکتر شادپور، دکتر پیله‌رودی و دکتر ملک‌افضلی را بنیان‌گذاران شبکه بهداشت و درمان کشور دانست.
این کارشناس حوزه بهداشت با اشاره به برنامه‌های طرح تحول سلامت در حاشیه شهرها گفت: «یک قسمتی از این شبکه که امروز دکتر هاشمی در پی اصلاح و درست کردن آن است، مربوط به حاشیه‌نشین‌هاست. ما قبلا حاشیه‌نشین نداشتیم، روستایی داشتیم. قبلا ما در روستا کار می‌کردیم. ولی نگاه ما در روستا، فقط به بهداشت دوخته شده و مسائل دیگر را نمی‌دیدیم و لذا روستاییان به شهرها مهاجرت کردند و حالا نگاه ما معطوف به حاشیه شهرها شده است.»
چرا شبکه بهداشت و درمان موفق شد
شیخ‌الاسلام عنوان کرد: «من هنوز از طرح تحول سلامت بازدید نکرده‌ام ولی درصدد بازدید از آن هستم.» وی در پاسخ به این سوال که: «شما از چه چیز طرح تحول بازدید نکرده‌اید؟ مگر یک ساختار فیزیکی دارد؟» گفت: «بله. شبکه‌های بهداشتی درمانی کشور، ساختار فیزیکی قرص و محکمی دارد.» وی افزود: «ما اوائل انقلاب شبکه‌های بهداشتی درمانی گسترش یافته‌ای داشتیم که فکر آن حتی به قبل از انقلاب برمی‌گردد. به‌هرحال سابقه آن 30سال است. این وسط یعنی در 8 سال دولت آقای احمدی‌نژاد، بزرگترین لطمه به این سیستم خورد.» وی ادامه داد: «اگر محققان می‌بینند که گواتر در کشور کم شد، دلیلش این بود که دسترسی مردم به نمک ید دار بیشتر شد. به‌خاطر اینکه ما این برنامه را در شبکه بهداشت و درمان کشور ادغام کردیم.
هر برنامه‌ای که در این سیستم ادغام بشود، موفق است. اگر در وزارت بهداشت یک برنامه و طرحی به درستی تعریف شود، این طرح در عرض دو هفته می‌تواند در روستاهای کشور عملیاتی شود. یعنی این شبکه تا این حد می‌تواند توانمند باشد. زمانی که من از سیستم شبکه بهداشت و درمان کشور استفاده کردم، دوره توانمندی شبکه بود، 8 سال دولت‌های نهم و دهم، دوران وقفه در توانمندی شبکه بود و حالا وزارت بهداشت به دنبال بازسازی مجدد آن است. حتی همین قسمت حاشیه شهرها هم چیز جدیدی نیست و بخشی از همان شبکه است.»
مسوولان در همایش‌ها به‌جای سخنرانی بشنوند
شیخ‌الاسلام با طرح این مسئله که: «مسئولین باید پاسخ دهند با وجودی که بهداشت روستاها را تامین کردند، آب سالم به آنها رساندند، دستشویی‌ها بهداشتی شد، خانه بهداشت‌ها درست شد، واکسیناسیون آنها درست شد، چه شد که این‌همه روستایی به شهرها مهاجرت کردند؟» گفت: «جواب من به این سوال این است که اگر متولیان PHC ، آن را درست درک کرده بودند، مشارکت مردمی و همکاری‌های بین‌بخشی را در آن دخیل می‌کردند و به جای آنکه تنها خود را پرچمدار PHC بدانند، ارگان‌های دیگر را هم به حساب می‌آوردند و پرچم را به دست آنها هم می‌دادند، این اتفاق نمی‌افتاد.»
وی در ادامه سخنانش، بیان کرد: «سلامت، نبود بیماری نیست بلکه سلامت یعنی رفاه همهجانبه جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی. اگر این تعریف را از سلامت داشتیم PHC می‌توانست بستری باشد برای دستیابی به همه این جنبه‌ها. یعنی سلامت اجتماعی را ببیند و متولیان آن را صدا بزند. محیط زیست را ببیند و متولیان آن را صدا بزند و نه اینکه فقط صدا بزند، بلکه پرچم را به دست آنها هم بدهد. ولی ما تنها خودمان را دیدیم. نه مردم مشارکت کردند، نه همکاری بین‌بخشی و فراسازمانی را داشتیم و چون این همکاری‌ها وجود نداشت، خواستیم در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی همکاری‌های فراسازمانی را وارد کنیم.
درصورتی‌که از بالا نمی‌شود چیزی را درست کرد. الان جلسات این شورا تشکیل می‌شود. شما به عنوان یک خبرنگار شنیده‌اید که شورای عالی سلامت تصمیم جدیدی گرفته باشد؟ درصورتی‌که درحال حاضر سبزیجات ما با آب آلوده است. تصفیه‌خانه‌هایمان مرتب نیست. کودهایمان نیتراته است. سموم چینی را به طور بی‌رویه مصرف می‌کنیم و نهایتا یک محصول بسیار خراب به مردم ارائه می‌شود و محیط زیست هم از بین می‌رود و شورای عالی سلامت هم هیچ اقدامی نمی‌کند.»
مشاور سازمان بهداشت جهانی در جواب کسانی که طرح مشکلات بهداشتی جامعه را تشویش اذهان عمومی می‌دانند، خاطرنشان کرد: «ما باید اذهان مسئولین را دچار تشویش کنیم نه اذهان مردم را. شما به همایش‌های ما دقت کنید. مسئولین برای افتتاحیه می‌آیند و یک سخنرانی کوتاه می‌کنند و می‌روند و بعد از رفتن آنها، شنیدن دردها و مشکلات برای مردم می‌ماند.
هیچ‌وقت دردها را مسئولین نمی‌شنوند. چندی قبل من در همایش نان حضور داشتم. گفتم که این روال باید برعکس شود. هروقت که مسئول دعوت شده به افتتاحیه همایش آمد، بنشیند و سخنران درحضور او صحبت کند و بگوید که نان چه مشکلاتی دارد. یااینکه اگر نمی‌توانید این کار را بکنید، به آقای دکتر ستاری که معاون رئیس‌جمهور است، بگویید که در عرصه نان سنتی، این مشکلات هست و درواقع این تشویش‌‌ها برای آنها هم باید به وجود بیاید.»سپید
نظرشما
آخرین اخبار
دیگر چه انتظا ری است از سایرین....