اين
مرد 54 ساله از تصادفاتي گفت که بهطور مکرر در بزرگراه طولاني يانگون-
ماندالاي ديده بود: «ميديدم برخي از افراد پيش از آنکه به بيمارستان
برسند، ميميرند، چراکه وسيله نقليه يا آمبولانس بهموقع به محل حادثه
نميرسد.»
او که اکنون داوطلبي عضو گروه «قلب شريف» (Noble Heart)
يک سازمان غيردولتي محلي است که از ماه ژانويه امسال خدمات رايگان
آمبولانس در اختيار بيماران ميگذارد، تلاش ميکند که سيستم وسايل نقليه
دولتي و خيريه را براي خدماترساني به شهري با رشد سريع تقويت کند. در آنجا
مردم در موارد اضطرارهاي پزشکي بهطورمعمول به خانواده و دوستانشان روي
ميآورند.
اين
فرهنگ اتکا به خود تا حدي ميراث دوران حکومت نظاميان است که صرف بودجههاي
هنگفت براي امور دفاعي به قيمت کاهش بودجههاي بخش بهداشت يا آموزش تمام
شد.
با
اينکه ميزان بودجهها در ميانمار از سال 2011- سال پايان حکومت مستقيم
ارتش- افزايش يافته است، اما اين کشور داراي چهارمين رشد سريع اقتصادي در
جهان- هنوز براساس سهم بهداشت در توليد ناخالص داخلي يکي از پايينترين
درصدها براي مراقبتهاي بهداشتي را دارد.
آخرين
ارقام بانک جهاني نشان ميدهد که هزينههاي بهداشتي از2/0 درصد توليد
ناخالص داخلي در سال 2009 فقط به اندکي بالاي يک درصد در سال 2013 رسيده
است.
در
مقابل براساس گزارش انستيتوي صلح جهاني استکهلم 3/4 درصد توليد ناخالص
داخلي در سال 2014 به ارتش اختصاص يافته است. در اين شرايط گروههاي کوچکي
مانند «قلب شريف» توان بيشتري براي کمک ندارند.
بهبود تدريجي
دولت
نيمه مدني ميانمار در سال برگزاري انتخاباتي حساس در مواجهه با آن سانگ سو
چي، رهبر گروه مخالف قرار دارد که انتظار ميرود در صورت برگزاري انتخابات
منصفانه در 8 نوامبر رأيهاي بسياري به دست آورد؛ براي همين دولت در نهايت
دارد توجه بيشتري به خلأهاي بخش بهداشت نشان ميدهد.
ماو
ماو او، استاديار در بخش پزشکي اورژانس بيمارستان عمومي يانگون گفت: «ما
آمبولانس داريم، اما آنها بهطور کامل تجهيز نشدهاند. افرادي که آنها را
به کار ميبرند، آموزشديده نيستند و در نتيجه آمبولانسها صرفا کار وسايل
نقليه را انجام ميدهد. هيچ سيستم اورژانسي وجود ندارد.»
به
گفته وي، ميانمار تا سال 2012 «هيچ مراقبت اورژانسي نداشت» و به
راهاندازي بخش خودش و نيز ديپلم جديدي در اين زمينه و پستهاي پزشکي
اورژانس اشاره کرد.
او
افزود، ميانمار امسال به نخستين ناوگان 230 فروندي آمبولانسهاي اورژانس
خوشآمد خواهد گفت که هدفشان ارائه خدمات اضطراري است که از بزرگراه اصلي
کشور شروع ميشود و بعد به شهرهاي نايپيداو، يانگون ماندالاي گسترش خواهد
يافت و طرحهايي براي برقراري يک خط تلفني اورژانس و تعليم دادن نخستين
نيروهاي پيراپزشکي در کشور براي موارد اضطراري وجود دارد.
اين
بهبودهاي قابلتوجه در سيستم بهداشتي کشوري رخ داده است که در آن بيماران
عادت داشتند براساس يک طرح بحثبرانگيز شريک شدن در هزينهها، براي انجام
اعمال جراحي سرنگها و داروهاي خودشان را به همراه داشته باشند و
بهاينترتيب بيماران نسبت به دولت پول بيشتري براي هزينههاي پزشکيشان از
جيب ميپرداختند.
اما
اکنون در نتيجه افزايش بودجه دولت از ماه اوت سال 2014 مراقبتهاي اورژانس
براي همه افراد رايگان شدهاند و خدمات ديگر مانند برخي از آزمايشهاي خون
نيز بدون پرداخت پول انجام ميشود.
البته
به گفته يورگه لونا، نماينده سازمان جهاني بهداشت در ميانمار، هنوز
بيماران 54 درصد از کل هزينههاي مراقبتهاي بهداشتيشان را جيب خودشان
پرداخت ميکنند.
او
گفت، «اعطاي اعتبارات دولتي و ارائه خدمات هنوز شکل منسجمي به خود نگرفته
است و بهخصوص مناطق روستايي و نواحي مرزي ويرانشده در منازعات با کمبود
بودجه مواجهاند.»
آنهايي که ميتوانند بروند
وين
تان نا اينگ، پزشک داوطلب در يک درمانگاه عصرگاهي در حومه يانگون که
بهوسيله يک گروه غيرانتفاعي محلي به نام «مراقبت بهداشتي بهتر برمهاي»
اداره ميشود، بيصبرانه در انتظار تغيير است.
اين
دکتر 30 ساله با ابراز اميدواري براي اجراي سياستهاي بهتر در کشوري که
بهشدت در تلاش است بهپاي همسايگانش برسد، گفت: «دهههاست که ما از جهان
منزوي بودهايم... آموزش و پژوهش پزشکي بهکلي متوقف بود.»
اما
درحاليکه مبارزات انتخاباتي به اوج خود ميرسد، احزاب- ازجمله حزب NLD
آنگ سان سوچي- جزئيات چنداني درباره سياستهاي بهداشتيشان منتشر
نکردهاند.
جراح
تين ميو وين، رئيس بخش بهداشت در NLD که پزشک شخصي سوچي هم بوده است، گفت
او به دولت بعدي توصيه ميکند که «بيش از 10 درصد توليد ناخالص داخلي» را
صرف بهداشت کند.
تاکنون
خانوادههاي ثروتمند و حتي با درآمدهاي پايينتر که ميتوانستند پول نقد
لازم را فراهم کنند براي رفع نيازهاي بهداشتيشان بهخصوص بيماريهاي
صعبالعلاج مانند سرطان با خروج از مرز به تايلند يا سنگاپور ميرفتند.
آگهيهايي
که اين بازار رو به رشد را تبليغ ميکنند به فراواني در يانگون ديده
ميشوند و در فرودگاه يانگون پوسترهاي بستههاي درماني جديد بيمارستانهاي
تايلندي به چشم ميخورد که پروازهاي دوطرفه رايگان را ارائه ميدهند.
اما براي خانوادههاي فقير حتي مرگ قيمت هنگفتي دارد و هزينههاي مراسم تشييع گاهي باعث مقروض شدن خانوادهها ميشود.
هلا
مينت، معاون رئيس «جامعه رفاه اجتماعي» که از سال 2012 تشييعهاي رايگان
را براي مردم فراهم ميکند، ميگويد:» ما هرروز حدود 10 نفر را داريم که
آنقدر فقير هستند که از پس مخارج مراسم تشييع برنميآيند.»
گروه داوطلبان او در يک محل سوزاندن اجساد آخرين جنازه، يک مرد 93 ساله را که همسرش پول پرداخت هزينهها را ندارد، حمل ميکنند.
او ميگويد: «ما شکافهايي را پر ميکنيم که تابهحال نسبت به آنها غفلت شده است.»
منبع: AFP