به گزارش شفا آنلاین، البته مسئولان سازمان زیباسازی می‌گویند شهرداری تهران هنوز درگیر
پیگیری حقوقی درباره تملک بنا و زمینی است که مقبره این دو شخصیت تاریخی در
آن‌جا قرار گرفته است و تا زمانی که این مسأله حل نشود آغاز کارِ مرمت
ممکن نخواهد بود.
در تهران تا همین چند‌سال پیش کمتر کسی می‌دانست، میرزا جهانگیرخان
صوراسرافیل و میرزا نصرالله بهشتی معروف به ملک‌المتکلمین که زمان سلطنت
محمدعلی شاه در ماجرای به توپ بستن مجلس کشته شدند در مرکز تهران و در جوار
یکی از بیمارستان‌های معروف پایتخت مقبره‌ای دارند.
تا این‌که‌سال ١٣٨٣ یکی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان تهران خیلی اتفاقی این مقبره‌ها را پیدا کرد و بعد این خانه و قبرهای آن در فهرست آثار ملی ثبت شدند.پس از به توپ بسته شدن مجلس در دوره مشروطیت و دستگیری سردمداران مشروطیت در سوم تیرماه ١٢٨٧، میرزا جهانگیرخان صور اسرافیل و ملک‌المتکلمین (میرزا نصرالله‌خان بهشتی) دو روزنامه‌نگار مشروطه‌خواه توسط نیروهای هوادار محمدعلی شاه در «باغشاه» تهران به قتل رسیدند و جسدشان توسط قزاقان به خندقی بیرون از «باغشاه» پرتاب شد. وقتی دوستان‌شان از این اتفاق خبردار شدند، آنها را شبانه در همان خندق پشت دیوارهای باغشاه،یعنی در خیابان کمالی، خیابان مخصوص، کوچه شهید ابراهیمی فعلی دفن کردند و در سال‌های بعد پس از دوران استبداد صغیر، سنگ قبری برای‌شان تهیه شد.
با گسترش تهران، خانواده ملک‌المتکلمین بنایی در این محل ساختند و یکی از فرزندان ملک، به نام میرزا اسدالله ملک‌زاده هم در همین محل سکونت کرد. تا این‌که پس از سال‌ها، این ساختمان در طرح تعریض بیمارستان لقمان‌الدوله قرار گرفت. خانواده ملک المتکلمین بدون دریافت وجهی از بیمارستان، قسمتی از ساختمان تخریب شده را بازسازی کردند. این بنا درحال حاضر فضایی ٣٠٠ متری است که بخشی از آن سرپوشیده است، مقبره صور اسرافیل نیز به همراه برخی دیگر از چهره‌های نهضت مشروطه در این خانه واقع شده است.
در سال‌های اخیر با انتشار تصاویری از وضعیت آرامگاه این دو که در گذر زمان فرسوده شده بود و در معرض تخریب شدید قرار گرفته بود،حالا عیسی علیزاده، رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران، در می‌گوید: «سازمان زیباسازی مسئولیت مرمت این مقبره‌ها را برعهده گرفته و درحال حاضر درحال تهیه طرح‌های مرمت آن هستیم.این طرح‌ها باید به تأیید سازمان میراث فرهنگی برسد و بعد اجرا شود.»
آنطور که علیزاده می‌گوید، اگرچه هنوز جزییات طرح مرمتی این مقبره‌ها روشن نشده اما شهرداری تهران قصد دارد پس از مرمت این مکان را به فضایی عمومی تبدیل کند و کاربری و فرهنگی و میراثی برای آن تعریف شود.
رئیس سازمان زیباسازی درپاسخ به این پرسش که عملیات مرمت چه زمانی آغاز می‌شود،گفت: «کارشناسان سازمان درحال تهیه طرح مرمت هستند البته هنوز مسأله تملک هم حل نشده و شهرداری منطقه درحال پیگیری این موضوع است که با مالک توافق کنند.» به گفته علیزاده، مسئولیت مرمت آثار تاریخی تهران البته برعهده شهرداری نیست اما سازمان زیباسازی در راستای اهداف فرهنگی که به‌ویژه در سال‌های اخیر دنبال می‌کند، مسئولیت مرمت این مقبره‌ها را برعهده گرفته است، او می‌گوید: «سازمان زیباسازی در راستای سیاست احیا و بازسازی بناهای هویت‌دار شهری، مرمت، احیا و بازسازی خانه ملک‌المتکلمین را در برنامه امسال خود قرار داده است.»
پیش از آن‌که بحث مرمت این مقبره‌ها و ساماندهی آنها آغاز شود، قرار بود
بیمارستان مجاور ملکی که مقبره‌های ملک‌المتکلمین و صوراسرافیل در آنها
واقع است، یعنی بیمارستان لقمان این فضا را در اختیار بگیرد و از آن
به‌عنوان پارکینگ استفاده کند و همچنین فضای بیمارستان را توسعه دهد اما
درنهایت ثبت این اثر در فهرست آثار ملی شرایط را تغییر داد
به گونه‌ای که امکان دخل و تصرف در این ملک را غیرممکن کرد.
«رضا موسوی»،کارشناس میراث فرهنگی، دراین‌باره می‌گوید: «حدود
١٠سال پیش این خانه‌ها و قبرها را زمانی که بیمارستان لقمان به دنبال
گرفتن این خانه برای ساخت‌وساز و ایجاد پارکینگ بود در فهرست آثار ملی ثبت
کردیم.
در همان زمان هم وضع این مقبره‌ها و خانه‌ها به‌شدت آسیب دیده بود اما چون سازمان میراث فرهنگی اعتباری برای مرمت آن نداشت عملا جز ثبت اثر در فهرست آثار ملی اقدام دیگری برای این خانه انجام نشد.» آنطور که موسوی می‌گوید جدا از این‌که گذر زمان موجب فرسودگی مقبره‌ها و خوردگی سنگ بنای آرامگاه شده، در سال‌های گذشته تصرفاتی از ناحیه همسایگان به‌ویژه بیمارستان برای توسعه فضای پیرامونی و انجام گودبرداری، شرایط را برای تخریب سریعتر و بیشتر این اثر تاریخی فراهم کرده است.
همین چند ماه پیش بود که سازمان میراث فرهنگی استان تهران از سرایدار این
ملک و نیز بیمارستان لقمان به‌دلیل تصرف و تخریب بنای تاریخی این آرامگاه
شکایت کرد.
در متن این شکایت که به دلیل تخریب درحدود بین‌سال ۹۲ و ۹۳ انجام شده، آمده است دیوار اصلی باربر و بنای اصلی ساختمان تخریب شده و این اقدامات موجبات تخریب اثر تاریخی را فراهم کرده است. بنا بر ادعای سازمان میراث فرهنگی استان تهران، بیمارستان لقمان تخریب دیوار بخش غربی را انجام داده و پس از تصرف غیرقانونی نسبت به کف‌سازی و تسطیح کامل آن اقدام کرده است. حالا اما آنچه مسلم است این‌که مرمت این مقبره‌ها و آرامگاه‌ها که به نام شهدای روزنامه‌نگاران دوران مشروطه است تا چند وقت دیگر آغاز می‌شود.
