گرچه دوره جواني هميشه با نشاط وسرزندگي همراه است با این حال در همین دور هم گاهي بیماری هایي به سراغ جوان ها مي آيدكه سلامتي آنها را تهديد مي كند.
كارشناسان معتقدندبنیان بسیاری از رفتارهای تأثیرگذار درشیوه زندگی افراد در سنین جوانی شکل میگیرد و اتخاذ روش درست در این دوره مي تواند نقش موثري در كاهش بيماري ها داشته باشد،امادرسالهاي اخير تغيير سبك زندگي بسياري ازجوانهاموجب شده برخي بيماري ها در ميان آنهاشايع شده وسلامتي آنها را به مخاطره بيندازد.
بيماري هاي شايع درجوانان
دکتر عليرضااستقامتي، فو ق تخصص بیماری های غدد و متابوليسم،در مورد بيماري هاي شايع درجوان هابه خبرنگارشفاآنلاین مي گويد: بيماريهايي که معمولاً جوانان با آن مواجه هستند، مشكلات تيروئيد(گواتر) اختلالات غدد جنسي، بخصوص تخمدان هاي پلي كيستيک كه به شكل ريزش مو، پر مويي و يا درعادات ماهانه خودش را نشان ميدهد.
استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران مي افزايد:بيماري ديابت بخصوص ديابت نوع يک هم در جوانان بيماري مهمي است ،البته اين مساله را مي شوددرحوزه هاي مختلف مورد بررسي قرار داد،اين موضوع مسائلي نيست که مطالعه مدون داشته باشد تا بگوييم اينها جزو بيماريهاي شايع است، ولي بيماري هايي است كه در جوانان ديده ميشود،شيوع چاقي درميان جوان ها ،اختلالات رشد ياکوتاهي قد ،مشکلات گوارشي به شکل سوءهاضمه و کوليتهاي عصبي ديگر بيماري هايي است كه درميان جوان ها مطرح است.
دكتراستقامتي درخصوص دلايل شيوع اين بيماريها مي گويد:سبک زندگي، کم تحرکي ،رژيم هاي غذايي غلط،، محيط پر استرس، رقابت درسي يا ترکيبات هورموني که در غذاها وجود دارد، تغذيهاي که در بعضي از جاها مواد غذايي پيش از حد شيرين يا پرکالري مصرف ميشودچيزهايي است كه ممکن است خودش رادر اشکال مختلف نشان دهد،مثلا وقتي که جواني آزمون کنکور دارد، ممکن است به کوليت عصبي دچارشوديا دختر جواني که رقابت کنکور دارد ،ممكن است کمتحرک شده و چاق شود و چاقي باعث شده ، تخمدانها پر از کيست شود. از سوي ديگر خود همان استرس،ممكن است سيستم هورمونياو را بهم بزند.
شيوع كبدچرب
مصرف فستفودها، غذاهای چرب و آماده، رژیمهای غذایی غلط و خوردن داروهای خودسرانه سبب بروز بیماری کبد چرب، خصوصا در میان قشر جوان میشود.
افرادی که مبتلا به دیابت، چربی خون بالا، بیتحرکی و چاق هستند، بیشتر درگیر کبد چرب میشوند.
براساس آمار 10 الی 20 درصد جمعیت کشور دچار بیماری کبد چرب هستند، بهطوری که از سنین جوانی این عارضه خودنمایی میکند.
اين فو ق تخصص بیماری های غدد و متابوليسم يکي ديگراز بيماريهاي شايع ميان جوان ها راکبد چرب مي داند،مي گويد: دليل آن مصرف زياد کالري ،کم تحرکي و... است، عمده اينها به عوامل محيطي، سبک و شيوه زندگي بر ميگرددوجوانان رامستعد بيماري مي كند ،بعضي از اينها هم زمينههاي ژنتيکي دارد فرض کنيد ديابت نوع يك به شيوه زندگي ربطي ندارد و بهنوع ژن ومعيوب بودن آن ارتباط دارد.
تغيير سبك زندگي
دراين ميان پیشرفت علوم وفناوري هم تاثير زيادي درزندگی فردی، اجتماعی و اقتصادی جوان ها گذاشته ودرشيوع اين بيماري ها نقش اساسي داشته است.چرا كه جوان امروز بيشتر اوقات خودرا پشت رايانه مي گذراند وبامحيط بيرون ارتباط چنداني نداشته باشدبنابراين ،همین گستردگي فضای مجازی سبب شده تا در کنار تمامی کاربردها و ویژگیهای منحصر به فرد ، شاهد بروز چالشهای متعدد درجامعه باشیم.
یکی از این نگرانیها اثرگذاری فضاي مجازي بر رفتار و روابط اجتماعی افراد است.
دكتر استقامتي با بيان اين كه "جوان امروز، جواني است با مسائل خاص خودش كه زندگي در فضاي مجازي جريان پيدا ميکندمي افزايد: در نتيجه جوان امروز به دور از ورزش ،تحرک و فعاليتهاي فيزيکي است ،ازسوي ديگر رقابتهايي که متأسفانه خودمان براي جوانها درست ميکنيم مثلاً حتماً بايد دررشتههاي بالا در کنکور قبول شوند، ازاين کلاس به آن کلاس کنکور يا از اين مدرسه غير انتفاعي به آن مدرسه ،از اين کلاس تقويتي به آن کلاس تقويتي برود، معمولاما فکر ميکنيم جوان بايد کالري بيشتري مصرف کند، حتي دوران کودکي، پرخوري ميکند، وقتي چاق شد، مسائل و مشکلاتي ديگرپيش مي آيد،
وي مي افزايد:ما نميتوانيم
جوانها را در يک محدود خط کشي قرار بدهيم و بگوييم که شما اينجا بنشينيدوفقط درس بخوانيد
و سرتان پايين باشد ،هرچه که ما ميخواهيم انجام بدهيد، فضاهاي ورزشي مناسب وسالم،ايجاد
کنيم، نه ورزشگاههايي كه فضاي سالم ندارد و به زور دارو خودشان رادررقابت ورزشي برنده کنند. امکان تفريحات سالم ، پارک سالم، کتابخانههاي
مناسب و در دسترس بودن فضاي مجازي سالم که مسائل علمي و اخلاقي داشته باشدازجمله
مسايلي است كه مي تواند به اين مساله كمك كند.
دوره جواني معمولا مرحله عبور از دوران اجتماعی است که جوانان از طریق تعامل مستمر با نهادهای اجتماعی مختلف از خانواده گرفته تا نهادهای سیاسی و حکومتی آرام آرام راه و رسم آداب زندگی اجتماعی را می آموزند و به عنوان فردی کامل پا به صحنه اجتماع می گذارند.به همین جهت بررسی محیط اجتماعی و فرهنگی که جوانان در معرض آن قرار دارند اهمیت بسزایی دارد چرا که تاثیر این محیط در تمامی دوران زندگی با آنها می ماند.
استاددانشگاه علوم پزشكي تهران بابيان اين كه جوان بايد تعامل اجتماعي داشته باشدتا به همديگر کمک كرده و خلاقيتها را پرورش دهد، مي گويد: اينها برنامه ريزي نياز دارد،البته ما دركشور متولي داريم وزارت ورزش و جوانان بايد براي اينها راهکارهاي مناسب ارائه كند، همچنين روان شناساني كه در مسائل تربيتي خبره بوده و مسائل و آسيبهاي اجتماعي را ميدانند، مسائل اجتماعي را آسيب شناسي کنند و راهکارها را ارائه دهند.
وي مي افزايد: صرف ارائه راهکار هم کمکي نميکند، بايد سعي کنيم راهکار را عملياتي کنيم اين که بگوييم، جوان هابايد بروند ورزش کنند، ما چقدر فضاي ورزشي براي جوانها داريم. يا ميگوييم جوانهابايد سراغ تفريح سالم بروند ، ما چقدر سينماي خوب داريم که جوانها به سينما بروند. يا فيلمهاي خوب و آموزنده ببينند، چقدر اردوهاي خوب و سالم داريم که بچهها بتواننداز اين اردوها استفاده كنند ، اينها بايد عملياتي شود.در همه مسائل تجديد نظر بکنيم، در شيوه زندگي، تفريحات سالم از الگوهايي که بهعنوان الگوهاي اخلاق بايد ارائه بدهيم، ورزشگاهها را سالم کنيم امکانات ورزشي بيشتر براي بچههاقرار بديم، يعني در زندگي بين مسائل مختلف تعادل حفظ کنيم.
جوانان میتوانند بیشترین تأثیر را بر همسالان و اعضای خانواده خود داشته باشند و از این رو سرمایهگذاری براي ارتقاء سلامت آنها بسیار بالا خواهد بود ،ارتقاء سلامت جوانان،مطمئنا سلامت نسل حاضر و آینده کشور تضمین خواهد كرد.
رحمان احمدي