مردی برای نیم قرن درمان بیماری های پوست و مو

به گزارش شفاآنلاین ،استاد برجسته درماتولوژی و بیماری‌های پوست با وجود قدم گذاشتن در سن 80 سالگی هنوز هم خود را شاگردی می‌داند که باید بیاموزد. شب و روز برای ریشه کن کردن بیماری جذام و پیدا کردن دارو برای درمان و کنترل این بیماری او را به مناطق کوهستانی کشور کشاند. زندگی پر از فرازو نشیب این پزشک حاذق سرمشق بسیاری از پزشکان ایرانی است و دانشگاه علوم پزشکی تهران به پاس نیم قرن تلاش دکتر یحیی دولتی استاد برجسته درماتولوژی و بیماری‌های پوست مراسم نکوداشتی را برگزار و از مقام این پزشک تجلیل کردند.
 چاپ صدها مقاله علمی در زمینه بیماری‌های پوستی و سخنرانی در بسیاری از مجامع علمی جهان در کنار سال‌ها تلاش برای مبارزه با دخانیات و تأسیس مرکز خیریه ترک اعتیاد در کنار مرکز فنی و حرفه‌ای برای آموختن فن به کسانی که اعتیاد را ترک می‌کنند، بخش‌هایی از زندگی پرافتخار پزشکی است که هنوز هم تشنه آموختن، تحقیق و درمان بیماری‌های ناشناخته پوست است.

بزرگ یحیای علم پزشکی
وقتی روحانی قصبه‌ای از توابع فامنین نام یحیی را برای او انتخاب کرد پیش‌بینی کرده بود این نوزاد برخلاف 8 برادر قبلی‌اش زنده خواهد ماند ولی شاید هیچگاه تصور نمی‌کرد که پسرک روزی یحیایی بزرگ خواهد شد و با نسیم زندگی روح و جسم و جان انسان‌ها را تازه خواهد کرد. 80 سال قبل در سال 1313 وقتی سلیمان و مریم دولتی که میانسالی را پشت سر گذاشته بودند، صاحب فرزند پسر شدند دست به دعا برداشتند تا این نوزاد پسر برای آنها باقی بماند. مرگ 8 پسر که پیش از او به دنیا آمده بودند، غم بزرگی را بر دل آنها نشانده بود تا پیش از آن ثمره زندگی آنها چهار دختر بود. دکتر یحیی دولتی یکی از مفاخر علم پزشکی کشور معتقد است خدا او را زنده نگه داشت تا به خلق او خدمت کند. او که در فامنین همدان به دنیا آمده است می‌گوید: برادرانم وقتی به دنیا آمدند بر اثر بیماری فوت کردند زمانی که به دنیا آمدم، روحانی قصبه ما اسم من را یحیی گذاشت یعنی زنده. دلیل اینکه این نام برای من انتخاب شد به دو دلیل بود؛ اول اینکه زنده بمانم و دوم به خاطر اینکه پدرم و مادرم مانند حضرت زکریا(ع) و همسرش در دوران پیری صاحب فرزند پسر شده بودند. من چهار خواهر داشتم و پدرم در جنگ جهانی دوم کارخانه شوره پزی داشت. باروت از نیترات ساخته می‌شود و نیترات نیز از جوشانده خاک زمینی است که به آن شوره زار می‌گویند. پدرم با این کارخانه ثروت زیادی به دست آورد، اما به خاطر اینکه فرزند پسر نداشت همه این ثروت را از دست داد. هفت سالم بود که بعد از پایان کلاس اول ابتدایی از همدان به تهران مهاجرت کردیم و به دلیل اینکه سال تحصیلی آغاز شده بود، هیچ مدرسه‌ای مرا ثبت‌نام نکرد و تا 13 سالگی بی‌سواد مانده بودم.
دکتر دولتی تا ابتدای نوجوانی طعم تلخ بی‌سوادی را چشید، اما آثار نبوغ، ذکاوت و شوق کسب علم و معرفت از چهره او نمایان بود و بدون آنکه حروف را بشناسد یا درسی خوانده باشد گلستان سعدی را می‌خواند. می‌گوید: هرکسی به خانه ما می‌آمد اگر باسواد بود چند کلمه از او می‌آموختم و پس از کار سخت روزانه در کارگاه جوراب بافی به کلاس‌های شبانه می‌رفتم. آنقدر تشنه آموختن بودم که هر درسی که می‌آموختم احساس می‌کردم به خدا نزدیک‌تر می‌شوم. دوران دبیرستان را نیز در مدرسه شبانه سپری کرده و دیپلم گرفتم، بعد از آن وارد آموزشگاه فنی نیروی هوایی شدم و کلاس‌های شبانه‌ای را در این مرکز تشکیل دادیم و اساتیدی را برای تدریس به این مرکز دعوت کردیم، وقتی در کنکور شرکت کردم با رتبه بسیار عالی در رشته داروسازی پذیرفته و با درجه ستوان دومی مشغول به تحصیل شدم، سرانجام سال 1338 به عنوان دکتر داروساز فارغ‌التحصیل شدم. بعد از فارغ‌التحصیلی هنوز هم احساس تشنگی می‌کردم. باید بازهم درس می‌خواندم تا سیراب شوم و به این ترتیب علاوه بر کار در یکی از مراکز پزشکی ارتش تحت عنوان دکتر داروساز بدون اجازه ارتش در دانشکده پزشکی مشغول به تحصیل شدم، دو سال بعد با همسرم که دختری از یک خانواده تحصیلکرده بود آشنا شده و ازدواج کردیم، ازدواجی که حاصل آن سه پسر و یک دختر است و همگی پزشک هستند.
نور امید
سرنوشت دکتر دولتی سال 1347 در مسیری قرار گرفت تا او به آرزویش دست پیدا کند. وقتی آزمون پزشکی توسط امریکایی‌ها انجام گرفت با بهترین امتیاز در‌آن پذیرفته شد و با دستور ارتش دی ماه سال 1347 برای ادامه تحصیل راهی امریکا شد و در دانشگاه‌های ایالت‌های میشیگان، پنسیلوانیا و لوئیزیانا به تحصیل پرداخت. او درباره اینکه چرا تخصص پوست را برای تحصیل انتخاب کرد می‌گوید: آن زمان مشکلات پوستی در کشور بسیار زیاد بود مادرم هم به بیماری پوستی مبتلا شده بود، وقتی قرار بود رشته تخصصی برای تحصیل انتخاب کنم در همه لحظات مردم کشور و مادرم در ذهنم بودند، به همین دلیل رشته پوست و آسیب شناسی پوست را انتخاب کردم. در آن زمان 35 هزار نفر در ایران به جذام مبتلا بودند، به همین خاطر بخشی از پژوهش‌های تحقیقاتی‌ام را در جذام خانه‌ای در جنوب امریکا به نام کارویل در ایالت لوئیزیانا سپری کردم و بعد از بازگشت به ایران همراه با یک دانشمند انگلیسی برای پیدا کردن واکسن جذام 15 سال همه کوهستان‌های ایران را زیرپا گذاشتیم. اگرچه این واکسن هرگز کشف نشد، اما خوشبختانه این بیماری ریشه کن شد. جراحی پوست را برای نخستین بار به ایران آوردم و همه تلاشم این بود بیماری‌های پوست را که تا پیش از این معالجه نمی‌شد، با جراحی معالجه کنم. آخرین سالی که در امریکا مشغول تحصیل بودم پدرم در تهران چشم از جهان فرو بست. غم از دست دادن پدر و دوری از خانواده شرایط را برای من سخت کرده بود، اما به خود می‌گفتم برای هدف مهمتری اینجا هستم و باید همه مشکلات و سختی‌ها را تحمل کنم. سال 1351 تحصیلاتم به پایان رسید و به ایران بازگشتم. با پس‌اندازی که با کار در امریکا جمع کرده بودم ابتدا خانه‌ای برای مادرم خریدم و سپس با افتتاح مطبی بیماران بی‌بضاعت را رایگان درمان کردم. تابلویی در مطب نصب کرده بودم با این مضمون که ویزیت بیماران بی‌بضاعت رایگان است، موضوع را با منشی در میان بگذارید. همچنین، همواره به دانشجویان و همکاران جوان‌تر خود توصیه می‌کردم شما با رعایت موازین اخلاقی به طبابت بپردازید و اطمینان داشته باشید پول خود به سراغ پزشکی که بدرستی طبابت کند، می‌آید.
خدمت در بیمارستان
وی ادامه داد: از طرف ارتش نیز در درمانگاه کارخانجات مهمات‌سازی بیماران را ویزیت می‌کردم، چندی بعد رئیس درمانگاه صنایع نظامی شدم و پس از یک سال همه تلاشم را برای ساخت بیمارستان شهید چمران فعلی و تجهیز آن انجام دادم و سرانجام سال 1356 به عنوان یکی از بیمارستان‌های مجهز تهران افتتاح شد. در زمان جنگ بسیاری از مجروحان را به این بیمارستان می‌آوردند و کادر پرتلاش آن بسیاری از این مجروحان را درمان کردند، تا سال 1361 یعنی زمان بازنشستگی‌ام ریاست این بیمارستان را برعهده داشتم. دکتر دولتی بعد از بازنشستگی بازهم دست از پ‍ژوهش و تحقیق برنداشت و در کنار آن تلاش کرد تا با انجام کارهای خیرخواهانه نام نیکی از خود به یادگار بگذارد. راه‌اندازی مرکز ترک اعتیاد در کنار مرکز فنی و حرفه‌ای برای معتادان و همچنین انجمن متخصصان پوست ایران از جمله این کارهاست. می‌گوید: انسان در این دنیا سه دسته دارایی دارد: اموال، فرزندان و اعمال. انسان بعد از مرگ تسلط خود را بر تمامی اموال از دست می‌دهد و حتی فرزندان حداکثر تا زمان دفن انسان را همراهی می‌کنند. از زمان دفن به بعد فقط اعمال هستند که برای انسان باقی می‌ماند، بنابراین فرد عاقل کسی است که اعمال نیک خود را به عنوان توشه کافی همراه داشته باشد. از آن جا که اعتیاد یکی از مشکلات کشور است، 15 سال قبل مرکز ترک اعتیاد خیریه‌ای در شهرستان فامنین استان همدان تأسیس کردم که دارای مرکزی فنی و حرفه‌ای است. هدف از ساختن این مرکز آن است معتادانی که اعتیاد خود را ترک می‌کنند با اشتغال در کارگاه ‌های آن نظیر کارگاه‌های نجاری، تراشکاری، خیاطی ضمن فراگیری فن و حرفه‌ای امکان کاریابی پس از ترک داشته و احتمال آلودگی مجدد آنها به مواد مخدر کاهش یابد. به این دلیل تصمیم گرفتم که تمامی درآمد کلینیک خود را وقف فعالیت‌های این مرکز کنم، همچنین انجمن متخصصان پوست ایران را برای انجام کارهای خیر راه‌انداختیم. هنگام وقوع زلزله بم درمانگاهی را در این شهر ساخته و در اختیار دانشگاه کرمان قرار دادیم و هم‌اکنون نیز مشغول ساخت یک درمانگاه در شهر زلزله زده هریس در آذربایجان شرقی هستیم.
دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و ایران از جمله مراکزی هستند که او سال‌ها در آنجا تدریس کرده و پزشکان جراح پوست بسیاری را تربیت کرده است. او بیش از 100 مقاله علمی و 5 جلد کتاب در ارتباط با بیماری‌های پوستی به رشته تحریر درآورده است. می‌گوید: در این سال‌ها همه پژوهش‌ها و تحقیقاتم را در اختیار دانشجویان قرار داده‌ام و همیشه اعتقاد داشتم و دارم که باید کارهای علمی و تحقیقاتی و درمانی را به شکل جمعی انجام داد و به همین خاطر در کلینیکی که مسئولیت آن را برعهده دارم با 16 پزشک در کنار هم و مشورت یکدیگر بیماران را درمان می‌کنیم و اگر یک روزی پزشکی به دلیلی نتوانست در کلینیک حضور پیدا کند، دیگر پزشکان اجازه نمی‌دهند که بیمار دست خالی اینجا را ترک کند.
توصیه هایی برای سلامتی پوست
دکتر دولتی شایع‌ترین بیماری پوستی را آکنه عنوان کرده و می‌گوید: سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان است، ولی خوشبختانه نزدیک به 99 درصد از انواع سرطان پوست قابل درمان است به شرطی که زود تشخیص داده شود. اگرفردی با خال‌های سیاه کوچک یا خال‌هایی که تغییر رنگ داده یا دچار خونریزی می‌شوند، مواجه شد باید بلافاصله ویزیت شود. از دیگر عوامل سرطان پوست قرار گرفتن طولانی زیر نور آفتاب است که باید از کرم‌های ضد آفتاب استفاده شود. بسیاری از مردم از ما درباره نوع مواد شوینده و بهداشتی سؤال می‌کنند و من به همه آنها توصیه می‌کنیم که فریب تبلیغات را نخورند.  من از شامپوهای ایرانی استفاده می‌کنم و به همه زنان نیز توصیه می‌کنم از لوازم آرایش گرانقیمت استفاده نکنند. لابراتواری راه‌اندازی کرده‌ایم که مورد تأیید سازمان غذا و دارو است و مواد آرایشی و بهداشتی و داروهای پوستی را که از خارج از کشور وارد می‌شود یا در داخل ساخته می‌شود، در این لابراتوار بررسی می‌کنیم تا حقیقت ادعاهایی که سازندگان ‌آن مطرح کرده‌اند، برای ما روشن شود، تاکنون نیز ادعای غیرعلمی برخی از این مواد آرایشی و بهداشتی مثل کرم حلزون را ثابت و به سازمان غذا و دارو اعلام کرده‌ایم.
سربلندی ایران بزرگترین آرزوی این پزشک 80 ساله است؛ او که بیش از نیم قرن برای اعتلای نام ایران تلاش کرده است می‌گوید: ‌در بسیاری از جوامع علمی دنیا حضور داشته‌ام و از اینکه به عنوان یک پزشک ایرانی در جهان شناخته شده‌ام، افتخار می‌کنم. به همه دانشجویانم می‌گویم که قدر خود را بدانند و از همه لحظات برای پیشرفت علمی استفاده کنند و هدف مقدسی را در نظر بگیرند و مطمئن باشند به جایگاه‌های رفیع علمی جهان دست پیدا خواهند کرد.


ایران