شفاآنلاین-قدرت بیان و سخن گفتن هم در ترقي و كمال و شادي انسان موثر است و هم در سقوط و تباهي و غم واندوه او اثر دارد و اهميت سخن در زندگي انسان آن قدر زياد است كه خداوند حكيم در سوره الرحمن بعد از مسئله آفرينش انسان، از نعمت بيان سخن گفته است.
از جمله نعمت‌هاي ارزشمند كه
آفريدگار جهان به انسان عطا كرده ومايه اصلي آن را با سرشت بشر درهم
آميخته، قدرت بيان است. نعمت سخن گفتن، عامل مهمي در تكامل انسان است.
اهميت سخن در زندگي انسان آن قدر زياد است كه خداوند حكيم بعد از مسئله
آفرينش انسان، از نعمت بيان سخن گفته است. خداوند در سوره الرحمن مي
فرمايد: خداوند رحمان، قرآن را تعليم داد، انسان را آفريد و به او بيان
آموخت.انسان با قدرت بيان و به وسيله آن، معلوماتي را كه اندوخته ظاهر مي
سازد وتفكر خود را به ديگران منتقل مي كند. از اين رو مي‌توان گفت سخن
مانند پلي است كه مغزهاي جدا از يكديگر را به هم پيوند مي زند و افراد از
طريق آن مي‌توانند موجب خوشحالي و يا غمگيني همديگر شوند.از امام سجاد
(ع)پرسيدند: از سخن و سكوت كدام يك بر ديگري برتري دارد؟ فرمودند:براي هر
يك آفت‌هايي است، ولي اگر از آفت مصون و سالم باشند، سخن افضل و برتر است،
زيرا خداوند هيچ يك از پيامبرانش را به سكوت مبعوث نكرده است، بلكه آنان
ماموريت داشتند كه با مردم سخن بگويند و با بيان خود آنان را به صلاح و
رستگاري دعوت كنند و نيز هيچ كس با سكوت مستحق بهشت نمي شود و از عذاب دوزخ
مصون نمي ماند.نيل به رحمت الهي و نجات از عذاب او در پرتو سخن گفتن است.
من هرگز ماه را نظير آفتاب قرار نمي دهم. شما خود فضل سكوت را با سخن توصيف
مي كني، در حالي كه هرگز فضل سخن را با سكوت نمي توان توصيف كرد.(1)روشن
است كه سخن، هم در ترقي و كمال و شادي انسان موثر است و هم در سقوط و تباهي
و غم واندوه او اثر دارد. بستگي به اين دارد كه تا چه حد و اندازه اي از
هنر سخن گفتن برخوردار باشيم.شيوه سخن گفتن نه تنها معرف شخصيت افراد است،
بلكه با توجه به آن به ميزان دانش و تحصيلات طرف مقابل پي مي بريم. كسي كه
از هنر سخنوري آگاه است و با كاربرد درست كلمات و عبارات آشنايي دارد، قادر
به گشودن هر در بسته‌اي است و از هر مهلكه اي رهايي مي‌يابد. عبوس‌ترين و
خشمگين ترين چهره‌ها را باز كرده و خنده برلبانشان جاري مي سازد و بدين
وسيله شادي را برخود و ديگران عرضه مي كند. چنان كه حضرت علي (ع) فرموده
اند:جمال مرد به فصاحت اوست.برجسته ترين سياستمداران دنيا همواره بزرگ ترين
سخنوران نيز بوده اند. منظور از سخن گفتن سخنراني كردن نيست، بلكه خوب
حرف‌زدن و انتخاب كلمات و مطالب مناسب و بجاست، كه مي تواند موجب برقراري
رابطه مطلوب باشد.امروزه در دنياي اقتصاد و سياست و خانواده مذاكره امري
مهم تلقي مي شود، زيرا مناسب ترين و سريع ترين راه حل‌هاست. از طريق مذاكره
مي توانيم به سوء تفاهماتي كه عامل و منشاء اختلاف اند خاتمه دهيم. افراد
به هنگام گفت‌وگو اطلاعات لازم را در اختيار يكديگر قرارمي دهند و در جريان
كم و كيف نظريات هم قرار مي‌گيرند كه نتيجه آن آگاهي از خواسته‌هاي طرفين،
دستيابي به راه حل عقلاني و منطقي و نهايتا برقراري تفاهم نسبي است.مذاكره
پديده‌اي نو ظهور نيست كه بخواهيم آن را توضيح دهيم. ما در تمام لحظات و
دقايق زندگي خود با اين امر مهم سر وكار داريم. افرادي كه شيوه صحيح
گفت‌وگو با ديگران را رعايت نكنند، كمتر موفق به حل گرفتاريهاي فيمابين مي
شوند.
اصول گفتمان خوب
ما بدون تسلط بر خود نمي توانيم فاتح ديگران باشيم.هر كلمه كه از دهان
بيرون آيد مرهمي است كه به زخمي مي رسد يا خنجري است كه دلي را مي شكافد
ويا نسيمي است كه درياي احساسات را به تلاطم در مي‌آورد، پس پيش از گفتن،
تامل كنيم و خوشخو، فروتن، مودب، بذله گو، نكته سنج و شيرين سخن
باشيم.هميشه لبخند بر لب داشته باشيم، هنگام سخن گفتن راحت و آرام بوده و
از كلمات ساده و قابل فهم استفاده كنيم. سطح دانش ومعلومات شنونده را مد
نظر قرار دهيم. مستقيما به چشمان كسي كه طرف صحبت ماست بنگريم تا به اين
شكل بتوانيم از قواي تماس چشمي برخوردار باشيم.توجه طرف گفت‌وگو را به
موضوع صحبت جلب كنيم و ذهن او را از مسايل و اتفاقات خارج از جلسه دور
سازيم. چنان كه حضرت علي (ع) مي فرمايند: بينديش، سپس سخن بگو تا از
لغزش‌ها در امان باشي.(2)سخن باید همراه با ادب اسلامي باشد، ادب يعني
انجام عمل مشروع اختياري، توام با ظرافت و زيبايي.سخن گفتن با اين ويژگي به
طور يقين موجب شادي طرفين خواهد شد. همچنین سخن باید راست و همراه با عمل
باشد، اگر سخني را عمل تصديق كند، اثر آن چندين برابر خواهد‌شد، لذا سخن
راست همراه با عمل، خرسندي و شادي در پي خواهد داشت.
آثار خوش سخني
سخن زيبا مال و ثروت را زياد مي كند، روزي را افزايش مي‌دهد، مرگ را به
تاخير مي اندازد، آدمي را محبوب مي سازد و او را وارد بهشت می سازد.(3)سخن
خوش دوستان انسان را زیاد می‌‌كند و دشمنان را اندك.(4) سخن زیبا شادی
می‌‌آفریند، خنده برلب می‌‌آورد و جذابیت انسان را بیشتر می كند، درنتیجه
راه رسیدن به اهداف را هموار و هزینه آن را كم می كند.
منابع:1- بحار الا نوار،ج 7 ص 274. 2- شرح غرر الحكم، ج 4، ص 506. 3- نهج البلاغه، خطبه 40، ص121. 4- شرح غررالحكم، ج 4، ص 329.
آرمان
آرمان
نظرشما
آخرین اخبار