درآمد سه میلیارد تومانی یک سایت همسریابی غیرمجاز

ازدواج به‌عنوان یکی از نقاط عطف در زندگی انسان‌ها همواره حساسیت‌هایی داشته است. اینکه ازدواج، عشق، تشکیل خانواده و مواردی از این قبیل همواره ماده خام بسیاری از آثار هنری و ادبی در طول تاریخ بوده است نشان می‌دهد این مساله همواره در کانون توجه بشر قرار داشته است. شیوه‌های سنتی همسریابی که با فراگیری مدرنیته، روزبه‌روز، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، در گذشته پاسخگوی بسیاری از مشکلات در این حوزه بود. با ورود انسان به عصر جدید و تغییر شکل خانواده و همچنین تغییر رویکرد‌ها به مساله همسریابی و ازدواج، این مسئله نیز با تنش‌هایی روبه‌رو شد. ازدواج اکنون در جوامعی که به هر شکل از دوران سنتی فاصله گرفته‌اند، کم و کیف دیگری پیدا کرده است. در این میان با رشد فزاینده طلاق در جوامع مختلف و فوبیای ازدواج ناموفق، ازدواج بیش از پیش با حساسیت‌هایی روبه‌رو می‌شود. اوضاع در برخی جوامع آنقدر وخیم شده است که کارشناسان مسائل اجتماعی نسبت به از بین رفتن خانواده که اساس جامعه بشری است، هشدار می‌دهند. در این میان برخی جوامع که با پدیده توسعه نامتوازن و ناهمگون روبه‌رو بوده‌اند حتی مشکلات دوچندانی دارند. در این جوامع ممکن است به‌دلیل اتخاذ برخی سیاست‌ها و همچنین بالا رفتن سطح بهداشت، جمعیت به یکباره رشدی چشمگیر داشته باشد. این رشد چشمگیر باعث شده است دردوره‌ای تعداد قابل توجهی از شهروندان در آستانه ازدواج قرار گیرند. این درحالی است که به لحاظ اقتصادی توانایی برای تشکیل خانواده وجود ندارد یا توقعات در این زمینه به‌گونه‌ای است که جوانان نمی‌توانند دل به دریا بزنند و وارد مرحله جدیدی از زندگی شوند.

 10 میلیون جوان مجرد در ایران

هرچند عنوان می‌شود نرخ رشد جمعیت در ایران در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته است و جامعه ایران به‌زودی جامعه‌ای سالمند خواهد بود اما، تا اطلاع ثانوی ایران کشوری جوان محسوب می‌شود. رشد فزاینده جمعیت در دهه‌های 60 و 70 باعث شده است، متولدان این دهه‌ها اکنون در آستانه ازدواج قرار گیرند. آنطور که بررسی‌ها نشان می‌دهد هم‌اکنون بیش از 10 میلیون جوان ایرانی در آستانه ازدواج هستند اما، مجرد مانده‌اند. در تبیین این شرایط کارشناسان تحلیل‌های مختلفی ارائه می‌دهند. واقعیت این است که در سال‌های اخیر به‌رغم اینکه افراد بیشتری در سن ازدواج قرار گرفته‌اند، نرخ ازدواج کاهش چشمگیری از خود نشان داده است. آنطور که 14 دی امسال علی‌اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت‌احوال کشور عنوان کرد در 9 ماهه امسال در مجموع 538 هزار و 776 مورد ازدواج در کشور به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 7/2 درصد کاهش یافته است. مجرد ماندن از طرفی می‌تواند ناشی از مشکلات اقتصادی باشد و از طرف دیگر، مسائل اجتماعی و فرهنگی در این زمینه دخیل هستند همانطور که برخی کارشناسان عنوان می‌کنند دلیل کاهش نرخ ازدواج در ایران تغییر در شیوه‌های همسریابی است. در گذشته خانواده‌ها نقش اصلی در انتخاب همسر برای فرزندانشان را ایفا می‌کردند اما، در عصر جدید و با تغییراتی که در سطح اجتماع به‌وجود آمده است، نقش خانواده‌ها کمرنگ شده است. درعین حال ابزارهایی که دنیای جدید در اختیار افراد قرار می‌دهد تا همسر مورد علاقه و قابل قبول را پیدا کنند یا در دسترس ایرانیان نیست، یا با محدودیت‌هایی مواجه است یا اینکه شهروندان شیوه استفاده درست از ابزار‌های جدید را نمی‌دانند.

 فعالیت 300 سایت همسریابی غیرقانونی 

سایت‌های همسریابی که در یک دهه گذشته بیش از پیش در کشور ما رونق یافته‌اند، برای پرکردن خلایی راه‌اندازی شده‌اند که گذار از عصر قدیم به عصر جدید به‌وجود آورده است. درحالی عنوان می‌شود اکنون 300 سایت همسریابی به‌صورت غیرقانونی در ایران فعالیت می‌کنند که سایت‌ها و مراکز همسریابی در ایران و جهان سابقه دیرینه‌ای دارند. پیش از آنکه جهان وارد عصر اینترنت شود، در جوامع مختلف بنگاه‌های همسریابی وجود داشتند همانطور که از ابتدای قرن بیستم بسیاری از روزنامه‌ها در نقاط مختلف جهان اقدام به درج آگهی افرادی می‌کردند که متقاضی همسر مناسب برای خود بودند. با فراگیرشدن اینترنت سازوکار‌ها تغییر کرد و اکنون هزاران سایت همسریابی در کشورهای مختلف وجود دارد. عنوان می‌شود بزرگ‌ترین سایت همسریابی در دنیا با بیش از 100 میلیون عضو در چین فعالیت می‌کند.  گانگ‌هاویان صاحب این سایت می‌گوید: «کشور چین اکنون در بحران ازدواج به سر می‌برد  و تعداد افراد مجرد در این کشور به‌شدت رو به افزایش است». او اضافه می‌کند:«طبق آمار در آینده نزدیک حدود ۲۰ میلیون مرد چینی قادر نخواهند بود همسری پیدا کنند و این یک مشکل اجتماعی بزرگ است». فعالیت مراکز و سایت‌های همسریابی در ایران بعد از پیروزی انقلاب 57 بعضا با محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است. با وجود این، در سال‌های اخیر با فراگیرشدن استفاده اینترنت در کشور و با مشکلاتی که سر راه ازدواج جوانان به وجود آمده، افرادی اقدام به راه‌اندازی سایت‌های همسریابی کرده‌اند که به‌رغم غیرقانونی بودن، رونق و درآمد قابل توجهی دارند.

 300 میلیون برای یک ماه

یک جست‌وجوی ساده در گوگل ما را به انواع و اقسام سایت‌های همسریابی راهنمایی می‌کند. بسیاری از این سایت‌ها حتی فیلتر نیستند و صفحه اول آنها کمابیش شبیه به هم هستند. گردانندگان این سایت‌ها در سردر سایت خود جملات مذهبی درباره ازدواج قرار داده‌اند و بسیاری از آنها اطمینان داده‌اند که فعالیت‌شان قانونی است. در مواردی حتی شماره‌ای به‌عنوان شماره ثبت قانونی درج شده است. ورود به این سایت‌ها که بنابر اعلام خود آنها گاه تا 10هزار کاربر آنلاین دارد، نیازمند داشتن کد کاربری و رمز عبور است. با وجود این، صفحاتی که قواعد و مقررات سایت توضیح داده شده یا صفحاتی که جنبه تبلیغاتی دارند در دسترس همه افراد قرار دارند. اغلب سایت‌ها در قوانین خود عنوان کرده‌اند که فعالیت‌شان در راستای ترویج امر مقدس ازدواج است. آنها قید کرده‌اند در حوزه ازدواج دائم فعالیت می‌کنند و درصورتی که کاربری قصد دیگری داشته باشد از سایت اخراج می‌شود. آنطور که گردانندگان این سایت‌ها برنامه‌ریزی کرده‌اند افراد نه‌تنها می‌توانند خود به‌عنوان متقاضی ازدواج ثبت‌نام کنند که می‌توانند برای دختر یا پسر خود، پدر یا مادرشان و حتی برای پدربزرگ و مادربزرگشان خواستگار پیدا کنند. پشت بزک این سایت‌ها آنطور که برخی مسئولان و همچنین کارشناسان مسائل اجتماعی می‌گویند اما مسائل دیگری وجود دارد. گردانندگان بسیاری از این سایت‌ها در بسیاری موارد به قواعدی که عنوان کرده‌اند پایبند نمی‌مانند یا کنترلی برای جلوگیری از سوءاستفاده برخی افراد وجود ندارد. به گفته معاون ساماندهی امور جوانان در وزارت ورزش و جوانان تاکنون امکان توقف کامل فعالیت این سایت‌ها ممکن نشده است. گلزاری تصریح می‌کند: «در این سایت‌ها مسائل خلاف اخلاق و قانون و ازدواج‌های موقت یک‌ساعته راه افتاده است». آنطور که برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد سایت‌های همسریابی، درآمد هنگفتی از حضور کاربران، تبلیغات و ... به جیب می‌زنند.برخی برآوردها نشان می‌دهد درآمد سایت‌های همسریابی در روز گاهی تا 12 میلیون تومان نیز می‌رسد. این درآمد به معنای این است که در ماه یک سایت همسریابی حدود 300 میلیون تومان و سالانه بیش از سه میلیارد تومان درآمد دارد. مجموعه مشکلاتی که سایت‌های غیرقانونی همسریابی به وجود آورده‌اند، مسئولان را بر آن داشته که به فکر راه‌اندازی یک سایت قانونی در این زمینه بیفتند. آنطور که معاون ساماندهی امور جوانان در وزارت ورزش و جوانان وعده می‌دهد این سایت اوایل بهمن راه‌اندازی می‌شود. گلزاری خاطرنشان می‌کند: «ویژگی آن این است که به‌جای جوانان، معرف‌های آنها ویژگی و مشخصات جوانان را در آن ثبت می‌کنند و البته تعدادی روانشناس و مشاور ازدواج نیز با این سایت همکاری دارند».  به گفته او امید است با راه‌اندازی این سایت، سالانه 100هزار ازدواج به شیوه‌ای درست انجام و مشکل همسریابی جوانان تا حدودی حل شود.

 بستر سازی برای آموزش مهارت‌های زندگی

یک خانواده درمانگر در گفت‌وگو با «آرمان» درباره تصمیم جدید وزارت ورزش و جوانان درباره راه‌اندازی سایت همسریابی عنوان می‌کند: «درباره ازدواج در عصر جدید باید واقعیت‌هایی را پذیرفت. زندگی در دوران جدید باعث شده است شیوه‌های همسریابی سنتی در برخی موارد جواب ندهد. از طرف دیگر، رشد تکنولوژی افراد را به این فکر انداخته است که از ابزارهای جدید در این زمینه استفاده کنند». آناهیتا خدابخش‌کولایی با استقبال از راه‌اندازی سایت همسریابی توسط وزارت ورزش و جوانان، تصریح می‌کند: «فعالیت‌های سایت‌های همسریابی در سال‌های اخیر مشکلاتی را به وجود آورده بود و کارشناسان معتقد بودند هرچه زودتر باید در این زمینه فعالیتی موثر انجام شود و فعالیت‌های سایت‌ها در کنترل دربیاید». این روانشناس و مدرس دانشگاه شهید بهشتی معتقد است استفاده از ابزارهای جدید برای همسریابی کاری مفید است هرچند، این نوع همسریابی ملاحظاتی دارد و اگر می‌خواهیم زمینه‌های سوءاستفاده از بین برود و همچنین ازدواج‌های پایداری اتفاق بیفتد حتما باید در کنار فراهم‌کردن زمینه آشنایی، بستر آموزش مهارت‌های زندگی را نیز فراهم کنیم. 

  آرمان