زبالهها مدیر دارند و وقتی محیطزیست دچار چالش شده یا آب و خاک آلوده میشود و جانداران وضعیت ناگواری پیدا میکنند، سوءمدیریتها هم آشکار میشوند. ی
شفاآنلاین:جامعه>آنطور
که آمارها نشان میدهند، متوسط سرانه تولید زباله در ایران روزانه حدود
۷۰۰ گرم است و این رقم برای سرانه جهانی حدود ۳۰۰ گرم اعلام شده است. با
اینحال، در ایران آمار دقیقی از وضعیت بازیافت وجود ندارد اما بهنظر
میرسد تنها شش درصد از مجموع زبالهها بازیافت و۱۰درصد آنها برای تولید
کمپوست استفاده میشود و بیش از۸۰درصد به محلهای دفن زباله یا دپوی روباز
منتقل میشوند.
به گزارش شفا آنلاین:بهدلیل
همین بیبرنامگیها و با بروز یک مشکل در زبالهسوز ساری، این شهر دچار
بحران شد و اجبارا از تهران درخواست کمک کرد تا بخشی از زبالههایش را به
پایتخت ارسال کند.
زباله را باید محصول و بخش جدانشدنی زندگی مدرن
دانست. حالا حجم زبالهها در تمام کشورها بهحدی رسیده که سرانه آن محاسبه
و سهم هرکس در ایجاد یک فاجعه زیستمحیطی تعیین میشود.زبالهها مدیر
دارند و وقتی محیطزیست دچار چالش شده یا آب و خاک آلوده میشود و جانداران
وضعیت ناگواری پیدا میکنند، سوءمدیریتها هم آشکار میشوند. یکی از
فرآیندهای مهم در مدیریت پسماند، بازیافت زباله است. هرچند همه از بازیافت
و تأثیرات آن در حفظ محیط زیست و بهبود اقتصاد کشور و بازگشت بسیاری از
مواد به چرخه تولید صحبت میکنند، اما هنوز در ایران این مبحث جدی گرفته
نشده و وجود زبالهگردها در تمام شهرها مهر تاییدی براین ادعاست.
بازی تولید زباله توقفناپذیر است
بیش
از چنددهه است که زباله به درد بیدرمان و بازیافت هم به یکی از مهمترین
دغدغههای انسان مدرن تبدیل شده است. تولید بیرویه محصولات، رشد
شهرنشینی، بالارفتن زادوولد و در نتیجه تولید انبوه زبالهها در تمامی
کشورها یک مشکل اساسی است. بههمین دلیل، از سالهای بسیار دور، کشورهای
بسیاری به بازیافت علاقهمند شدهاند.تخمین زده شده که سالانه تقریبا
دومیلیارد تن پسماند جامد شهری در سراسر جهان تولید میشود و حداقل ۳۳درصد
از این زبالهها بهدرستی مدیریت نمیشود. احتمال دارد که میزان تولید
زبالهها تا سال ۲۰۵۰ میلادی به ۳.۴میلیارد تن نیز برسد.علاوه براین،
کارشناسان معتقدند شاید متوسط تولید روزانه زباله در کشورهای پردرآمد در
مدتزمان مشابه تا ۲۰ درصد افزایش یابد. براساس اعلام شهرداری تهران،
روزانه هشتهزار تن پسماند در پایتخت ایران تولید میشود و سرانه تولید
زباله پایتختنشینان حدود ۹۰۰ گرم در روز است. از این میزان، حدود ۴۰ درصد
از زبالهها، پسماند خشک است که تفکیک نشده و همراه با دیگر زبالهها دور
ریخته میشوند. بیشک ضعف در مدیریت پسماند و عدم آموزش به خانوارها درباره
تفکیک زبالهها از مبدا، یکی از مشکلات اصلی بازیافت زباله در ایران به
شمار میآید. چرا که اولینگام برای بازیافت، تفکیک زباله است و با توجه
به اینکه اکثر زبالههای شهری ازهم جدا نمیشوند و این فرهنگ در میان
خانوادهها وجود ندارد، شهرداری و دیگر ارگانهای بازیافت هم با مشکلات
بسیاری مواجه میشوند.چند روز پیش بود که بعد از اصرار وانکارهای فراوان،
بالاخره انتقال زبالههای شهر ساری به آرادکوه ازسوی شهرداری تهران و
شورای شهر ساری تایید شد. با توجه به اینکه اعلام شد این انتقال بهخاطر
خرابی دستگاه زبالهسوز ساری بوده، نگرانیها فروکش کرد اما تکرار و تداوم
این روند درکنار عدم مدیریت و اتخاذ تدابیر لازم، میتواند راه رابرای
رسیدن زبالههای دیگرشهرها به تهران هم هموارکرده وآنوقت باید منتظریک
فاجعه زیستمحیطی درقلب ایران باشیم. زبالههای مهمان را هم که فاکتور
بگیریم، باید بگوییم که عملکرد نامناسب سازمان مدیریت پسماند در تهران خودش
معضل بزرگی است که مشکلات داخلی پایتخت را چندبرابر کرده است.مسأله اصلی
این است که نگرانیها درباره ساماندهی و مدیریت زبالهها در تمام شهرهای
ایران وجود دارد و در شرایطی که زبالهگردهابرای خودشان شبکه و مافیایی
ساختهاند، آثار و نتایج سوءمدیریتها را میتوان در پس آشغالها دید که
برای شهروندان دست تکان میدهند.
قدرت مافیا میچربد
سال
گذشته بود که شهرداری گرگان در استان گلستان تصمیم گرفت طرح بازیافت و
جداسازی زباله از مبدا و از درون خانهها را آموزش دهد و عملیاتی کند.
برهمین اساس، خودروهایی آماده و حتی برنامهای برای ارتباط شهروندان با
مسئولان بازیافت جهت هماهنگیها تعریف شد اما بعد از گذشت مدتی، شهرداری
این شهر اعلام کرد طرح با شکست مواجه شده و علت این امر را قدرت مافیای
زباله عنوان کرد. حالا انگار این مافیا آنقدر توانمند شده که در هیچ استانی
اجازه اجرای یک طرح درست در رابطه با جمعآوری و بازیافت را نمیدهد؛
بهطوریکه زنجانیها هم معتقدند جای خالی مدیریت جامع و اثربخش پسماند
درکنار نبودن سازوکار درست، روزبهروز بر جمعیت زبالهگردهای این
استان افزوده است.کاری که تبعات اجتماعی، بهداشتی و زیستمحیطی بسیاری
بههمراه دارد. انگیزههایی همچون تامین معاش، کار بیدردسروبدون نیاز به
علم و سرمایه، نبود نظارت، چالشهای مدیریت پسماند شهری، قیمت خوب مواد
بازیافتی و موارد دیگر موجب شده تا مافیای زباله هر روز افراد بیشتری را
برای زبالهگردی و جمعآوری پلاستیک و شیشه و کاغذ و فلزات مختلف اجیر
کند.