ویروسی که احتمال ابتلا به سرطان زنان را افزایش می‌دهد

زنان به دلیل شرایط خاص و پیچیده‌ی دستگاه تناسلی، در معرض انواع عارضه‌ها و بیماری‌های این دستگاه هستند که یکی از مهم‌ترین آنها بیماری‌های مربوط به دهانه رحم ازجمله سرطان دهانه رحم است.

ویروس HPV که در میان مردم به زگیل تناسلی شناخته می‌شود نیز یکی از شایع‌ترین عفونت‌های تناسلی است که از راه تماس جنسی منتقل می‌شود و بسیاری از زنان را درگیر خود می‌کند. اهمیت این ویروس در این است که آلودگی به آن با افزایش ریسک خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان و سرطان‌هایی مقل دهان و گلو و مقعد در مردان همراه است. تقریبا ۹۹ درصد از موارد سرطان دهانه رحم با ویروس HPV ارتباط دارد.

البته ابتلا به این ویروس در مردها نیز فراوانی دارد و یکی از دلایل مراجعات آقایان به مراکز پوست و زیبایی، برای برداشتن زگیل تناسلی است. اما پزشکان می‌گویند انتقال ویروس زگیل تناسلی اتفاقا از سمت خانم‌ها بیشتر است تا آقایان و اگر خانم‌ها در رعایت نکات بهداشتی و محافظت‌های لازم بیشتر دقت کنند و آن را جدی‌تر بگیرند، آمار این عارضه آنقدرها بالا نمی‌رود.

پزشکان تاکید دارند که زنان به منظور اطمینان از سلامت دستگاه تناسلی و دهانه رحم خود حتما سالانه تست پاپ اسمیر و در صورت تشخیص پزشک، تست HPV (تست مربوط به زگیل تناسلی) هم انجام دهند. آزمایش پاپ اسمیر و HPV هردو برای بررسی سلامت دهانه رحم و پیشگیری از سرطان دهانه رحم یا تشخیص زودهنگام آن انجام می‌شوند.

کی برای انجام این ۲ تست زنانه مراجعه کنیم؟

متاسفانه خیلی از زنان از لزوم انجام تست‌های سالانه‌ی زنانه آگاهی ندارند و فقط در صورتی که پزشک تجویز کند، برای انجام آن اقدام می‌کنند و حتی تجویز پزشک را نیز جدی نمی‌گیرند و گاهی یک پروسه پزشکی را کامل انجام نمی‌دهند. این در حالی است که باید به طور مرتب تست پاپ‌اسمیر و تست HPV را انجام دهند.

پزشکان می‌گویند افرادی که روابط متعدد دارند، یا رابطه را از سنین پایین شروع کرده‌اند، یا زیاد به محل‌های پرخطر مثل استخرهای آب گرم شلوغ مراجعه می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های مختلف قرار دارند و بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که به بیماری‌هایی مانند زگیل تناسلی و ... مبتلا شوند.

دکتر مهران قهرمانی، متخصص پاتولوژی و دبیر انجمن پاتولوژی ایران در این رابطه می‌گوید: توصیه کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) این است که حتی اگر واکسن HPV زدید و در درجه بالاتر حتی اگر رحم‌تان برداشته شد، باز هم تست پاپ اسمیر و HPV را سالی یک بار انجام دهید. البته دستور انجام این تست‌ها برای هر سنی فرق می‌کند.

به گفته دکتر قهرمانی، توصیه رسمی کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان این است که زنان زیر ۲۱ سال نیاز به انجام پاپ‌اسمیر ندارند. قبلا می‌گفتند زنان یک سال بعد از شروع روابط جنسی باید غربالگری پاپ اسمیر را انجام دهند. اما الان گفته می‌شود که کمتر از ۲۱ سالگی نیاز نیست اما از ۲۱ تا ۲۹ سالگی هر ۳ سال حتما باید پاپ اسمیر انجام شود و توصیه‌شان این است که از ۲۵ تا ۲۹ سالگی پاپ اسمیر حتما همراه با HPV باشد.

شرایط انجام تست برای زنان میانسال و سالمند

خیلی از زنان سالمند تصور می‌کنند به دلیل افزایش سن، لزوم تست‌های زنان دیگر هیچ لزومی ندارد. چون دیگر جوان نیستند که خطری آنها را تهدید کند! اما دبیر انجمن پاتولوژی ایران در این خصوص می‌گوید: اتفاقا سنین سالمندی و حتی میانسالی، زمانی است که خطرات بیشتری زنان را تهدید می‌کند. چون سیستم بدن استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان دارد.

دکتر قهرمانی می‌گوید: برای خانم‌های ۳۰ تا ۶۵ سال هم توصیه این است که یکی از این ۳ راه را انتخاب کنند و انجام دهند؛ یا هر ۳ سال تست پاپ‌ اسمیر بدهند، یا هر ۵ سال تست HPV بدهند، یا تست HPV همراه پاپ اسمیر را انجام دهند. البته توصیه ما انجام هردوی این تست‌ها در این سنین است.

به گفته این آسیب‌شناس، در مورد زنان ۶۵ سال به بالا هم توصیه این است که اگر در معرض خطر بالای سرطان دهانه رحم نیستند، ضرورتی برای انجام این تست نیست و می‌توانند آن را برای همیشه قطع کنند اما اگر خانمی ۱۰ سال قبل از ۶۵ سالگی؛ یعنی در فاصله ۵۵ تا ۶۵ سالگی تست و مورد مثبتی داشته، باید حتما انجام تست‌های خود را ادامه بدهد.

این پزشک متخصص پاتولوژی تاکید می‌کند: این تست یا غربالگری سالانه شاید هزینه‌ای برای افراد ایجاد کند ولی بهتر است که سالانه حتما انجام شود تا افراد از سلامت خود اطمینان پیدا کنند یا اگر بیمار بودند، زودتر درمان را شروع کنند.

اگر تست شما مشکوک شد ...

دکتر قهرمانی به این موضوع مهم اشاره می‌کند که با توجه به افزایش شیوع بیماری‌های دستگاه تناسلی مثل زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم و بیماری‌هایی از این دست در کشور، بهتر است خانم‌هایی که روابط جنسی دارند، سالانه پاپ اسمیر و حداقل هر ۳ سال پاپ اسمیر همراه با HPV را انجام بدهند.

این پاتولوژیست ادامه می‌دهد: افرادی که تست‌شان مثبت می‌شود، یا پاپ اسمیر و HPV آنها مشکوک تشخیص داده می‌شود، باید براساس یک پروتکل مهم‌تر پیش بروند. یعنی اگر خانمی تست پاپ اسمیر مشکوک دارد، باید هر ۶ ماه برای انجام این تست اقدام کند. یا اگر HPV یک خانم مثبت تشخیص داده شد، حتما باید پولکوسکوپی هم انجام دهد تا مطمئن شود که دچار سرطان دهانه رحم شده یا نه.

این پزشک درباره ماهیت کولپوسکوپی هم این طور توضیح می‌دهد: کولپوسکوپی (Colposcopy)، یک معاینه دقیق‌تر از دهانه رحم با استفاده از یک دوربین مخصوص است و درواقع روشی است که پزشک متخصص زنان، دهانه رحم را معاینه می‌کند و اگر ضایعه‌ای ببیند، نمونه‌برداری می‌کند و اگر ضایعه‌ای مشاهده نکرد، از طریق یک سری موادی که به داخل رحم می‌زند، نواحی مشکوک به سرطان دهانه رحم را پیدا می‌کند، از آن نمونه‌برداری یا اصطلاحا بیوپسی (Biopsie) می‌کند، نمونه‌ها در آزمایشگاه بررسی می‌شود و اگر نتیجه مثبت باشد، درمان شروع می‌شود. / همشهری آنلاین