چه چیزی باعث پارگی کیسه آب در دوران بارداری می شود؟

به گزارش شفاآنلاین:جنین درون رحم داخل کیسه مایع آمنیوتیک با به اصطلاح کیسه آب قرار گرفته است. کیسه آب معمولا قبل از زایمان پاره می شود و مایع آمنیوتیک از واژن بیرون میریزد. به صورت طبیعی پارگی کیسه آب ( به انگلیسی : Water breaking یا Ruptured Membranes یا Bag of Water Breaks ) مدتی کوتاه قبل از دردهای زایمان یا همزمان با دردهای زایمان ایجاد می شود. 

به پارگی کیسه آب قبل از هفته 37 بارداری ، پارگی زودرس کیسه آب  ( به انگلیسی : Waters breaking early ) یا PPROM گفته می شود. 

پارگی کیسه آب در اوایل بارداری و قبل از هفته 24 بارداری مثلا در ماه دوم بارداری یا در هفته 15 بارداری رخ بدهد میتواند برای زندگی جنین خطرساز باشد. 

پارگی زودرس کیسه آب در حدود 3 درصد از بارداری ها اتفاق می افتد و در اغلب موارد منجر به زایمان زودرس می شود که بر اساس سن بارداری میتواند متفاوت باشد. 

در صورت پارگی کیسه آب باید بلافاصله اقدامات درمانی صورت بگیرد. 

علت پارگی کیسه آب

علت اصلی پارگی کیسه آب ناشناخته است ولی عفونت واژن و سرویکس ، اختلالات جفت از جمله نارسایی جفت یا هماتوم پشت جفت از مهم ترین علایم پارگی زودرس کیسه آب هستند.  سایر موارد دیگر که میتواند باعث پارگی زودرس کیسه آب شود عبارتند از :

- مقاربت 

- سابقه زایمان زودرس یا سابقه پاره شدن زودرس کیسه آب

- خونریزی واژینال

- ضربه مستقیم که به شکم وارد شود

- جراحی سرویکس

- کوتاه شدگی سرویکس

- سابقه جدا شدن جفت یا دکولمان جفت

- افزایش مایع آمنیوتیک 

- بارداری چند قلویی

علایم پارگی کیسه آب زودرس

نشت یا خروج قطره ای مایع آمنیوتیک از واژن مهم ترین علایم پارگی کیسه آب است که نمیتوان آن را متوقف کرد و میزان آن در افراد متفاوت است. 

پاره شدن کیسه آب برای مادر باردار خطرناک نیست. 

اقدامات لازم بعد از پارگی کیسه آب زودرس

در صورت نشت کیسه آب و خروج قطرات آب از واژن باید به پزشک اطلاع داده و بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید.

زمان پاره شدن کیسه آب ، مقدار مایعی که از شما خارج شده است ، رنگ و بوی مایعی که از واژن خارج شده است را باید به خاطر بسپارید و با پزشکتان درمیان بگذارید. 

مایع آمنیوتیک شفاف و بی رنگ است ولی ممکن است در ترکیب با خون به رنگ صورتی روشن دیده شود. 

در صورتی که مایع خارج شده از واژن رنگی یا بودار باشد باید به پزشک اطلاع دهید . 

پارگی کیسه آمینیوتیک به این معنی است که مادر و جنین نیاز به مراقبت اورژانسی دارند.

در صورت نشت مایع آمنیوتیک حتما از پد استفاده کنید تا رنگ مایع آمنیوتیک مشخص شود. 

بعد از مراجعه به اورژانست حدود 5 – 7 روز در بیمارستان بستری می شوید تا علایم عفونت مادر و جنین کنترل شود. 

در بیمارستان سوراخ شدن یا پارگی کیسه آب ، درجه حرارت ، نبض و فشار خون  ،مورد بررسی قرار  می گیرد. 

ضربان قلب جنین بررسی می شود. 

برای بررسی عفونت آزمایش ادرار و آزمایش خون انجام می شود. 

اگر خطر زایمان زودرس وجود نداشته باشید با صلاحدید پزشک از بیمارستان مرخص می شوید. 

بعد از مرخص شدن باید به صورت مرتب و 1- 2 بار در هفته توسط پزشک ویزیت شوید تا ضربان قلب جنین ، دمای بدن ، ضربان قلب و فشار خون مادر چک شود و در صورت نیاز از سونوگرافی برای بررسی رشد جنین استفاده شود. 

روش تشخیص پارگی کیسه آب زودرس در بیمارستان

برای  تشخیص میزان پارگی یا سوراخ شدن کیسه آب از طریق واژن و با اسپوکولوم مورد معاینه قرار می گیرید و سپس میزان مایعی که در واژن جمع شده مورد بررسی قرار می گیرد و توسط سواپ نمونه ای از ترشحات واژن برای تشخیص عفونت استرپتوکوکی گروه ب ، برداشته می شود. 

مراحل معاینه دردناک نیست ولی میتوانید ناراحت کننده باشد.

برای تخمین میزان مایع آمنیوتیک از سونوگرافی استفاده می شود. 

در صورت عدم وجود عفونت و سلامت حال عمومی مادر و جنین میتواند زایمان را بعد از هفته 37 باردرای انجام دارد ولی در صورت وجود عفونت استرپتوکوکی و ایجاد خطر برای جنین زایمان در هفته 34 بارداری انجام می شود. 

عوارض پارگی کیسه آب

عوارض پارگی کیسه آب میتواند در سنین مختلف برای افراد مختلف ، متفاوت باشد :

- بروز عفونت بعد از پارگی کیسه آب

- پارگی کیسه آب خطر عفونت برای جنین را افزایش میدهد و ممکن است باعث انقباضات رحمی ، عفونت خون یا زایمان زودرس شود. علایم بروز عفونت عبارتند از :

- افزایش دمای بدن

- ترشحات غیر طبیعی و بدبو از واژن

- افزایش ضربان قلب

- درد پایین معده

زایمان زودرس بعد از پارگی کیسه آب

هنگام پارگی کیسه آب اگر ضربان قلب جنین بیشتر از حد طبیعی باشد و علایم عفونت بروز کند توصیه می شود که زایمان زودرس داشته باشید. 

تقریبا 5 درصد از زنانی که دچار پارگی کیسه آب شده اند بعد از یک هفته انقباضات رحمی شان شروع شده و زایمان میکنند. 

از هر 10 مورد پارگی کیسه آب ، 3 – 4 مورد زایمان زودرس دارند که خطرات مشکلات سلامت برای نوزاد را افزایش داده و باعث بستری شدن نوزاد در بیمارستان می شود. 

پرولاپس بند ناف

در مواردی که پارگی کیسه آب به قدری باشد که بند ناف از طریق دهانه رحم وارد وژن شود به اصطلاح با مشکلی به نام پرولاپس بند ناف روبرو هستیم که وضعیتی اورژانسی ایجاد می کند که میتواند برای جان نوزاد تهدید کننده باشد.

هایپوپلازی عروق ریوی

در صورتی که پارگی کیسه آب قبل از هفته 24 بارداری ایجاد شود باعث کاهش مایعات اطراف ریه جنین شده و مانع از رشد طبیعی ریه های جنین می شو که احتمال هایپوپلازی عروق ریوی را افزایش می دهد. 

دکولمان جفت

دکولمان جفت به حالتی گفته می شود که در آن جفت پیش از زایمان از رحم جدا شود. دکولمان جفت میتواند باعث خونریزی شدید شود که برای مادر و جنین خطرناک است و پارگی کیسه آب در اثر دکولمان میتواند باعث مرگ جنین شود. 

درمان پارگی کیسه آب

پارگی کیسه آب قابل ترمیم نیست ولی برای کاهش خطرات برای جنین میتوان اقدامات زیر را انجام داد :

- تجویز آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی برای کاهش خطر عفونت یا درمان عفونت و به تاخیر انداختن انقباضات رحمی و زایمان

- تزریق استروئید برای کمک به رشد جنین و کاهش احتمال عوارض زایمان زودرس

- تجویز سولفات منیزیم بعد از زایمان برای کاهش احتمال فلج مغزی

زایمان طبیعی بعد از پارگی کیسه آب

در صورت پارگی کیسه آب امکان زایمان طبیعی برای مادر وجود دارد که البته مانند تمام زایمان ها به حالت قرار گرفتن جنین در رحم ، شروع انقباضات رحمی ، شرایط مادر و انتخاب شخصی فرد بستگی دارد.