از زمان شیوع کرونا تا امروز تمامی رسانه‌ها در جهان بخش‌ها یا تمامی اخبار خود را به کرونا، داروها و واکسن آن اختصاص داده‌ان
شفاآنلاین>سلامت> از ورود اولین واکسن ایرانی کرونا به فاز کارآزمایی بالینی یک ماه می‌گذرد و مراحل دیگر آن نیز به تدریج در حال انجام است. دیگر واکسن ایرانی نیز کدهای اخلاق کارآزمایی بالینی را به دست آورده و طی روزهای آینده به اولین داوطلبان تزریق می‌شود. در این میان واکسن‌های دیگری نیز به تدریج درحال طی کردن مراحل مختلف خود هستند.
به گزارش شفاآنلاین: این که چه زمانی واکسن‌های ایرانی مراحل خود را با موفقیت طی می‌کنند یا چه زمانی واکسن‌های خارجی وارد کشور می‌شوند خود موضوع جدایی است اما آنچه بیش از هر چیزی در خصوص واکسیناسیون اهمیت دارد موضوع اعتماد سازی و آماده کردن اذهان جامعه برای پذیرش واکسن از هردو نوع خارجی و داخلی آن است. هر ازگاهی خبرهای ضد و نقیض و یا جعلی در مورد واکسن از هر دو نوع خارجی و داخلی آن منتشر می‌شود. گروه‌های ضد واکسن نیز لحظه‌ای از فعالیت خود دست نکشیده‌اند. افزایش این اخبار تا قبل از آغاز واکسیناسیون می‌تواند بر جامعه‌ای که در این روزها تحت شدیدترین بمباران‌های خبری مختلف در مورد کرونا قرار دارند تاثیر منفی گسترده‌ای بگذارد. به همین دلیل مدیریت افکار عمومی و اعتماد سازی از اهمیت دوچندانی برخوردار است.
از زمان شیوع کرونا تا امروز تمامی رسانه‌ها در جهان بخش‌ها یا تمامی اخبار خود را به کرونا، داروها و واکسن آن اختصاص داده‌اند. همزمان با این اخبار، فیک‌نیوز‌ها (اخبار جعلی و کذب) نیز درصد بالایی از اخبار را به خود اختصاص داده و مخاطبان زیادی جذب کرده است. همین اخبار جعلی بنیان تئوری‌های توطئه بر علیه داروها و واکسن کرونا در ایران و جهان شده است. هشتگ‌های عوارض واکسن کرونا در اینستاگرام یا توییتر سرشار از روایت‌هایی در این مورد است. این در حالیست که هنوز واکسن به تعداد کمی و آن هم تنها به گروه‌های پرخطر و کادر درمانی بیمارستان‌ها تزریق شده است. درحالیکه برای مطالعه عوارض یک دارو یا واکسن زمان زیادی باید صرف شود. ضمن اینکه هیچ یک از این ادعاها علیه واکسن نیز پایه و بنیاد مستند علمی دقیقی ندارند.
از سوی دیگر بر اساس نظرسنجی موسسه تحقیقات جهانی ایپسوس ۷۴ درصد از مردم جهان مایل به دریافت واکسن کرونا هستند.
طبق نتایج این نظرسنجی، چینی ها بیشترین اطمینان و روس ها کمترین اطمینان را از واکسن کرونا دارند. در آمریکا طبق این نظرسنجی ۳۳ درصد افراد تمایلی به استفاده از واکسن ندارند. مخالفت‌ها با واکسن، تنها به دوره پاندمی کرونا محدود نیست و از زمانی که این شیوه درمانی برای بیماری‌ها آغاز شده واکسن هراسی و تردید افکنی در مورد آن نیز در میان گروه‌های مختلف جامعه وجود داشته است. ترس از تاثیر تردید افکنی‌های آنان بر تصمیمات سایر شهروندان نیز همواره سازمان‌ها و موسسات مختلف سلامت را به خود مشغول کرده است چنانکه سازمان جهانی بهداشت «تردید واکسن» به عنوان یکی از 10 تهدید عمده علیه سلامت شهروندان کشورهای مختلف جهان برشمرده است.
چندی قبل حسن روحانی رئیس‌جمهور طی سخنانی واکسن‌هراسی را در کنار عادی پنداری کرونا قرار داد و آن را خطرناک دانست و تاکید کرد که مساله اصلی در روند مبارزه با بیماری کرونا، تقویت همکاری مردم و دولت است و بی تردید با تداوم روند تقویت این همکاری‌ها، می‌توانیم سریعتر از مشکلات عبور کنیم.
ادعاهای واکسن هراسان بسیار متنوع است. ادعاهایی مانند تغییر در DNA افراد، کارگذاشتن تراشه‌های الکترونیک در بدن افراد، عقیم کردن یا درمان کرونا با سهولت و تنها به وسیله مصرف ویتامین‌ها و داروهای گیاهی از جمله این ادعاها است. در روزهای گذشته نیز تجمعی کوچک از سوی واکسن‌هراسان ایرانی برگزار شد که بر پلاکاردهای آنان نه تنها واکسن خارجی که واکسن ایرانی نیز مورد حمله قرار گرفته بود. شعارها و پلاکاردهای همراه این گروه نشان می‌داد وابسته به همان جریانی هستند که از ابتدای کرونا به تبلیغ داروهای عجیب و غریب برای درمان کرونا شده بودند و یکی از مشخصه‌های بارزشان نیز مخالفت با طب مدرن و تمامی شیوه‌های درمانی آن است که عموما هم به روایت‌های غیر متقن دینی استناد کرده و برای هر درد و بیماری دارویی به نام یکی از بزرگان دین اسلام را به مردم توصیه می‌کنند. البته گروه دیگری نیز وجود دارند که با هرگونه تولید داخل اعم از دارو یا غیر دارو مخالفت می‌ورند این گروه عمدتا در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند. در مقابل این افراد گروه دیگری نیز هستند که با هر محصول خارجی مخالفت می‌کنند.
واکسن ایرانی به مراحل پایانی خود نزدیک می‌شود و به گفته سخنگوی وزارت بهداشت اولین واکسن‌های خارجی نیز تا قبل از 22 بهمن‌ماه به افراد پرخطر تزریق می‌شود و برخی واکسن‌های ایرانی نیز از بهار سال آینده احتمالا به گروه‌های مختلف تزریق خواهد شد. اما این پرسش مطرح می‌شود چگونه می‌توان به در مورد واکسن اعتماد سازی کرد؟ البته قبل از آن این پرسش مطرح می‌شود که چرا باید به واکسن ایرانی اعتماد کرد؟
سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان در رابطه با اعتماد به واکسن ایرانی ایرانی با اشاره به سابقه تاریخی طولانی تولید واکسن به مهر گفت: «ایران از جایگاه ویژه‌ای در منطقه برخوردار است و سال‌های زیادی است که سابقه ساخت واکسن و مایه‌کوبی را داریم. ضمن اینکه پارامترهای مختلفی برای دسترسی به یک واکسن استاندارد وجود دارد. شرایط نگهداری واکسن به عنوان اولین پارامتر یک واکسن استاندارد است و هر کشوری باید شرایط نگهداری واکسن‌ها را بر اساس تایید آزمایشگاه‌های خودش مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.»
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، به پارامتر ایمنی و اثربخشی واکسن‌ها اشاره کرد و افزود: «ایمنی واکسن یعنی اینکه عاری از انواع باکتری‌ها و عفونت‌ها و همچنین مواد تب‌زا باشد. وجود مواد تب‌زا در واکسن می‌تواند با عارضه برای افراد همراه باشد.»
فاطمی با اشاره به برخی افزودنی‌ها در ساخت واکسن‌ها، گفت: «ممکن است در مواردی شاهد اضافه کردن مواد افزودنی به واکسن‌ها باشیم که می‌تواند منشا بروز عوارض برای عده‌ای شود. بنابراین، ایمنی محصول از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.»
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، با اشاره به فاکتور اثربخشی واکسن کرونا، اظهار کرد: «نقش واکسن این است که سیستم ایمنی فرد را در مقابل عامل بیماری‌زا، بیدار می‌کند و به مقابله با عامل خارجی می‌پردازد.»
فاطمی در مورد چگونگی اعتماد مردم به واکسن کرونای ساخت داخل اظهار کرد: «برای ساخت و تولید واکسن در هر کشوری، نهاد نظارتی وجود دارد که این مسئولیت در کشور ما بر عهده سازمان غذا و دارو است. تایید یک محصول در سازمان غذا و دارو به هیچ عنوان تحت تاثیر نام و برند قرار نمی‌گیرد و اصولاً با کد مجهول به دست پژوهشگر می‌رسد تا مورد بررسی قرار گیرد. آنچه مسلم است، اولین کسانی که واکسن را آزمایش و استفاده می‌کنند، کادر درمان هستند و بعد در اختیار مردم قرار می‌گیرد. بنابراین، وقتی واکسن به بازار می‌آید نباید هیچ گونه نگرانی بابت استفاده آن وجود داشته باشد.»
سیدوحید شریعت رئییس انستیتو روانپزشکی ایران در مورد چگونگی اعتماد سازی به واکسن ایرانی گفت: «در امریکا برای اعتمادسازی در مردم رییس جمهورهای پیشین و مسئولان فعلی این کشور ابتدا واکسن کرونا را تزریق می‌کنند که این کار می‌تواند در کشور ما نیز صورت گیرد و رئیس جمهور، اعضای کابینه هیئت دولت، نمایندگان مجلس و مسئولین رده بالای کشوری اولین واکسن‌های خریداری شده و تولیدی داخل کشور را در برابر عموم تزریق کنند.»
وی افزود: «هر جایی که نوعی اغما وجود داشته باشد احتمال اینکه توطئه مطرح شود، بیشتر می‌شود به ویژه درباره این بیماری که گسترده بوده و در کشورهای دیگر نیز این بدبینی و نگرانی وجود دارد به ویژه اینکه فضای مجازی باعث شده این تئوری‌ها بدون شاهد و دلیل پخش شود و همه ببینند و نگران کننده است که متاسفانه دیده شده مسئولان کشور نیز این حرف‌ها را می‌زنند که موجب خجالت است.»
شریعت تصریح کرد: «باید بپذیریم این واکنش می‌تواند طبیعی باشد و اگر اطلاعات دقیق و درست از منابع رسمی و مسئولان کشور به مردم داده شود تا زمانی که واکسن تولید و وارد کشور شد، استفاده کنند، موثر است.»
وی افزود: «مهمتر از همه این مسائل این است که پیام‌های یک‌دستی به مردم بدهیم و به عنوان مثال پیام وزارت بهداشت، مجلس، صدا و سیما درباره این بیماری و مسائل حول و حوش آن یکی بوده و ناهمگونی وجود نداشته باشد زیرا ناهمگنی در صحبت‌های مسئولین کشوری موجب بی اعتمادی مردم خواهد شد.»
مجید صفاری نیا رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران نیز چون رئیس انستیتوروانپزشکی بر همنوایی میان مردم و مسئولین در اعتماد سازی به واکسن تاکید کرد و گفت: « برای ترغیب مردم به تزریق واکسن باید در میان آنها همنوایی ایجاد شود، برای ایجاد همنوایی بین مردم ابتدا باید متخصصان صحت ایمنی و سلامت واکسن‌های تولیدشده را با دقت برای مردم توضیح دهند و در مرحله بعد برای ایجاد اطمینان خاطر در مردم ابتدا وزیر بهداشت و سایر مسئولان واکسن را تزریق کنند تا مردم نسبت به بی‌خطر بودن واکسن اطمینان حاصل کرده و به تزریق واکسن خصوصا واکسن تولیدشده در داخل کشورمان ترغیب شوند.»
این روانشناس ادامه داد: «همنوایی‌های به‌وجودآمده در جامعه به دو دلیل هنجار گروهی و هنجار اطلاعاتی روی می‌دهد. در همنوایی بر اثر هنجار گروهی برخی افراد بدون اینکه مطالعه‌ای درخصوص مسئله‌ای داشته باشند حرف و یا رفتار دیگران را تایید می‌کنند اما در همرنگی و همنوایی در اثر هنجار اطلاعاتی مردم براساس علم و مطالعه و نظر متخصصان تصمیم‌گیری کرده و موضوعی را می‌پذیرند.»
وی یادآور شد: «شایعات بی‌اساس می‌تواند به این اضطراب‌ها و نگرانی‌ها دامن بزند. هر واکسنی در هر برهه‌ای از زمان می‌تواند تبعاتی را به‌دنبال داشته باشد. همانطور که واکسن آنفلوآنزا که چندین سال است تزریق می‌شود به همراه خود تب و بدن‌درد و برخی عوارض دیگر را دارد اما مردم با علم به این عوارض این واکسن را تزریق می‌کنند و چون همنوایی با هنجار اطلاعاتی درخصوص این واکسن وجود دارد کمتر فردی درخصوص عوارض آن نگرانی دارد. درخصوص واکسن کرونا نیز همین مسئله وجود دارد، چنانچه مردم درمعرض اطلاعات و اخبار نادرست و تاییدنشده درخصوص عوارض جبران‌ناپذیر این واکسن قرار بگیرند، ممکن است شاهد نوعی همنوایی گروهی باشیم که بر اثر آن در ذهن مردم این مسئله غالب شود که این واکسن عوارض داشته باشد و از تزریق آن خودداری کنند.»
نظرشما
آخرین اخبار