شفاآنلاین>سلامت> بی تردید برای رهایی از بحران کنونی و بازگشت نسبی به قبل از زمستان سال گذشته، جهان باید به سطحی از ایمنی جمعی برسد.
به گزارش شفاآنلاین:جمع آوری مطالعات سرواپیدمیولوژی از گوشه و کنار جهان نشان می دهد که فقط 25درصد از جهانیان با ویروس عامل کووید ١٩، SARS-CoV-2 برخورد داشته اند و 75درصد آنان هنوز در برابر آن آسیب
پذیرند. این روزها با شعله ور شدن مجدد اپیدمی در شهر مانوس برزیل؛ جایی
که تقریباً در تابستان 76درصد ساکنانش در خون خود پادتن ضد کرونا را
داشتند، ایده کسب ایمنی جمعی با عفونت طبیعی، بیش از پیش رنگ باخته است و
هیچ سیاست گذار عاقلی از آن صحبت نمی کند.ناامید کننده اما یک واقعیت است
که حتی با در دسترس بودن انواع واکسن ساخته شده با فناوری های مختلف و درصد
کارایی های متفاوت هم، رسیدن به ایمنی جمعی را در هاله‌ای از ابهام قرار
داده است.بر اساس فرمولی می توان تعیین کرد که چه درصدی از جمعیت باید
واکسینه شوند(Coverage) تا به ایمنی جمعی برسیم. در این فرمول میزان اثر
گذاری واکسن (ve) و ضریب باز تولید ویروس در هر جامعه (Ro) بسیار تعیین
کننده است. ضریب باز تولید ویروس یا همان Ro تعداد افرادی است که توسط یک
فرد مبتلا به کووید ١٩ می توانند مبتلا شوند.
(Coverage=1/Ve (1-1/Roبه طور مثال اگر این محاسبه را برای جمعیتی که نوع ویروس کرونای اولیه ووهان که بین آن جمعیت متداول است (Ro آن 2.5 )برای واکسیناسیون با واکسنی با کارایی 95درصد انجام دهیم، عدد حاصل 63 است یعنی باید 63درصد از جمعیت را با این نوع واکسن واکسینه کنیم تا به ایمنی جمعی برسیم. این محاسبات برای انواع واکسن ها با کارایی های مختلفی برای ویروس اولیه یعنی نوع بدون جهش آن محاسبه شده است . لذا هرچه کارایی واکسن استفاده شده کمتر باشد، میزان بیشتری از جمعیت باید واکسینه شوند تا جایی که برای واکسنی با 50درصد کارایی، رسیدن به ایمنی جمعی چیزی در حد محال است!
با توجه به حضور واریته هایی در کشور های مختلف نظیر بریتانیا، آفریقای جنوبی و برزیل که تقریباً ضریب انتقال Ro را 50درصد افزایش داده و از 2.5 به 3.75 رسانده اند، کار واکسیناسیون برای رسیدن به ایمنی جمعی سخت تر می شود تا جایی که با بهترین واکسن ها هم بخش بزرگ تری از جمعیت باید واکسینه شوند و حتی با واکسن هایی با کارایی 70درصد هم ایمنی جمعی حاصل نمی شود.
اما همه این ها محاسبات روی کاغذ است، فاکتور های دیگری در رسیدن یا نرسیدن به ایمنی جمعی با استفاده از واکسن مهم هستند:
١- نکته امیدوار کننده این که عدد باز تولید ویروس ووهان یا Ro در بسیاری از جوامع با رعایت پروتکل ها پایین آمده تا جایی که به یک رسیده بود، اما ظهور واریته هایی از ویروس جهش دار، کار را بسیار سخت کرده و می کند!
٢- حتی بهترین واکسن ها محدودیت سنی دارند و مثلا بیشتر آن ها به زیر 16 ساله ها و زنان حامله و شیرده تزریق نمی شوند. این نفرات درصد بالایی از جمعیت است که واکسینه نشدن آن ها بر تحقق نیافتن ایمنی جمعی موثر است.
٣- کشورها اغلب واکسن هایی با کارایی‌های مختلف را خریده اند که این کار را مشکل خواهد کرد.
4- واکسیناسیون کل جهان تقریبا دو سال طول می کشد که در این بین ظهور واریته هایی با جهش های موثر امر واکسیناسیون را با اخلال مواجه می کند.
5- نکته بعدی که حقیر شخصا به آن بسیار حساسم این که چقدر مردم جهان به دریافت واکسن راغب هستند؟ چند درصد به آن شک دارند؟ چند درصد با دیدن کشمکش های اخیر در شبکه های مجازی و حقیقی بر سر دو راهی ماندند و تصمیم گرفتند از خیر زدن واکسن بگذرند؟
این درصد ها را پیش خودتان حساب کنید، ببینید کدام واکسن با کدام درصد کارایی را در اختیار خواهید داشت و در انتها ببینید چقدر باید کار کنیم تا مردم ایران و جهان را به واکسیناسیون تر غیب کنیم!
وظیفه دولت ها و ملت ها روشن است:
1-دولت ها: در اختیار قراردادن واکسن مناسب(ساخت و واردات امن و موثرترین ها)
2- و ما مردم : بایداز دامن زدن به جنگ های واکسنی به شدت خودداری و دوست و آشنا را به تزریق واکسن تشویق کنیم.
3-رعایت بیش از پیش موازین بهداشتی از سوی همه کمک می کند تا حلقه انتقال را بشکنیم و Ro یا ضریب باز تولید ویروس را به نازل ترین میزان آن برسانیم. دکتر محمودرضا پورکریم/ روزنامه خراسان
