حربه تحریم و کرونا
اخلال در نظام درمانی کشورهای تحریم شده در مقابله با شیوع کرونا و ممانعت از دسترسی عادلانه و منصفانه آنها به دارو و واکسن کووید 19 برگی دیگر از تروریسم اقتصادی امریکا بر علیه کشورهای تحت تحریم است.
شفاآنلاین>سلامت>رویکرد به‌اصطلاح «فشار حداکثری» دولت ایالات‌متحده علیه برخی کشورها با تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی پیوند خورده که حوزه سلامت و دارو هم از آن مصون نمانده است.اخلال در نظام درمانی کشورهای تحریم شده در مقابله با شیوع کرونا و ممانعت از دسترسی عادلانه و منصفانه آنها به دارو و واکسن کووید 19 برگی دیگر از تروریسم اقتصادی امریکا بر علیه کشورهای تحت تحریم است.
به گزارش شفاآنلاین: درحالی‌که جهان درگیر مقابله با عواقب ناشی از ویروس کروناست و کشورها با تقویت همکاری و همبستگی تلاش می‌کنند یکدیگر را در این شرایط بحرانی یاری کنند، آمریکا با استمرار و تشدید اقدامات یک‌جانبه، قهرآمیز و غیرقانونی خود در شرایط بحرانی ناشی از همهگیری کرونا، خطوط قرمز تروریسم اقتصادی را رد کرده و به مرز جنایت علیه بشریت رسیده است.
اگرچه آمریکا مدعی است تحریمهای یک‌جانبه علیه دیگر کشورها مانع از صادرات کالاهای بشردوستانه مانند تجهیزات پزشکی، درمانی و دارویی بهطور مستقیم نبوده است، اما محدودیت‌های ناشی از این تحریم‌ها منجر به بنبست مبادلات بانکی و بازرگانی و مشکلاتی در ورود و خروج ارز از کشورهای تحت تحریم شده و به دنبال آن، واردات دارو و یا تامین مواد اولیه آن را با چالش و محدودیت اساسی مواجه کرده است. درنتیجه امروز بیماران در کشورهای تحریم شده برای تهیه داروهایشان با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
امروز دولت ایالات‌متحده به‌عنوان مدعی حمایت از حقوق بشر، ظالمانه‌ترین تحریم‌ها در طول تاریخ را علیه کشورهای تحت تحریم به کار بسته و در زمانی که اکثر کشورهای جهان درگیر مبارزه با ویروس کرونا هستند از فروش دارو و تجهیزات پزشکی به این کشورها جلوگیری می‌کند.
حال بیم آن میرود که با کشف و تولید واکسن کرونا بار دیگر تحریمهای ظالمانه، غیر مشروع و غیرقانونی آمریکا علیه دولت‌ها و ملتهای جهان مانع از دسترسی به‌موقع و به حد کفایت این ملت‌ها به واکسن شود.
البته پیش از اینکه واکسن کووید ۱۹ تولید شود، نگرانیهایی از احتمال توزیع ناعادلانه آن در جهان هم مطرح است؛ زیرا به‌زعم بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران در صورت تولید واکسن، توزیع آن باید بر مبنای نیاز واقعی ملت‌ها و کشورها باشد و نباید اینگونه باشد که کشورهایی که ثروت بیشتری دارند، این واکسن را در انحصار بگیرند.
سازمان جهانی بهداشت هم در مورد رقابت ناسالم در تقابل داروی حیاتی برای نجات جان انسانها و ریشهکن کردن معضل اقتصادی ناشی از بحران کرونا هشدار داده است. این سازمان تلاش‌هایی را برای ایجاد ساختارهای مناسب و تدوین استراتژی‌های کاربردی به‌منظور جمع‌آوری بودجه و توزیع عادلانه واکسن‌ها به کار گرفته است، اما ازآنجاکه خط‌مشی‌های این نهاد بین‌المللی برای هیچ دولتی الزام‌آور نیست و شیوع ویروسی مانند کرونا دولت‌ها را با موقعیت‌های اضطراری مواجه می‌کند، پرسش‌های بسیاری در این رابطه بدون پاسخ باقی مانده است.
در چارچوب نگرانیها از توزیع ناعادلانه هرگونه واکسن یا داروی مقابله با کرونا در جهان که ممکن است در آینده کشف شود، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم تاکید دارد که در صورت تولید موفقیتآمیز واکسن ویروس کرونا، این واکسن باید در دسترس همگان در همه جای جهان قرار گیرد. شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز با تصویب قطعنامه‌ای در مورد مسئولیت دولت‌ها در رسیدگی به مسئله شیوع کرونا، بر لزوم دسترسی همه کشورها به واکسن کووید ۱۹ تاکید کرده است. حال سوال اساسی برای ما ایرانیان این است که آیا تحریم می‌تواند مانعی برای دستیابی ما به واکسن کرونا باشد؟
احتمال محرومیت از دسترسی به واکسن خارجی
حسین وطن‌پور، رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال گفت: «هنوز ما با واقعیت عینی موضوع مواجه نشده‌ایم و باید صبر کنیم تا واکسن‌ها عرضه شود.»
وی با بیان اینکه وزارت بهداشت سفارش را ارائه کرده و وظایف و تعهدات خود را انجام داده است، افزود: «از یک‌سو شعار آمریکایی‌ها این بوده که در واکسن و دارو مشکلی ایجاد نمیکنند. از سوی دیگر چون بحران کرونا موضوعی بین‌المللی است و ازآنجاکه این بیماری قابل‌انتقال است، به نظر می‌رسد آنها هم نمی‌خواهند بیماری در کشور ما بماند و بعید می‌دانم در این موضوع با حربه تحریم مانع دستیابی ما به واکسن شوند. هرچند امکان چالشهای احتمالی در نقل‌وانتقال پول، بانک‌ها و موضوع FATF هست که همه باید برای حل آن همکاری کنیم.»
وطن‌پور با بیان اینکه درخواست ایران برای دریافت واکسن خارجی در کوواکس ثبت شده است؛ توضیح داد: «شرکتهایی که اعلام موفقیت نسبی کرده‌اند، ازجمله شرکت‌های فایزر و مدرنا ظرفیت‌های تولید آینده‌شان را بعد از اخذ تمام مجوزها کوواکس اعلام کرده‌اند و کشورها هم با توجه به ملاحظاتشان نظیر امکان پرداخت پول و جمعیت هدف اقدام می‌کنند.»
رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت افزود: «برخی کشورها ممکن است واکسن را در اختیار همه مردم بگذارند یا تنها به کادر درمان و افراد پرخطر بزنند. ما حداقلی را اعلام کرده‌ایم و نام جمهوری اسلامی ایران را بین خرید کنندگان ثبت شده و بنا داریم از همه ظرفیت‌ها برای رسیدن واکسن استفاده کنیم. البته با توجه به فناوری‌های مختلف تولید، تنها یک مدل واکسن نخریده‌ایم. ازاین‌رو ما درخواست خود را در کوواکس برای سه مدل مختلف واکسن ثبت کرده‌ایم و اگر این محصولات برسد، مقایسه خوبی هم بین محصول خارجی و داخلی خواهیم داشت. ضمن اینکه اگر خودمان هم به‌موقع به تولید نرسیم، می‌توانیم مطمئن باشیم که بخش پرخطر جامعه ما همزمان با مردم دیگر نقاط دنیا این واکسن را می‌زنند.»
وطن‌پور تاکید کرد: «طبق برنامه‌ریزی سازمان جهانی بهداشت واکسن کوواکس برای ۲۰ درصد جمعیت پرخطر در نظر گرفته شده است و ازآنجاکه تعداد کشورهای عضو کوواکس زیاد است، قدرت چانه‌زنی بالایی هم با فروشندگان دارد.»
رئیس دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت در پایان گفت: «ما درباره واکسن هم در تدارک واردات هستیم و هم تولید داخل و به هر دلیلی در تولید واکسن داخلی دچار مشکل شویم، باید از قبل برای جامعه پرخطرمان فکر کنیم. به همین دلیل پیش‌بینی واردات را هم کرده‌ایم.»
وی افزود: «از سوی دیگر با توجه به شرایط تحریم ممکن است امکان استفاده از واکسن خارجی هم نداشته باشیم. ازاین‌رو با توجه به شرایط خودمان باید همه گزینه‌ها را برای سلامت مردم روی میز داشته باشیم تا در موقعیت‌های مختلف از هر کدام که به نفع سلامت مردم است، استفاده کنیم.»
تحریم مانع پیش‌خرید واکسن کرونا
سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هم با اشاره به اقدامات ایران برای خرید واکسن از طریق کوواکس، گفت: «در حال حاضر بسیاری از واکسن‌هایی که در جهان بر روی آنها کار می‌شود در کوواکس وجود دارد. البته پیشپرداخت کشور ما برای شرکت در کوواکس نیز در حال انجام است، اما به‌واسطه تحریمهای ناجوانمردانه آمریکایی‌ها و مشکلات ایجاد شده در مسیر نقل‌وانتقال ارز، هنوز این اتفاق نیفتاده است.» وی در ادامه افزود: «درباره واکسن‌های کرونا که در جهان تاکنون تولید یا استفاده شده ادعا‌های زیادی مطرح است، اما باید زمان بگذرد تا میزان اثربخشی و ایمنی آنها مورد تایید سازمان جهانی بهداشت قرار بگیرد.»
وی درباره مباحث مطرح شده در مورد تولید واکسن کرونا در برخی کشورها، اظهار داشت: «یک وجه موضوع واکسن کرونا تاثیر آن بر عادی انگاری در سیاستگذاریها است و وجه دیگر عادی انگاری در جامعه و توسط مردم است؛ بنابراین نباید اینگونه تصور کنیم که اگر واکسن کرونا در کشوری تولیدشده، آن هم وقتی که هنوز میزان ایمنی و اثرگذاری آن کاملا اثبات شده نیست، به سمت عادی انگاری و بی‌خیالی برویم.»
لاری با بیان اینکه مهم‌ترین سوالات درباره واکسن کرونا این است که چه میزان و بر روی چه گروه‌هایی بیشترین را تاثیر دارد، افزود: «مرگومیر به علت ابتلا به ویروس کرونا در بین سالمندان و بیماران دارای بیماری زمینه‌ای بیشتر است و باید بدانیم واکسن کرونا چه میزان ایمنی در این افراد ایجاد می‌کند؛ زیرا واکسن آنفلوانزا در بهترین حالت حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد ایمنی ایجاد می‌کند و در مورد واکسن کرونا نیز هنوز به طور دقیق نمی‌دانیم تا چه حد ایمنی خواهد داشت.»
معاون وزیر بهداشت گفت: «از طرفی جمعیت جهان حدود هشت میلیارد نفر است و اگر واکسن دو دوز نیاز داشته باشد، ۱۶ میلیارد واکسن نیاز است؛ لذا مشخص نیست تا چه زمانی می‌توان این حجم از واکسن را تولید کرد؛ بنابراین رسیدن واکسن به دست ما در آینده نزدیک امکان‌پذیر نیست.»
در نقطه مقابل برخی نظرات درباره محدودیت واردات واکسن به‌واسطه تحریم‌ها، برخی کارشناسان هم معتقدند به دلیل جهانی بودن بحران کرونا تحریم‌ها نمی‌تواند مانع دسترسی ایران به واکسن شوند.
واکسن به ایران خواهد رسید
محمود نجفی‌عرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت در این خصوص معتقد است: «با توجه به حرکت جهانی که در مقابله با ویروس کرونا آغاز شده، تحریمهای آمریکا نمی‌تواند مانع از تامین نیازهای دارویی و واکسن مردم ایران شود.»
وی اظهار داشت: «برخلاف ادعای آمریکایی‌ها که دارو در فهرست تحریم‌ها قرار ندارد، در عمل با توجه به دشواری انتقال پول و عدم همکاری بانک‌ها با ایران، خرید دارو از شرکت‌های خارجی و واردات آن به ایران دشوار شده است، اما با این وجود با تلاش‌های صورت گرفته راه‌هایی هرچند دشوار برای واردات دارو به کشور و تامین نیازهای مردم باز مانده است.»
نجفی‌عرب با بیان اینکه در زمینه درمان بیماران مبتلا به کرونا نیز تلاش شده که نیازهای دارویی کشور تامین شود، افزود: «در ماه‌های گذشته در قالب محموله‌های مختلف، دارو به کشور وارد شده و این تلاش ادامه دارد تا مشکل و محدودیتی به وجود نیاید.»
رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران در ادامه توضیح داد: «به طور کلی دو حالت در ارتباط با واردات داروها وجود دارد. حالت نخست نسخه انحصاری یک شرکت یا کشور برای یک دارو است که قاعدتا این شرکت تلاش می‌کند اطلاعات آن درز نکند و این انحصار فروش را در اختیار خود نگه دارد، اما در حالت دوم فرمول دارو از انحصار خارج می‌شود و هر کشوری توان استفاده از آن و تولید داخلی را خواهد داشت.»
نجفی‌عرب گفت: «در رابطه با داروهای کرونا هم باید در ابتدا ببینیم که میزان کمک قطعی این داروها به بیماران چه میزان خواهد بود و اگر موثر بودن آن تایید شود، امکان واردات آنها وجود دارد و در این حوزه نگرانی نخواهیم داشت.»
وی در پاسخ به این سوال که در صورت دستیابی کشوری به واکسن کرونا آیا محدودیت‌های تحریم، می‌تواند مانع از رسیدن آن به ایران شود؟ عنوان کرد: «ابتدا باید در نظر داشت که تا دستیابی به واکسن حداقل چند ماه زمان نیاز خواهد بود و بسیاری از کشورها از چین گرفته تا روسیه، کشورهای اروپا، آمریکا و گروه‌هایی در ایران در حال کار کردن بر روی آن هستند؛ ازاین‌رو باید دید که این تحقیقات چه زمانی به نتیجه نهایی خواهد رسید.»
نجفی‌عرب ادامه داد: «حتی بعد از رسیدن به واکسن چند ماه زمان نیاز است تا به تولید انبوه برسد و در اختیار دیگر کشورها قرار گیرد. البته با این وجود آمریکا امکان سنگ‌اندازی در این زمینه را نخواهد داشت و با زیرساخت‌های موجود در کشور، این واکسن به ایران خواهد رسید.»
تحریم مانع رسیدن واکسن به ایران نخواهد شد
مسعود خاتمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس نیز معتقد است که تحریمهای ظالمانه آمریکا مانع رسیدن واکسن کرونا به ایران نخواهد شد. وی دستور رئیسجمهوری برای خرید واکسن کرونا را کار ارزشمندی دانست و گفت: «بایستی در نظر داشت که دستیابی به واکسن حداقل چند ماه زمان نیاز دارد و بسیاری از کشورها و گروه‌هایی در ایران نیز در حال کار کردن روی آن هستند؛ بنابراین باید دید که این تحقیقات چه زمانی به نتیجه خواهد رسید. بااین‌حال مجموعه‌های وابسته به وزارت بهداشت برای ساخت و تولید هرچه سریع‌تر این واکسن تلاش می‌کنند.»
این نماینده مردم در مجلس یازدهم، با اشاره به اینکه محدودیت‌های تحریم مانع رسیدن واکسن کرونا به ایران نخواهد شد، تاکید کرد: «اگر کشوری مانند روسیه به تولید انبوه واکسن کرونا اقدام کند برای تهیه و واردات آن با مشکل تحریم‌ها مواجه نخواهیم بود. هرچند تحریم دارویی خلاف پروتکل‌های بین‌المللی بوده و شرکت‌های خارجی نیز هنگام تولید واکسن به دنبال فروش و کسب سود هستند.»
عضو کمیسیون بهداشت مجلس در پاسخ به این سوال که نحوه توزیع واکسن کرونا در صورت تهیه آن باید با چه اولویتی انجام شود، اظهار داشت: «درصورتی‌که موفق به تولید و یا واردات واکسن کرونا شویم باید در نحوه توزیع آن سنجیده عمل کنیم، چراکه افراد در معرض ابتلا مانند کادر درمانی و بیمارستانی و گروه‌های پرخطر در اولویت تزریق هستند.»
ممانعت تحریم‌ها از ورود واکسن آنفلوانزا
در پایان شاید یادآوری این سخنان مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره نقش تحریم‌ها در ممانعت از ورود واکسن آنفلوانزا خالی از لطف نباشد. سیدحیدر محمدی در این خصوص گفت: «سازمان غذا و دارو واکسن را اسفندماه سال گذشته و بر اساس نیاز هر ساله سفارش داد و امسال نیز تا تیرماه سفارش‌ها ادامه یافت و زمانی که می‌خواستیم انتقال ارز را انجام دهیم از چند کشور اقدام کردیم تا اینکه کشوری که می‌خواهد به ما واکسن بفروشد متوجه نشود از مبدا ایران بوده است زیرا اگر متوجه شوند برگشت می‌دهند.»
وی با بیان اینکه ارز تامین واکسن تاکنون دو الی سه بار مرجوع شده است، افزود: «خوشبختانه مبالغی که بابت پیش‌خرید واکسن آنفلوانزا پرداخت کرده بودیم بلوکه نشده، بلکه مرجوع شده است و اکنون به دنبال مسیر حمل‌و‌نقل می‌گردیم تا بتوانیم همه نیاز واکسن را وارد کنیم.»
محمدی تصریح کرد: «امسال طبق برنامه‌ریزی و بر اساس نیاز قرار بود تا ۱۶ میلیون دوز واکسن آنفلوانزا وارد کشور شود. البته سال گذشته در این فصل 1600 دوز وارد کردیم، اما امسال با توجه به شرایط پیش‌بینی ما واردات ۱۰ برابری بود که تاکنون به دلیل مشکلات تحریم یک‌میلیون و 700 هزار دوز وارد شده و در مراکز بهداشت برای گروه‌های پرخطر، کادر بهداشت و درمان و زنان باردار توزیع شده است.»
در یک جمله می‌توان گفت که شیوع کرونا ثابت کرد که هر تهدیدی که در گوشهای از جهان ایجاد می‌شود، تهدیدی برای همه جهان است و مقابله با آن تعامل سازنده و همکاری موثر و به‌دوراز برتریجویی و یک‌جانبه‌گرایی میان ملت‌ها را می‌طلبد.سپید
نظرشما
آخرین اخبار