علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران گفت: شیوع و کنترل بیماری به رفتارهای اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه بستگی دارد و نباید تنها به دارو تکیه کرد.
شفاآنلاین>سلامت>سومین نشست ترویج علم بنیاد مصطفی (ص) با موضوع آخرین دستاوردهای حوزه واکسن کرونا با حضور علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران؛ رسول دیناروند، رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص)؛ حسین قناعتی، رئیس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونای استان تهران و حسن جلیلی، عضو هیئتمدیره گروه دارویی برکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) برگزار شد.به گزارش شفاآنلاین: علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران در ابتدای این نشست گفت: «شیوع و کنترل بیماری به رفتارهای اجتماعی و اقتصادی افراد جامعه بستگی دارد و نباید تنها به دارو تکیه کرد.»
حساسیتها درباره واکسن ژنتیک پایه
وی با بیان اینکه ثابت شده است وکتورهای ویروسی در درمان بیماریهای ویروسی کارایی بالایی دارند، افزود: «در بیماریهای ژنتیکی مانند سرطانها هم کارایی این وکتورها تایید شده است.» بیگلری به استفاده از واکسنهای ژنتیک برای ایمنی در برابر ویروس کرونا اشاره و اضافه کرد: «این اولین باری است که میخواهیم از واکسن ژنتیک پایه در این سطح و برای 8 میلیارد جمعیت دنیا استفاده کنیم.» بیگلری با اعلام اینکه احتمال جهش در ویروس وجود دارد، اظهار داشت: «این نگرانی همواره وجود دارد که در این صورت واکسنهای ساخته شده اثر نخواهند داشت و ماسک بهترین وسیله دفاع خواهد بود.»
رئیس انستیتو پاستور ایران در ادامه با اشاره به اینکه کرونا رفتار متفاوتی در بدن افراد دارد، گفت: «از دیماه سال گذشته که در این خصوص تحقیق میکنیم نگرانیهایی از این بابت داشتهایم؛ زیرا شاهد بودیم که در یک خانواده افراد مبتلا پاسخهای متفاوتی به ویروس داشتهاند.»
بیگلری اظهار داشت: «کرونا آزمون بزرگی بود که نشان داد علوم بشر آنقدر هم که درباره آن غرور دارد، زیاد نیست و در بعد اجتماعی هم نشان داد که آموزش و مسئولیت اجتماعی افراد چقدر میتواند موثر باشد.» رئیس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: «آنچه باید به مردم بگوییم این است که این ویروس بهتنهایی خطرناک نیست و بهتنهایی قدرت تکثیر ندارد و فقط بهعنوان ناقل عمل میکند.» وی در ادامه به استفاده از واکسنهای مبتنی بر RNA هم اشاره کرد و افزود: «این اولین باری است که از واکسنهای mRNA استفاده میکنیم؛ خوشبختانه بیشتر واکسنهای موفق که به فاز سه رسیدهاند ژنتیکبیس هستند، اما هیچ کدام مجوز نهایی را دریافت نکردهاند.»
بیگلری با تاکید مجدد بر اینکه این ویروس در بدن افراد رفتار مختلفی دارد، تصریح کرد: «ممکن است تغییر جهش در روشهای تشخیص مشکلاتی را ایجاد کند بر این اساس پاسخ ایمنی افراد متفاوت باشد؛ لذا امروزه ما به دنبال واکسنی هستیم که در همه ردههای سنی مختلف موثر باشد.»
عملکرد اشتباه در حوزه دارو
حسین قناعتی، رئیس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونای استان تهران هم در این نشست گفت: «در حال حاضر کرونا هیچ درمان دارویی ندارد. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که این ویروس رفتارهای عجیبی دارد و در بخش دارو باید روشهای موثر در درمان شناسایی و به کار برده شوند؛ درحالیکه عملکرد ما در حوزه دارو اشتباه بود.»
وی با بیان اینکه کرونا بیماری عجیبی است، افزود: «قسمتی از بیماری ما را غافلگیر کرده و این غافلگیری طبیعی است، اما نکته مهم این است که دولت در برقراری قرنطینه عمومی ضعیف عمل کرده است. برای مثال در روز طبیعت عملکرد خوبی داشتیم و اگر در همه روزها آن عملکرد پیش گرفته میشد وضعیت بهتری داشتیم»
قناعتی اضافه کرد: «هدف ما این است که ویروس را کنترل کنیم و در این راستا یکی از عوامل کمککننده و امید ما واکسن است. ضمن اینکه این امید باید منطقی و حقیقی باشد چراکه اگر واکسن موثری کشف شود شاید بتوان بیماری را عقب انداخت.»
رئیس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونای استان تهران درباره مدتزمان ایمنی واکسن کرونا نیز عنوان کرد: «پزشکی علم حدس زدن نیست؛ ازاینرو چون رفتار این ویروس عجیب است، طبیعی است که دانشمندان هم نتوانند به این پرسش پاسخ دهند.»
وی با اشاره به اینکه واکسن یکی از راهکارهایی است که برای بهبود کرونا در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: «بشر به واکسن امید دارد و جز آن هیچ افق دیگری نداریم مگر اینکه اتفاقات دیگری رخ دهد.»
قناعتی با بیان اینکه استراتژی ما در برابر مقابله با کرونا نادرست بود، گفت: «در استراتژی ما اشتباهاتی وجود داشت بهعنوانمثال مسدود کردن جادهها کار مشکلی نبود. همچنین بسیاری از پزشکان و صاحبنظران درباره بازگشایی مدارس نظر به عدم بازگشایی داشتند که اینگونه نشد درحالیکه توجه به این نکات در کنار واکسن میتوانست موثرتر باشد.»
وی با تاکید بر اینکه امید به واکسنی که هنوز موجودیت پیدا نکرده نباید ما را از شرایط فعلی غافل کند، افزود: «در حال حاضر یکی از روش ساخت واکسن روش پروتئینی است که متاسفانه واکسنی ساخته شده به این روش در کشور ما وجود ندارد.» وی درباره اولویتبندی تزریق واکسن نیز گفت: «اولویتبندی خوب است و افرادی مانند کادر درمان و پلیس که بیشتر در معرض ارتباط با دیگران هستند یا خلبانان و مهمانداران هواپیما به دلیل اجبار شغلی، باید واکسن دریافت کنند. همچنین بیماران خاص و سرطانی و افراد بالای 60 سال نیز باید در اولویت قرار گیرند.»
رئیس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونای استان تهران تاکید کرد: «در حال حاضر وزارت بهداشت درباره واکسن آنفلوانزا بهدرستی چنین رویکردی را در دستور کار قرار داده و واکسیناسیون را از سن بالای 65 سال آغاز خواهد کرد.»
هشدار درباره واکسنهای چینی و روسی
رسول دیناروند، رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) هم در سومین نشست ترویج علم بنیاد مصطفی (ص) با موضوع آخرین دستاوردهای حوزه واکسن کرونا که بهصورت آنلاین برگزار شد، ساخت واکسن را بر اساس چندین استراتژی دانست و گفت: «یکی از این استراتژیها داشتن زیرساخت تولید است.»
وی افزود: «این زیرساختها برای تولید واکسن در ایران وجود دارد و بر اساس آن محققان ایرانی روشی را با استفاده از ویروسهای ضعیف شده برای تولید واکسن در پیش گرفتهاند. البته این روش یک روش قدیمی برای ساخت واکسن است.»
دیناروند در ادامه به واکسن روسیه برای پیشگیری از ابتلا به کرونا اشاره کرد و اظهار داشت: «این واکسن هماکنون تاییدیههای اورژانسی را اخذ کرده است. همچنین دو شرکت چینی هم توانستهاند با همین استراتژی تاییدیهها را دریافت کنند.»
رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) با تاکید بر اینکه برخی کشورها که تاییدیه اورژانسی دریافت کردهاند، اکنون در مراحل کارآزماییهایی هستند، ادامه داد: «در کشور ما چنین زیرساختی وجود ندارد که بتواند تاییدیه اورژانسی دریافت کند، ولی این روش اخذ تاییدیه بدون طی کردن مراحل تاییدیه را نمیتوان به کل دنیا تعمیم داد و نباید از عوارض جانبی واکسنهای تولیدی غافل بود.»
وی با تاکید بر اینکه کشورهای غربی، بودجههای سنگینی برای تولید و آزمایش واکسن کرونا اختصاص دادهاند، ادامه داد: «هر یک از واکسنها باید مراحل یک، ۲ و ۳ را طی کنند تا بتوانیم بعد از طی این مراحل، واکسیناسیون ۷۰ درصدی یک جمعیت را داشته باشیم تا زنجیره انتقال متوقف شود.»
دیناروند با تاکید بر اینکه باید بدانیم با کدام استراتژی و کدام مسیر را برای واکسینه کردن مردم در پیش بگیریم، خاطرنشان کرد: «کشورهای دیگر تولید نسلهای جدیدی از واکسن را در پیش گرفتهاند که پیشرفت آنها شاید کند باشد، ولی ظرفیت تولیدشان بالا است؛ بنابراین نسلهای جدید واکسن ظرفیت تولید بالایی خواهند داشت که امیدواریم در سال ۲۰۲۱ به مرحله واکسینه سازی مردم برسند.»
رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) با بیان اینکه روسیه دو واکسن دارد که هیچ کدام فاز سه را طی نکردهاند، اظهار داشت: «از طرف دیگر واکسن چینی هم فاز سه را طی نکرده و اکنون در شرایط فوریتی برای جمعیت خاصی استفاده میشود.» وی افزود: «وقتی یک واکسن فاز سه را طی نکرده باشد یعنی عوارض جانبی آن واکسن مورد بررسی قرار نگرفته که نباید از این موضوع غافل شد.» دیناروند ادامه داد: «تولید واکسنها به روشهای ژنتیکی جدید بر اساس mRNA توسط شرکت روسی در پیش گرفته شده که این شرکت ظرفیت تولید دارویی ندارد، اما با شرکت دیگری که ظرفیت تولید دارد ائتلاف کرده و با همکاری یکدیگر تحقیقات و تولید واکسن کرونا را در پیش گرفتهاند.»
برگزیدگان جایزه مصطفی قهرمان توسعه واکسن
وی در ادامه به تلاشهای پروفسور اوگور شاهین، استاد ایمونولوژی دانشگاه ماینز آلمان و از برگزیدگان جایزه مصطفی (ص) در سال ۲۰۱۹ برای تولید واکسن کرونا اشاره کرد و افزود: «خوشبختانه این تلاشها اکنون وارد پروسه تحقیقات برای تولید واکسن شده است و ایشان بنا دارند تا با چندین شرکت، تولید واکسن را به نتیجه برسانند.» رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) خاطرنشان کرد: «پروفسور شاهین کسی بود که بعد از اخذ جایزه مصطفی توانست به قهرمان توسعه واکسن در دنیا تبدیل شود و این یک ارزش است. نتیجه کار ایشان هم که تولید واکسن با همکاری چند شرکت است اکنون مرحله سه را طی میکند که ارزش این کار بالا است.»
دیناروند با تاکید بر اینکه تاکنون تستهای این واکسن مثبت بوده است، گفت: «شاید این واکسن یکی از اولین واکسنهایی باشد که با قیمت مناسب به بازار عرضه شود.» وی افزود: «پیشبینی میکنیم و امیدوار هستیم که این واکسن در نیمه اکتبر تمام شود و نتایج آن در انتهای اکتبر تاییدیه بگیرد. البته تا پایان سال فرصت زیادی نداریم، اما امیدواریم این واکسن در دسترس عموم قرار بگیرد.» وی در خصوص واکسینه شدن افراد با این واکسن نیز اظهار داشت: «پیشبینی میکنیم ۵۰ الی ۶۰ درصد بتوانند با این واکسن، واکسینه شوند تا زنجیره انتقال کرونا کند شود.»
دیناروند در ادامه گفت: «از زمان شروع بحران کرونا تاکنون اشتباهاتی کردهایم که باید از این اشتباهات درس بگیریم و جدیتر به کرونا بپردازیم؛ کرونا هنوز تمام نشده است زیرا به غیر از واکسن روشهای دیگری وجود دارد که از زنجیره انتقال آن جلوگیری میکند.»
رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) با بیان اینکه هنوز زمان زیادی مانده تا به قطع زنجیره انتقال کرونا در کشور و دنیا برسیم، افزود: «شاید در این مدتزمان مراحل خطرناکتری را طی کنیم ازاینرو باید چندین مورد را بهصورت جدی رعایت کنیم که اصلیترین آن استفاده از ماسک و رعایت فاصلهها از یکدیگر است چراکه این کار میتواند انتقال کرونا را کمتر کند و این باید توسط افراد جدی گرفته شود.»
دیناروند با تاکید بر اینکه بسیاری از کشورها توانستهاند این موارد را جدی بگیرند و زنجیره انتقال را بهصورت کامل کنترل کنند، اظهار داشت: «باید از خود بپرسیم که چرا ما نتوانستهایم به این مرحله برسیم. متاسفانه در حال حاضر بهصورت میانگین روزانه ۱۶۰ نفر با ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست میدهند که این تعداد کم نیست، اما چرا مرگومیر این افراد تبدیل به یک عدد شده و ما کماکان کرونا را جدی نمیگیریم.»
وی تاکید کرد: «این پیام امیدوارکننده است که واکسن در مراحل خوبی به سر میبرد و میتواند در یک سال آتی به موفقیت برسد، اما تا آن زمان لازم است که همچنان پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم.» دیناروند در خصوص توسعه دارو و واکسن در کشورهایی که بازار آنها کنترل شده است نیز تصریح کرد: «دوره توسعه دارو و واکسن برای کرونا و سایر بیماریها طولانی است و نمیتوان در یک سال انتظار تولید یک محصول از تحقیق تا بازار را داشت.»
رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی (ص) ادامه داد: «برخی از کشورها کنترل همزمان روی بازار دارند و برخی دیگر بعد از تولید محصول کنترل بازار را به دست میگیرند که برای تولید واکسن نیز این موضوع را در نظر میگیرند.» وی در خصوص جهشهای ویروس کرونا اظهار داشت: «جهش در کرونا تغییر اساسی در ماهیت ویروس ایجاد نکرده است، اما در مقابل ویروس آنفلوانزا جهشهای جدی داشته است.»دیناروند افزود: «احتمال اینکه کرونا چهره عوض کند و حتی تبدیل به یک شبهآنفلوانزا شود کم است و شاید این اتفاق هیچ وقت نیفتد.» وی در پایان به تعهد نهادهای بینالمللی برای تامین واکسن اشاره کرد و افزود: «سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که میتواند دو میلیارد دوز واکسن را از سال ۲۰۲۱ به کشورهای ضعیف با قیمت مناسبی بفرستد.»