چاقي و انواع بيماريهاي مرتبط با آن که ريشه در تغذيه، سبک زندگي و رفتار کودکان و نوجوانان دارند، تنها بهعلت کم تحرکي و يکجا نشستن کودکان و بازيهاي مخصوص نسلهاي امروز است.
شفاآنلاین>اجتماعی>نميدانم چنددرصد از مخاطبان اين جريده، بازيهاي دوران گذشته را بهياد دارند يا آنها را بهفرزندان خود آموختهاند؟ «خاله بازي» که همراه بازي، درس زندگي مهماني و ديد و بازديد را ياد ميداد، «يه قل دوقل» که بازي مناسبي براي افزايش دقت و هوش بود، عروسک بازي که اولين دروس مادربودن را بهدختران آموزش ميداد، «لِي لِي» که ورزش، بازي و دقت توام با يکديگر را به کودکان ميآموخت، بخشي از بازيهاي ويژه دختران بود که براساس سن بين آنها انجام ميشد. در مورد پسران نيز «اَلک دولَک» و «هفت سنگ» که تمرين دقت وحوصله توام با ورزش بودند، «دزد وپليس» که تمرين وظايف اجتماعي بود و دهها بازي ديگر که بر اساس جنسيت و سن بين کودکان اجرا ميگرديد. تمام بازيهاي آن روزها علاوه بر تحرک فيزيکي درسهاي زندگي وروابط اجتماعي بودند. با مقايسه بازيهاي ديروز و امروز ميتوان به تفاوتهاي موجود بين نسلها پيبرد. يک روز در يک کلاس حدود 300 دانشجوي دختر، پرسيدم چندنفر از شما بازيهاي دوران کودکي را بهياد داريد؟ بازيهاي معمول دهه پنجاه و شصت را بياد داريد؟ از آن تعداد دانشجو، شايد 10 تا 15 نفر دستان خود را بلند کردند، تازه آنها هم بهندرت چند بازي را اسم بردند و بس!. چاقي و انواع بيماريهاي مرتبط با آن که ريشه در تغذيه، سبک زندگي و رفتار کودکان و نوجوانان دارند، تنها بهعلت کم تحرکي و يکجا نشستن کودکان و بازيهاي مخصوص نسلهاي امروز است. بازيهاي موجود در گوشيهاي هوشمند يا رايانهها و در سي دي هاي مختلف، تنها سرگرمي فرزندان نسلهاي حاضر شده تا جاييکه فرصت درس و مشق و ورزش و بدتر ازهمه خريد يک نان و يا اقلام مورد نياز خانه را از نوجوانان گرفته است. زيانهاي ناشي از اين بازيها فقط ناراحتيهاي گوارشي و استخواني نبوده، بلکه بيماريهاي عصبي و روحي مثل تيکهاي عصبي، کابوس و شب اداري و دهها مشکل ديگر را براي آنها بههمراه داشته است. صحبت در اين مجال در مورد رفتارهاي بسيار خطرناک و ضد ارزش ناشي از برخي بازيهاست که متاسفانه با سرعت در کشور و حتي روستاها توزيع ميگردد. بازيهايي مثل کلش اف کلنز يا بازي نهنگ آبي که درنهايت به قتل يا خودکشي ختم ميشود، اشاره کرد. با تاسف، بهرغم تلاشهاي گسترده بنياد ملي بازيهاي رايانهاي و کارشناسان تلاشگر اين نهاد، بهخاطر عدم آشنايي درصد قابل توجهي از خانوادهها با آثار و عوارض شوم اين بازيها، اين اقلام با قيمتهاي بسيار ناچيز در دسترس کودکان و نوجوانان است. هيجانها و استرسهاي وارده ناشي از اين بازيها موجب بروز بلوغ زودرس در فرزندان شده که بحث در مورد عوارض و آسيبهاي اين خطر بايد بهطور مفصل صحبت کرد. درکنار بازيهاي خطر افرين متعدد، اخيرا يک بازي وارد ميدان بازيهاي يادشده که بازي «صداقت يا شجاعت» نام دارد که در آن بازيکنان با مديريت و رياست يکنفر با شجاعت در مورد اشتباهات يا کارهاي خود حرف ميزند. در پايان بازي، بازنده يا صاحب کمترين امتياز، بايد بهدستور مدير بازي چون صداقت را در مورد خود يا رفتارش بيان نکرده، بايد شجاعت بهخرج داده و دستور آن فرد را اجرا کند و اينجاست که فاجعه آغاز ميشود. اين بازي که فعلا در بين فرزندان خانوادههاي مرفه و نيمه مرفه رايج شده، گاهي منجر به نتايج بسيار شوم و زيانآور منجر ميگردد. چندي پيش آتش زدن يک مدرسه و پيشتر از آن، رفتارهاي بسيار ناپسند يک دانشآموز با يکي از دوستان و همبازيها در شبکههاي اجتماعي سرو صدا بهپا کرد و بعد معلوم شد که به خاطر بازي «صداقت يا شجاعت» بوده است. متاسفانه تعطيل مدارس بهعلت کرونا، فرصت مناسبي براي فرزندان بهويژه آنها که داراي والدين شاغل دارند، فراهم کرد که بيشتر به اين نوع بازيهاي خشن روي بياورند.
مجید ابهری رفتارشناس
آرمان ملی