کاچی، خوراک افطار روزگار قدیم

شفا آنلاین>تغذیه>ماه رمضان بین ملل مسلمان به ویژه آن‌ها که در این خطه از دنیا می‌زیند، به راستی زمان مهربانی و دستگیری است. از خوراک‌های لطیف و خوردنی که در ماه رمضان می‌توان بر سر سفره افطار نهاد، کاچی است که طرز تهیه آن را آورده ایم.

ماه رمضان بین ملل مسلمان به ویژه آن ها که در این خطه از دنیا می زیند، به راستی زمان مهربانی و دستگیری است. در ایران، رمضان علاوه بر عبادت و مهربانی و تکریم انسانیت، موجب وحدت و مودت و مهرورزی ملی هم می شود. تمامی ایرانیان از هر قوم و شهر و استان و روستا و آبادی، رسومی مشابه به جای می آورند و یکدیگر را به میهمانی و ضیافت های افطار دعوت می کنند و بر سر خوان یکدیگر می نشینند. رمضان در ایران جلوه ای هزار رنگین و پرنقش و نگار دارد، اما پایه اش در یک حس مشترک قدیمی است و نزد همه ایرانیان کم و بیش یکسان به جای آورده می شود.
 
 این دهان بستی دهانی باز شد
 

مادران و پدران ما از اواسط ماه شعبان به استقبال از رمضان المبارک می رفتند. زنان شروع به جمع آوری آذوقه می کردند، کسبه- اگر پیش از این غشی در معاملات داشتند- دست پاکی پیشه می کردند و سنگ های ترازو را دقیق می ساختند و آب به شیر نمی بستند. نانوایان بهترین نان ها را می پختند، نان های سنگک یک ذرع و نیمیِ خشکِ ناخنیِ خشخاش زده و تافتون های کنجدی و روغنی و شیرمال های روغن دار اعلا.

حلواسازان هر شهر به سنت خوالیگریشان، حلواهای گوناگون می ساختند. شیرینی پزان کلوچه های ویژه و نان های روغن دار و شکرزده می پختند. زولبیا و بامیه هم البته رونقی تمام می یافت.

نقل است از مرحوم مظفرالدین شاه قاجار که می گفته: «کی رمضان می آید یک شکم سیر زولبیا و بامیه بخوریم؟!» در آن عهد زولبیا و بامیه خوردن، حسرت ملوک هم بوده و این شیرینی عالی خوشمزه جز به سنت رمضان پخته و خورده نمی شده است. (تا همین چند دهه پیش هم زولبیا  بامیه همیشه در دسترس نبود و فقط به وقت رمضان فراوان می شد. در تهران فقط یکی، دو قنادی تمام سال زولبیا و بامیه داشتند؛ یکی از آن ها قنادی قدیمی تبریزی اول خیابان فاطمی بود که همه وقت سال گوش فیل و زولبیا و بامیه ای به غایت تازه و مرغوب دست مشتری می داد.)

خوراک پزی ها یک ساعتی قبل از افطار آماده می شدند تا آش و حلیم و فرنی و شیربرنج را به سفره های افطاری برسانند. سفره داری و ضیافت کردن- مانند امروز- سبب فزونی ثواب و بخشودگی گناه و شراکت در عبادت میهمانان روزه دار شمرده می شد.

امروز در کشورهای دیگر این منطقه هم رسومی کم و بیش شبیه سنت های ما جاری است. جلوی مساجد و خانه ها چادرهای بزرگ برپا می کنند و هر شب سفره های عظیم می چینند و هر رهگذری را به درون می کشند و غذایش می دهند و حضورش را مایه برکت و ثواب می دانند. در این ماه مبارک، هیچ تنابنده ای در این سرزمین ها گرسنه نمی ماند.

به خصوص کارگران خارجی که تنگدستی و کم خوری سهم آن ها از دنیا شده، در این ماه سیر و خوب می خورند و به راستی که میهمان سفره الهی هستند. مردمان محلی پس از افطار و اطعام در همین چادرها می مانند و به سنت قدیمی عرب ها، شب نشینی می کنند و چای و قهوه عربی می نوشند و شیرینی می خورند.

در مصر کعک و در کشورهای حوزه خلیج فارس، قطایف و بامیه و کنافه و در ترکیه هم بیست و چند نوع شیرینی معمول است که به وقت افطار و میهمانی های رمضان، بر سر سفره می گذارند. در این کشورها معمولا رمضان صورت جشن به خود می گیرد و یک ماه از غروب آفتاب تا سحر مردمان به میهمانی و آمد و رفت مشغولند. به وقت افطار دست همه لیوان آبی و خرمایی می دهند تا هیچ کس گرسنه نماند. به راستی ماه، ماه برکت و دوستی و ضیافت الهی است.

از خوراک های لطیف و خوردنی که در ماه رمضان می توان بر سر سفره افطار نهاد، کاچی است. دو، سه لیوان آب را با دو، سه مشت شکر به جوش آورید و یکی، دو کره را آب کنید و دو، سه مشت آرد را اندک اندک در کره بریزید و تفت دهید تا رنگ بگیرد. شربتی را که از آب و شکر ساخته اید به آرد سرخ کرده بیفزایید و هم بزنید تا یکدست شود.
 
بعد ربنای استاد شجریان و مثنوی افشاری اش را به ترنم درآورید و بعد از اذان بیات ترک استاد موذن زاده اردبیلی، افطار را با کاچی گرم و نرم باز کنید و این بنده گنهکار سیه روی را البته از یاد نبرید و دعایش فرمایید. کرگدن