آنافیلاکسی، واکنشی آلرژیک و مرگبار

شفا آنلاین>سلامت>آنافیلاکسی یا بیش‌دفاعی یک واکنش آلرژیک جدی است که به طور ناگهانی آغاز می‌شود و می‌تواند منجر به مرگ شود. آنافیلاکسی<.. Anaphylaxis> معمولا با علایمی‌همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشار خون همراه است.


به گزارش شفا آنلاین: آنافیلاکسی واکنش سریع و حاد آلرژیک بوده و یکی از دلهره‌آورترین فوریت‌های پزشکی است که بیشتر در بین کودکان رخ می‌دهد. این شوک زمانی آغاز می‌شود که سیستم ایمنی بدن یک ماده بی‌خطر را به عنوان یک خطر جدی شناسایی کرده و به آن پاسخ شدید بدهد که موجب آزاد شدن هیستامین و برخی مواد شیمیایی دیگر می‌شود و نشانه‌هایی را به دنبال خواهد داشت که برخی از آنها می‌توانند منجر به مرگ شوند.

علایم آنافیلاکسی

آنافیلاکسی معمولا علائم بسیار متفاوتی را ظرف چند دقیقه یا ساعت ایجاد می‌کند. اگر علت آنافیلاکسی ماده‌ای باشد که مستقیما به بدن و جریان خون وارد شده است (درون وریدی)، علائم آنافیلاکسی به طور متوسط بین ۵ تا ۳۰  دقیقه ظاهر می‌شوند. اگر علت غذایی باشد که فرد مصرف کرده است زمان متوسط ۲ ساعت خواهد بود .

پوست (۹۰–۸۰٪)، ریه و راه تنفسی (۷۰٪)، معده و روده (۴۵–۳۰٪)، قلب و رگ‌های خونی (۴۵–۱۰٪)، و سیستم عصبی مرکزی (۱۵–۱۰٪) رایج‌ترین قسمت‌هایی‌اند که درگیر می‌شوند. معمولا دو مورد یا بیشتر از این سیستم‌ها درگیر می‌شوند.

علت بروز بیماری

غذاها: در غرب، کره بادام‌زمینی، آجیل، گندم، میگو و خرچنگ‌های خوراکی، شیر و تخم‌مرغ باعث بروز این شوک می‌شوند و در کشورهای جنوب شرق آسیا، نخود و در خاورمیانه کنجد.

داروها: هر دارویی ممکن است توانایی ایجاد شوک آنافیلاکسی را داشته باشد اما معروف‌ترین دارو در این میان پنی‌سیلین است. آنافیلاکسی به پنی‌سیلین، در یک نفر از هر ۱۰ هزار نفر دیده می‌شود. این واکنش‌ها، به‌خصوص در موارد تزریق پنی‌سیلین بیشتر بروز می‌کند و داروهای خوراکی کمتر باعث این واکنش‌ها می‌شوند. داروهای حاجب یددار که در MRI و عکسبرداری‌ها استفاده می‌شوند نیز می‌توانند باعث بروز واکنش‌های آنافیلاکسی شوند. البته خوشبختانه استفاده از این مواد حاجب به تازگی کاهش یافته است.

نیش حشرات: نیش حشراتی مانند زنبور و همچنین نیش مار نیز می‌تواند باعث بروز علائم آنافیلاکسی در افراد مستعد شود، به‌خصوص اگر قبلا به‌وسیله حشرات گزیده شده باشند، احتمال بروز شوک آنافیلاکسی بیشتر می‌شود.

سایر موارد: مواد نگهدارنده کنسروها، زعفران و گرده گل‌ها نیز می‌تواند باعث بروز واکنش‌های آنافیلاکسی شود. البته چنین واکنش‌هایی اغلب با بلعیدن یا تزریق آلرژن رخ می‌دهد.

درمان با اپی‌نفرین

شوک آنافیلاکسی جزو اورژانس‌های پزشکی است و به رسیدگی فوری نیاز دارد. اولین و موثرترین راه برای درمان آن اپی‌نفرین است که به سرعت علایم آنافیلاکسی را رفع می‌کند. این دارو را باید در سرنگ‌های آماده تزریق و در کیت‌های اورژانس نگهداری کرد تا در صورت لزوم بتوان سریع و بدون اتلاف وقت تزریق را انجام داد. بهترین محل برای تزریق هم عضله ران است.

اگر نزدیک کسی هستید که دچار شوک آنافیلاکسی شده، سریع با اورژانس تماس بگیرید. بازکردن راه‌های تنفسی هم یکی از مهم‌ترین کارهای اولیه اورژانس است. گاهی علاوه بر اپی‌نفرین، مایعات نیز به صورت داخل رگی به بیمار داده می‌شود. در بعضی موارد بیمار به اکسیژن یا حتی احیای قلبی-ریوی نیز نیاز دارد.طبنا