ابتلا به بیماری هپاتیت « سی» عواقب بدی را به دنبال دارد. با توجه به درمان مشکل و پر هزینه آن، مهم‌ترین راه مقابله با آن پیشگیری است.
شفا آنلاین:هپاتیت به معنای « التهاب و ورم کبدی » است که به آن یرقان نیز می‌گویند. مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده این بیماری ویروس‌ها هستند. به گزارش شفا آنلاین:بشر از دیرباز با این بیماری آشنا بوده، و بقراط، حکیم یونانی در این باره مطالبی نوشته است. درجنگ‌های داخلی آمریکا و جنگ جهانی اول، هپاتیت <hepatitis>مشکل بزرگی بود و باعث خارج شدن تعداد زیادی از سربازان از صحنه جنگ و صدمات جبران‌ناپذیر به ارتش شد. در جنگ جهانی دوم نیز به دلیل مشکلات بهداشتی و...، قشر وسیعی از مردم در خاور میانه و ایتالیا دچار هپاتیت شده‌اند که در گزارشات پزشکی به ثبت رسیده است.
ابتلا به بیماری هپاتیت « سی» عواقب بدی را به دنبال دارد. با توجه به درمان مشکل و پر هزینه آن، مهم‌ترین راه مقابله با آن پیشگیری است. متاسفانه تا به حال واکسن موثری جهت جلوگیری از ابتلا ساخته نشده ولی چندین مرکز علمی در دنیا در حال انجام تحقیقات در واکسن هپاتیت « سی» هستند، ولی توجه به راه‌های انتقال و جلوگیری از انتشار بیماری مهم است.
مراقبت‌های لازم جهت پیشگیری از ابتلای دیگران
از وسائلی نظیر ناخن‌گیر، ریش‌تراش و مسواک به‌طور مشترک استفاده نکنید.
محل‌های آلوده به خون به صورت کامل ضدعفونی شوند.
زخم‌های پوستی در افراد مبتلا باید با چسب زخم پوشیده شوند.
لازم است سرنگ مورد استفاده جهت تزریق داروها نظیر اینترفرون به شیوه مطمئن در سطل آشغال قرار گیرد تا موجب زخمی شدن سایر افراد نشود.
هنگام تماس جنسی از کاندوم استفاده کنید.
اگر به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، به دلیل تماس ایشان با ترشحات دهان و خون شما امکان ابتای او وجود دارد و البته امکان انتقال به دیگران (در صورت عدم رعایت بهداشت وسائل) وجود دارد. لذا باید به پزشک ابتلای خود را اطلاع دهید. البته متاسفانه برخی همکاران برخورد بدی با این قضیه می‌کنند که باید به خدا پناه برد، زیرا که راهی جز دروغ برای بیمار به جای نمی‌گذارد که البته ما توصیه نمی‌کنیم.
توصیه مهم سازمان انتقال خون: مبتلایان به هپاتیت «سی» از اهدای خون خودداری کنند.
هپاتیت «سی» و واکسن هپاتیت «بی»
مبتلایان به هپاتیت سی جهت پیشگیری از ابتلا به هپاتیت بی باید واکسن ضدهپاتیت «بی» را دریافت دارند که در سه نوبت به فواصل یکماه، شش ماه از تلقیح اولین نوبت واکسن واکسیناسیون صورت می‌گیرد. تلقیح واکسن هپاتیت «بی» فقط افراد را در برابر هپاتیت بی ایمن می‌کند و در پیشگیری از سایر ویروس‌های هپاتیت تاثیری ندارد.
پاسخ به چند سوال
اینجانب مردی 45 ساله هستم که قبل از سال 1990 چندبار خون داده‌ام و هر بار کارت ارسالی برای اینجانب نوید سلامت را به همراه داشت. اما اخیراً پس از اهداء خون نامه‌ای از طرف سازمان انتقال خون برای من ارسال شد که در آن ادعا شده که اینجانب اختلال جزئی در خون دارم و پس از مراجعه به آزمایشگاه ابتلای اینجانب به هپاتیت «سی» تایید شده است. چرا در دفعات قبلی این موضوع مشخص نشده است؟ آیا اهدای خون موجب ابتلا فرد اهداءکننده به این بیماری می‌شود؟
پاسخ: قبل از سال 1992 خون‌های اهدایی فقط از نظر هپاتیت نوع «ب» و بیماری ایدز بررسی می‌شد و تا آن زمان امکان بررسی این نوع ویروس وجود نداشت. به هر حال حدود 25 سال از شناسایی ویروس هپاتیت «سی» در دنیا می‌گذرد و فقط از سال 1992 امکان انجام آزمایش تشخیص این نوع ویروس در دنیا فراهم شده است. به همین دلیل داشتن کارت سالم قبل از آن سال رد کننده ابتلای جنابعالی به هپاتیت «سی» در آن زمان نیست، البته ممکن است بعد از سال 1992 به دلیل تماس با عفونت هپاتیت «سی» دچار این بیماری شده باشید.
متاسفانه یکی از راه‌های موجود در انتقال بیماری عدم رعایت بهداشت در دندانپزشکی است. با توجه به این که هنگام گرفتن خون از اهداکنندگان، از لوازم یکبار مصرف و بدون آلودگی استفاده می‌شود، خطر ابتلاء به هپاتیت »سی» به اهداءکنندگان اصلا وجود ندارد. به هر حال با توجه به اثبات ابتلای شما به هپاتیت «سی» از اهدای مجدد خون خودداری کنید.
گاهی اوقات افراد مبتلا به هپاتیت «سی» به علت افزایش غلظت خون (درصد هموگلوبین بالا) نیاز به خون‌گیری دارند. در این مورد مشورت با پزشک فصد خون انجام می‌شود و در این روش خون گرفته شده را دور می‌ریزند.
برای از بین بردن ویروس در لباس و لوازم آلوده به خون فرد مبتلا به هپاتیت سی چه باید کرد؟
پاسخ: ساده‌ترین روش جوشاندن لباس و لوازم آلوده پس از پاک کردن خون از آنهاست. البته در صورت عدم امکان آن می‌توان از محلول‌های سفید کننده 5/0 درصد استفاده کرد. در ابتدا این وسائل را به مدت نیم ساعت در این محلول قرار داده و سپس با آب ساده و روش معمولی بشویید. لباس‌های رنگی را بهتر است در الکل 70 درصد قرار داده و سپس به روش معمولی بشویید. برای تهیه محلول در حد آب ژاول، باید 10 قسمت آب ( مثلا 10 لیتر) را با یک قسمت سفید کننده (1 لیتر) محلول کرد.
باید توجه داشت که فقط در صورت آلوده شدن لباس‌ها به خون باید این کارها را انجام داد.
آیا هنگام مراجعه افراد مبتلا به هپاتیت سی به آرایشگاه باید تیغ و دستگاه آن را جداگانه همراه خود داشته باشند تا از ابتلای دیگران جلوگیری شود؟
پاسخ: استفاده از وسائل شخصی برای بیماران هنگام مراجعه به آرایشگاه‌ها توصیه می‌شود ولی آرایشگاه‌ها باید هنگام ارائه خدمات به مشتریان خود باید علاوه بر رعایت موارد بهداشتی، تیغ‌ها را تعویض کنند.
مردی 25 ساله هموفیل و مبتلا به هپاتیت «سی» هستم. در بررسی‌های انجام شده همه آزمایشات کبدی، اسکن و طحال، سونوگرافی شکم و ... طبیعی هستند. آیا نیازی به درمان دارم؟
پاسخ: طبق نتایج آخرین تحقیقات پزشکی بیماران مبتلا به هپاتیت «سی» که در آزمایشات کبدی آنها در چند نوبت طبیعی باشد و آسیب کبدی در فیبرواسکن شدید نباشد در حال حاضر نیاز به درمان ضدویروسی ندارند و می‌توان منتظر داروهای جدید بود. به هرحال تصمیم‌گیری نهایی بر عهده پزشک معالج شماست و بدانید که علم روز به روز تغییر می‌کند و در آینده ممکن است تصمیم پزشک تغییر کند.
آیا انجام آندوسکوپی در همه بیماران هموفیل مبتلا به هپاتیت «سی» ضروری است؟
خیر، انجام آندوسکوپی فوقانی جهت بررسی و احتمال وجود واریس (عروق برجسته) در مری در افراد جوان‌تر از 20 سال توصیه نمی‌شود. در افرادی که بیش از 20 سال و در برخی مطالعات بیش از 35 سال از ابتلای آنان به هپاتیت «سی» می‌گذرد، قبل از شروع درمان با آلفااینترفرون، آندوسکوپی انجام می‌شود. پیوند کبد یکی از روش‌های مشخص در درمان مراحل بسیار پیشرفته نارسایی کبد است. تا به حال کمتر از 50 مورد پیوند کبد در بیماران هموفیل که به دلیل هپاتیت «سی» دچار نارسایی کبد شده‌اند، گزارش شده است. خوشبختانه اکثر بیماران هموفیل مبتلا به هپاتیت «سی» در مرحله شدید بیماری قرار ندارند و امکان درمان دارویی آنان وجود دارد. به هر حال در صورت نیاز به پیوند کبد امکان انجام آن کشور به آسانی مقدور نیست و هزینه اعزام به خارج سرسام‌آور است. در صورت موفقیت‌آمیز بودن پیوند کبد، علاوه بر اصلاح وضعیت کبدی در اکثر بیماران کمبود فاکتور انعقادی نیز برطرف شده و هموفیلی نیز بهبودی می‌یابد. لازم است آزمایش اچ – آی –وی بیمار قبل پیوند کبد منفی باشد. در مورد نتایج درازمدت پیوند کبد در بیماران هموفیل باید منتظر آینده شد.
با دقت بخوانید
آنچه هنوز مصرف بی‌خطر خون و فرآورده‌های آن را محدود می‌کند، انتقال عوامل عفونی است. غیرفعال کردن ویروس‌ها جهت استفاده از فرآورده‌های خونی یک آزروست اما در عمل همیشه مقدور نیست. لذا کاهش این خطر به حد مطلوب مفید خواهد بود. مطرح کردن اینکه خون آلوده است مشکل را حل نمی‌کند و با سلب اعتماد مردم نسبت به خون و فرآورده‌های آن همراه است و دود این موضوع به چشم بیماران خواهد رفت.
بیماران تالاسمی بخوانند
تالاسمی یک نوع کم‌خونی ارثی و نسبتاً شایع است که با تزریق منظم خون و مصرف داروی دفع کننده آهن (دیسفرال) تحت کنترل در می‌آید. اساس درمان حفظ هموگلوبین در سطح 10 گرم در دسی‌لیتر است. اختلال در آنزیم‌های کبدی در بیماران تالاسمی شایع است.از عوارض قابل توجه تزریق خون، انتقال عفونت‌های ویروسی است که می‌توان هپاتیت «ب»، «سی»، و ایدز را نام برد.
طبق آمارهای موجود در کشور ما 20 تا 30 درصد بیماران تالاسمی مبتلا به هپاتیت «سی» هستند. با توجه به افزایش طول عمر بیماران تالاسمی مشکلات کبدی بیماران روز به روز بیشتر خود را نشان می‌دهد. البته علت مهم اختال در آنزیم‌های کبدی، رسوب بیش از حد آهن است. این موضوع خصوصاً پس از طحال‌برداری شدیدتر می‌شود. مصرف مناسب دیسفرال می‌تواند از میزان رسوب آهن در کبد کم کند.
باید توجه نمود که زیادی آهن بصورت مضاعف می‌تواند اثرات هپاتیت « سی» را روی کبد تشدید نماید. در مواردی که آهن زیادی در کبد وجود دارد، اثر اینترفرون در مهار هپاتیت «سی» ضعیف می‌شود و به همین دلیل پزشک متخصص ابتدا درمان زیادی آهن را با دیسفرال و اندازه‌گیری مکرر فریتین سرم را جهت تعیین وضعیت آهن بدن توصیه می‌کند. بیماران تالاسمی در معرض خطر ابتلا به هپاتیت «بی» بوده و لازم است واکسیناسیون هپاتیت «بی» در آنها انجام شود. مصرف اینترفرون پگ به همراه ریباورین می‌تواند بر شدت کم‌خونی بیماران مبتلا به تالاسمی بی‌افزاید ولی در صورت عدم مصرف ریباورین شانس منفی شدن بیماری با اینترفرون پگ تنها کم است. امید است با وارد شدن داروهای جدید خوراکی ضدویروس بتوان نزدیک به 100 درصد بیماران را درمان کرد.سپید
سیدموید علویان
استاد دانشگاه و فوق‌تخصص گوارش و کبد
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار