دکتر هنری هایملیک مخترع مانوری مشهور و بحثبرانگیز برای کمک به افراد در حال خفه شدن روز شنبه ۱۷ دسامبر در ۹۶ سالگی درگذشت.
شفا آنلاین: خانواده
هایملیک در بیانیهای اعلام کردند که او در نتیجه عوارض پس از یک حمله
قلبی گسترده در دوشنبه قبل در بیمارستان درگذشته است.
به گزارش
شفا آنلاین: این جراح اهل شهر
سینسیناتی در ایالت اوهایوی آمریکا در دهه ۱۹۷۰ به خاطر «مانور هایملیک»،
تکنیک استفاده از فشار آوردن بر شکم برای خارج کردن جسم خارجی در مجرای
هوایی، به شهرت رسید.
ابداع مانوری نجاتبخش
هایملیک
در سال ۱۹۷۴ پس از خواندن درباره میزان بالای مرگ در رستورانها که در
ابتدا به حملههای قلبی نسبت داده میشد، اما بعد معلوم شد ناشی از خفگی به
علت گیر کردن غذا در مجرای هوایی است، تکنیک ابداعی خود را ایجاد کرد.
عقیده عمومی در آن زمان این بود که باید بهطور مکرر به پشت فردی که به علت
وارد شدن جسم خارجی دچار انسداد مجرای هوایی به ریهها شده است، ضربه زد.
اما هایملیک اعتقاد داشت که ضربه زدن به پشت ممکن است باعث شود که جسم
خارجی بیشتر به پایین رود. او برای ثابت کردن روش پیشنهادیاش، سگهای
آزمایشگاهی را بیهوش کرد، نایهای آنها را به تودههای گوشت متصل به یک
ریسمان برای موارد اضطراری مسدود کرد و تکنیکی را اختراع کرد که نامش را
جهانی کرد.
در
مانور هایملیک، فرد نجاتدهنده باید در پشت فرد در حال خفه شدن بایستد،
شست مشت بستهاش را روی نقطهای در زیر دیافراگم و در میان ریهها قرار دهد
و سپس با فشار دادن محکم و سریع روی این نقطه، باعث ایجاد فورانی از هوا
از درون ریهها شود که جسم مسدودکننده را به خارج براند.
هایملیک
کشفش را در یک ژورنال پزشکی منتشر کرد و پس از پوشش رسانهای آن شروع به
انتشار عمومی آن کرد. مردی در ایالت واشنگتن که مدت کوتاهی پس از خواندن
گزارشی در روزنامه درباره مانور هایملیک همسایهاش را از خفگی نجات داد، به
عنوان نخستین فردی شناخته شده که از این مانور استفاده کرده است.
تصور
میشود که این مانور جان بیش از ۱۰۰هزار نفر را فقط در آمریکا نجات داده
باشد. ازجمله افراد مشهوری که با این مانور از مرگ نجات یافتند میتوان به
رونالد ریگان، رئیسجمهور آمریکا و ادوارد کوچ، شهردار نیویورک و بازیگران
هالیوود شر، الیزابت تیلور، گولدی هان، والتر ماتائو، کری فیشر، جک لمون و
مارلن دیتریش اشاره کرد.
یک
پسر ۱۳ ساله در سال ۲۰۱۵ پس از یادگیری این مانور با تماشای کارتون «باب
اسفنجی شلوار مکعبی» توانست انسداد مجرای هوایی همکلاسیاش را برطرف کند.
رد و قبول جامعه پزشکی
حدود
یک دهه طول کشید تا جامعه پزشکی مانور هایملیک را بپذیرد، تا حدی
بهاینعلت که کارآزمایی بالینی رسمی درباره آن وجود نداشت. در آن هنگام
صلیب سرخ آمریکا انجام این مانور را به عنوان روش دوم پس از زدن به پشت
توصیه میکرد.
هایملیک
در سال ۱۹۸۴ برنده جایزه معتبر لاسکر برای خدمت عمومی شد. یک سال بعد سی
اورت کوپ، مقام ارشد پزشکی آمریکا، گفت که مانور را هایملیک باید به عنوان
«تنها روش» برای نجات افراد در حال خفه شدن به کار رود.
صلیب
سرخ در سال ۱۹۸۶، این مانور را بهطور رسمی به عنوان شیوه اولیه ضد خفگی
توصیه کرد، هرچند که در سال ۲۰۰۶ از این تصمیمش بازگشت و دوباره «فشار
آوردن شکمی» به عنوان روش ثانوی به رسمیت شناخت.
از
طرف دیگر این پرسش هم مطرح شده است که آیا هایملیک مستحق همه اعتبار ابداع
این شیوه ضد خفگی هست یا نه. دکتر ادوارد پاتریک یکی از دستیاران هایملیک
که در سال ۲۰۰۹ درگذشت، برای سالها مدعی بود که او هم در اختراع این
مانور شرکت داشته است.
درواقع
او در سال ۲۰۰۳ پسازآنکه خبرنگاری به سراغش آمد و از او درباره اینکه چه
کسی این مانور را اختراع کرد، پرسید، بیانیه جدیدی دراینباره منتشر کرد.
پاتریک
در آن بیانیه نوشت: «نظر من همیشه این بوده است که دکتر هایملیک و من
همراه هم برای ایجاد آنچه امروز مانور هایملیک نامیده میشودم، کار کردیم،
درست همانطور که برادران رایت با یکدیگر نخستین ماشین پرنده را ساختند.»
نظریات بحثبرانگیز
هایملیک
با وجود ابداعات نجاتبخش در طول دوران کاریش در مواردی بر نظریاتی اصرار
داشت که بعدها بیاعتبار بودن آنها ثابت شد. هایملیک بهطور بحثبرانگیزی
اصرار داشت که غریق نجاتها باید پیش از انجام تنفس مصنوعی بر روی افراد
غرقشده این مانور را هم انجام دهند. او میگفت پسازاین که از شمار بسیاری
افراد شنیده است که این کار نجاتشان داده است، به این عقیده رسیده است.
اما انجمن قلب آمریکا در دهه ۱۹۹۰ استفاده از مانور هایملیک را برای
غرقشدگی بررسی و این نظر را رد کرد.
او
همچنین استدلال میکرد مالاریا درمانی- عمل تزریق شکل قابل علاج انگل
مالاریا به بیماران- باید به عنوان یک امکان درمانی برای ایدز و سایر
بیماریها موردپژوهش قرار گیرد. یک گزارش سازمان جهانی بهداشت تجربیاتی را
که با حمایت هایملیک در اواخر دهه ۱۹۹۰ در چین با آلوده کردن بیماران دچار
ایدز به مالاریا انجام شد، یکی از «قساوتهای» پزشکان در دوران اخیر خواند.
در بیانیه خانواده هایملیک آمده است: «پدر در اعتقاد و عشقش برای
آرمانهایش پایدار باقی ماند. او اهل سیاست نبود. او در جستجویش برای یافتن
راههای جدید برای نجات جان انسانها مصمم بود. پدر معتقد بود که هر چیزی
در حوزه پزشکی امکانپذیر است، حتی هنگامیکه منتقدان با او مخالفت
میکردند.»
او
در اوایل امسال در ماه مه، چند روز پیش از روز ملی مانور هایملیک در
آمریکا در مصاحبهای گفت که برای نخستین بار خودش این مانور را بر روی یکی
از ساکنان آسایشگاه محل زندگیاش انجام داده است. هر چند که قبلا در
مصاحبهای در سال ۲۰۰۳ گفته بود که سه سال پیش این مانور را خودش روی فردی
انجام داده است.سپید
منبع: WCPO