یک بررسی بزرگ تازه نشان میدهد برنامه شرکای جهانی سلامت – اسکای (WHP-Sky) یک ابتکار عمل بسیار ستوده شده که مدلهای تجاری امتیازدهی و پزشکی از راه دور را برای ارائه دادن مراقبتهای بهداشتی باکیفیت در مناطق روستایی در هند است نتوانسته مراقبتهای بهداشتی برای اسهال و ذاتالریه کودکان را بهبود بخشد مانوج موهانان، استاد بهداشت عمومی دانشگاه دوک، مانوج موهانان و سرپرست این تحقیق عقیده دارد این برنامه در ابتدا یک ایده رویایی به نظر میرسید.
شفا آنلاین>اجتماعی> این طرح قرار بود بهداشت و درمان در مناطق روستایی
هند را که پزشک در آنجا بهندرت پیدا میشود، دگرگون کند. این برنامه امید
داشت ترتیبی بدهد تا بیماران بتوانند به جای گرفتن توصیهها از درمانگران
محلی کمصلاحیت، توصیهها را بهطور الکترونیکی از راه دور از پزشک صاحب
صلاحیت دریافت کنند. بسیاری ازجمله بنیاد گیتس با اختصاص 23 میلیون دلار از
این طرح حمایت کردند.
به گزارش
شفا آنلاین، بعد از راهاندازی طرح در سال 2011، بنیاد گیتس
عدهای از دانشمندان مستقل که موهانان هم در جمع آنان بود، برای ارزیابی
طرح مامور کردند و آنان بعد از بررسی به این نتیجه رسیدند که با شروع 3 سال
از آغاز به کار ویاچپی- اسکای، این طرح هیچ تاثیری بر مناطق روستایی هند
نگذاشته است.
راهحلی برای کمبود پزشک در مناطق روستایی
پیدا
کردن پزشک در خارج از مناطق فشرده شهری هند، کار دشواری است. کارشناسان
بهداشتی هند میگویند، درمانگران باسواد از ترک زندگی مرفه و آسوده شهری
بیزارند. آنها دوست ندارند در مناطق روستایی به درمان بپردازند و شرایط
زندگی در روستا را نامناسب میدانند. به همین دلیل بیش از 70 درصد از جمعیت
هند، جمعیتی بالغ بر 876 میلیون نفر، از هر نوع دسترسی آسان به پزشک
محروماند. در عوض، مردم هند در مناطق روستایی اغلب توسط درمانگرانی مداوا
میشوند که هیچ نوع مدرک پزشکی و اجازه قانونی برای درمان ندارند. بانرجی،
استاد دانشگاه کلکته، عقیده دارد: «این افراد غالبا افرادی هستند که
تجربیات کمی در درمان برخی بیماریها دارند. آنها در داروخانه کار میکنند
و در مواردی هم دیده شده دربان اماکن درمانی هستند. برخی از آنها بهنوعی
آموزشهایی دیدهاند یا شاید تحصیلاتی در حد داروساز یا پرستار داشته
باشند. آمارهای سال 2001 نشان میدهد، یکپنجم از این افراد هیچ تحصیلات
دبیرستانی نداشتهاند.»
قرار
شد که در سال ۲۰۱۱ دبلیواچپی-اسکای مراکز دیجیتالی را در مراکز غیررسمی
درمانی روستایی هند احداث کند تا بیماران روستایی بتوانند بیماری خود را با
استفاده از چت ویدئویی با پزشکی که در شهر نشسته است، در میان بگذارند.
این طرح درمانگران غیررسمی روستایی را آموزش میدهد تا این ارتباط را
برقرار سازند. بهطور نظری، افرادی که در این مراکز اینترنت یا پزشکی از
راه دور زندگی میکنند، باید بتواند آنها را به پزشکان صلاحیتدار متصل
کند. نماینده سازمان جهانی بهداشت در هند میگوید قرار بود این برنامه به
خود متکی باشد و آنقدر توسعه یابد تا بزرگترین شریک در بهداشت و درمان در
مناطق روستایی هند شود؛ به همین دلیل، دبلیواچپی بدون نیاز به کمکهای
مالی و بر اساس فرانشیز برنامهریزی شد. درمانگران غیررسمی کارمندان
درمانگاه دبلیواچپی خوانده میشوند و برای این کار دستمزد دریافت میکنند.
میزان پرداخت بیماران برای ارتباط دیجیتالی با پزشک بسیار کم و در حدود 50
تا 200 روپیه یا 75 تا 3 دلار آمریکا خواهد بود.
جایزهها و ایرادها
این
برنامه دو سال بعد از راهاندازیاش بسیاری از جوایز بینالمللی را از آن
خود کرد، مانند جایزه سال 2013 اسکل برای بهترین کارآفرینی و جایزه مفهوم
نوآورانه از سوی بنیاد شواب. موهانان عقیده دارد: «این ایدهای واقعا جذاب
است. استفاده از فناوری برای اینکه چنین مشکل بزرگی در بهداشت جهانی را دور
بزنیم. بسیاری از اعطاکنندگان بینالمللی کمک و نهادهایی که جوایزی را به
این طرح دادند درواقع میخواستند آن را تشویق کرده باشند. مشکل این بود که
ما هیچ اطلاعاتی در این زمینه نداشتیم..»
وقتی
دبلیواچپی- اسکای در سال 2013 نخستین جایزه را گرفت، تیم کارشناسان مستقل
اطلاعاتی درباره میزان کارآمدی و تاثیر طرح نداشتند. اولین بار نتیجه
بررسیها دراینباره همین ماه در نشریه هلث افیرز چاپ شد و موهانان
میگوید: «هنوز نشانهای دال بر کارایی این طرح به دست نیامده است.»
وی
ادامه میدهد: «تیم بررسی 2 ایراد اساسی را در اجرا پیدا کرده است: یکی
مشارکت صاحبان درمانگاهها و دیگر مشارکت بیماران. بسیاری از درمانگاههای
غیررسمی با توجه به درآمد قابلقبول فعلی رغبتی به مشارکت در طرحی با
فرانشیز ناچیز ندارند.» این برنامه سه سال بعد از به راه افتادنش، در سال
۲۰۱۴ توانست فقط 6 درصد از درمانگاههای غیررسمی در مناطق پایلوت را با خود
همراه سازد. یعنی حدود 9 هزار درمانگاه و 10 درصد از درمانگران غیررسمی در
منطقه.
موناهان
میگوید: «ایراد بعدی آن است که آنها که حاضر به مشارکت و استفاده از طرح
شدهاند، از سرکردگان و افراد بانفوذ منطقه نیستند. بیشترین تعدادی که با
این طرح اعلام آمادگی کردهاند، درمانگران کمتجربه هستند، اما فرانشیز
پیشنهادی برای درمانگرانی که در حال حاضر هم بیماران روستایی زیادی به
آنها مراجعه میکنند، برای آنها جذابیتی ندارد.»
درباره
ایراد دوم هم موهانان عقیده دارد، نشانهای از علاقه بیماران به این طرح
وجود ندارد. بررسیها نشان میدهد دبلیواچپی- اسکای بهرغم حضور 6 درصد از
درمانگران محلی در این طرح، توانسته تنها 3 درصد از بیماران روستایی هند
را درمان کند. کارشناسانی که در بررسی شرکت نداشتهاند میگویند عجیب نیست
که قانع کردن مردم برای مشارکت در این طرح آسان نبوده باشد.سپید
منبع: NPR