سازمان آتش‌نشانی از آن دسته سازمان‌هایی است که نقش حیاتی در حفظ ایمنی و امنیت شهروندان را برعهده دارد. در سال‌های اخیر شهرداری تهران امکانات زیادی برای تجهیز این سازمان اختصاص داده تا بتواند برای حفظ امنیت جانی مردم اقدامات سریعی را انجام دهد. شهر تهران دارای بافت قدیمی و فرسوده زیادی است که هر لحظه باید در گوشه و کنار آن منتظر حادثه ای بود. به عنوان مثال بازار بزرگ تهران یکی از آن دسته محل‌هایی است که دارای بافتی قدیمی و فشرده از نظر سازه بوده و دارای تراکم جمعیتی زیادی است و هر چند وقت نیز شاهد آتش سوزی در آن هستیم. در ۱۰ سال اخیر ایستگاه‌های آتش‌نشانی در تهران دو برابر شده و نیروی انسانی نیز افزایش یافته و در نتیجه ایمنی در شهر با توجه به امکانات و تجهیزات، پیشرفت مناسبی داشته است. درضمن باید از سال ۹۰ سختی کار به آتش‌نشانان تعلق می‌گرفت، اما متاسفانه هنوز این شغل جزو مشاغل سخت نیست. براساس این قانون آتش‌نشانان باید بعد از ۲۰ سال خدمت بازنشست شوند. این درحالی است که این قانون در عمل اجرا نشده و آتش‌نشانان بعد از ۳۰ سال خدمت بازنشست می‌شوند. دلیل این موضوع آن است که در تبصره این قانون شرط سنی ۵۰ سال برای بازنشستگی درنظر گرفته شده است. از آنجا که معمولا آتش‌نشانان معمولا در سنین ۲۰ تا ۲۵ سالگی استخدام می‌شوند باید هرکدام ۲۵ تا ۳۰ سال کار کنند تا به سن ۵۰ سالگی رسیده و بتوانند بازنشست شوند. در ضمن در سال‌های اخیر به فراخور شغل آتش‌نشانی برخی اولویت‌های لایحه به روز رسانی تجهیزات و آموزش کارکنان، لایحه استقرار و تامین منابع مالی، لایحه بهبود و توسعه خدمات ایمنی آتش‌نشانی و همچنین لایحه‌ای درباره وضعیت جانباختگان و معلولان سازمان در شورای شهر در دستور کار قرار گرفته است.
آتش‌نشانان همچنان فعال
رئیس ایستگاه ۶۵ آتش‌نشانی درباره شغل آتش‌نشانی می‌گوید: کلانشهر تهران ۱۲میلیون نفر جمعیت دارد و هر لحظه این شهر می‌تواند آبستن حوادث متعدد باشد. از این رو بافت قدیمی و فرسوده این شهر را با چالش‌های فراوانی رو به رو کرده است. یک آتش‌نشان به طور شبانه روزی با مشکلات و حوادث متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. این در حالی است که حوادث به هیچ عنوان خبر نمی‌کند و بروز حوادث به مصدومیت و حتی شهادت آتش‌نشانان منجر می‌شود. به دلیل مواجهه با حوادث تلخ و شیرین طبیعتا هر کسی توانایی دوام در این شغل را ندارد. شغل آتش‌نشانی نیازمند روحیات خاص است. جواد مرادزاده، سراسر روزهای خدمت در شغل آتش‌نشانی را پر از خاطرات تلخ و شیرین می‌داند و می‌افزاید: یکی از خاطراتم مربوط به مصدومیت دست کودکی به وسیله چرخ گوشت است. والدین کودک گلویی چرخ گوشت را به دست گرفته و وارد ایستگاه آتش‌نشانی شدند و ما نیز آنها را به بیمارستان سینا منتقل کردیم. در بیمارستان با بی هوشی کودک عملیات نجات آغاز شد. جالب است بدانید که بعد از بریدن گلویی چرخ گوشت فقط یکی از ناخن‌های طفل آسیب دیده بود. این در حالی بود که مادر کودک بعد از شنیدین خبر سلامتی فرزندش از شدت هیجان روانی غش کرد. این حادثه باعث شد تا نیروهای آتش‌نشانی نیز گریه کنند. با بررسی حوادث می‌توان گفت که تاکنون چرخ گوشت باعث بروز خسارت‌ها و مصدومیت‌های فراوانی شده است. رئیس ایستگاه ۶۵ آتش‌نشانی درباره وضعیت شغل آتش‌نشانی در ایران می‌گوید: در گام نخست باید امکانات و شرایط مهیا شود تا بتوان وضعیت مشاغل آتش‌نشان‌ها را با وضعیت آنها هماهنگ کرد. برای مثال هم اکنون به دلیل وضعیت استخدام اگر ۵۰۰ نفر از آتش‌نشان‌ها بازنشست شوند به نسبت برخی چالش‌های جدید برای این قشر بروز می‌کند. سال گذشته استاندار تهران وضعیت آتش‌نشان‌های کشور را مطابق با استانداردهای روز ندانست و از سوی دیگر شهردار تهران فعالیت آتش‌نشان‌ها را مطابق با استانداردهای روز دنیا برشمرد. به گفته رئیس ایستگاه ۶۵ آتش‌نشانی، در سال‌های گذشته تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی در تهران محدود بود، اما هم اکنون ۱۳۰ ایستگاه آتش‌نشانی در سطح شهر تهران فعال است. در آینده نزدیک قرار است تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی به ۱۵۰ پایگاه افزایش یابد. به دلیل افزایش تعداد ایستگاه‌ها به نسبت فاصله زمانی آتش‌نشان به محل حادثه یا حریق کاهش یافته است. هم‌اکنون میانگین حضور آتش‌نشان به محل حادثه یا حریق چهار دقیقه است که این امر برای آتش‌نشان‌ها در دیگر کشورهای دنیا تامل‌برانگیز است. این در حالی است که همگان براین باور بودند که به دلیل بافت فرسوده و خیابان‌های تهران نمی‌توان مطابق با استانداردهای جهانی در محل حریق یا حادثه حضور داشت، اما با توجه به شرایط کنونی وضعیت فعالیت آتش‌نشان‌های کشور در مقایسه با میانگین جهانی مطلوب تر است.
وضعیت سختی شغل آتش‌نشان‌ها بررسی می‌شود
سخنگوی آتش‌نشانی‌های کشور درباره وضعیت شغل آتش‌نشانان می‌گوید: شغل آتش‌نشانی جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب
می‌شود، اما در شرایط کنونی نمی‌توان این امر را به شکل مطلوب مورد بهره
برداری قرار داد. در بسیاری از سازمان‌ها نیروها با ۲۰ تا ۲۵ سال سابقه
کاری و در سن ۵۰سالگی بازنشسته می‌شوند. در سازمان آتش‌نشانی نیز به‌رغم
پیگیری‌های انجام شده توسط شورای شهر تهران و شهرداری در دولت قبل این
مصوبه به تصویب رسید. اما بر اساس آن هر یک از آتش‌نشان‌ها در سن ۵۰ سالگی
با سابقه ۲۰سال خدمت می‌توانند بازنشسته شوند. این در حالی است که میزان
قابل توجهی از آتش‌نشان‌ها به فراخور شرایطشان نمی‌توانند از این قانون
بهره مند شوند. برای مثال آتش‌نشانی که در سن ۲۲ سالگی جذب سازمان شده است،
بعد از ۲۰سال خدمت هم اکنون به یک نیروی ۴۲ سال تبدیل شده است. در این
شرایط فرد با وجود خدمت ۲۰ساله باز هم نمی‌تواند بازنشسته شود. جلال ملکی
می‌افزاید: باید این قانون توسط دولت و دیگر دست‌اندرکاران بازنگری شود. در
دولت گذشته این قانون به شکل مناسب مورد توجه قرار گرفته نشده است، اما
باز هم از سوی شهرداری و شورای شهر تهران لایحه ای در این زمینه در حال
تدوین است تا به این ترتیب بتوان وضعیت بازنشستگی این افراد را مورد
بازبینی قرار داد. او درباره برخی نظرات کارشناسان مبنی بر اینکه رنج سنی
آتش‌نشان‌های کشور میانسالگی است، تاکید می‌کند: جذب نیرو در این سازمان
متناسب با نیاز ایستگاه‌هاست. در هر مقطع زمانی به فراخور نیاز سازمان جذب
نیرو انجام می‌شود. درباره میانگین سنی آتش‌نشانان نیز باید به این امر
اذعان داشت که حداکثر جذب نیرو در این سازمان ۲۵ سالگی است. این درحالی است
که بسیاری از سازمان‌ها تا سنین ۳۰ تا ۳۵ سالگی نیز جذب نیرو دارند، اما
آتش‌نشان‌ها به دلیل شرایط ویژه در این سازمان باید فیزیک بدنی مناسبی
داشته باشند. به گفته سخنگوی آتش‌نشانی‌های کشور اینکه برخی بر این باورند
که رنج سنی در این سازمان میانسالگی است، باید بدانند که وقتی یک جوان در
سن ۲۲ سالگی وارد این سازمان می‌شود طبیعتا بعد از ۲۰ - ۲۵ سال خدمت در این
سازمان به یک نیروی ۴۷ ساله تبدل می‌شود و به نسبت چنین فردی به شادابی
سال‌های نخست استخدام نیست. اینکه این نوع مشاغل جزو مشاغل سخت و زیان آور
قرار گرفته به دلیل شدت کار است و طبیعتا نیرو در این سازمان باید در سنین
۴۰ - ۴۵ سالگی بازنشسته شود. قوانین باید به نحوی فراگیر و قابل استفاده
برای این قشر تدوین شود.آرمان امروز
