85 درصد کودکان و نوجوانان ما کمبود ویتامین D دارند

به گزارش شفا انلاین،به نقل از سپید  در این بیماری استخوان‌های کودکان به دلایلی نرم باقی می‌مانند. این بیماری موجب خمیدگی و رشد ناقص استخوان‌ها و افزایش ریسک شکستن آن‌ها می‌شود. علت اصلی بیماری راشیتیسم کمبود ویتامین D است. کودکانی که به‌اندازه کافی ویتامین D دریافت نمی‌کنند از ساخت استخوانی خوبی برخوردار نخواهند بود، به‌طوری‌که کمبود این ویتامین در کودکان شیرخوار و خردسال منجر به بیماری راشیتیسم خواهد و در بزرگ‌سالان سبب ابتلا به پوکی استخوان می‌شود. برای اینکه فرد بتواند از طریق آفتاب ویتامین D به‌دست آورد باید در معرض نور مستقیم قرار بگیرد این در حالی است که آلودگی هوا و زندگی آپارتمان‌نشینی کودکان و بزرگ‌سالان هر روز بیش از گذشته از ویتامینD محروم می‌کند.

غنی‌سازی با ویتامینD در دولت نهم به فراموشی سپرده شده است
       ربابه شیخ الاسلام، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه درباره کمبود ویتامینD در ایران می‌گوید: «کمبود ویتامین D از سال‌های گذشته در برخی از مناطق ایران بسیار شایع بود مانند آذربایجان شرقی و اردبیل و گزارش‌های بسیاری درباره راشیتیسم کودکان نیز از این مناطق داشتیم. یکی از دلایل آن نیز کمبود ویتامین D به دلیل سردی هوا در این مناطق بود که کودکان را می‌پوشاندند. حتی 30 سال پیش نیز آمارهای بالایی از راشیتیسم کودکان در این مناطق وجود داشت، اما بعدها و در سال 82 بررسی کشوری درباره ریزمغذی‌ها در کشور انجام شد که یکی از ویتامین‌هایی که در این بررسی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت ویتامین D بود که در تهران و در زنان باردار این ویتامین را مورد آزمایش قراردادیم و متاسفانه در شهرهای بزرگ بیش از 60 درصد مادران باردار دچار کمبود ویتامین D بودند. پیش از آن نیز ما به دلیل شایع بودن کمبود ویتامین D در سال 1383 بنا بود که روغن خوراکی مایع را با ویتامین D غنی کنیم. چون وقتی میزان کمبود یک ویتامین D کشور افزایش زیادی داشته باشد، می‌توان یک ماده غذایی را با آن ویتامین غنی کرد اما باید ماده غذایی که برای غنی کردن در نظر گرفته می‌شود ویژگی‌های خاصی داشته باشد. باید همه مردم بتوانند آن را مصرف کنند، جزو رژیم غذایی روزانه مردم باشد و حداکثر مصرف آن ماده نیز خطری ازنظر دریافت ویتامین برای مردم نداشته باشد. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها نان به عنوان غذایی اصلی یا روغن و شیر حامل‌های غنی‌سازی خوبی هستند و مورداستفاده قرار می‌گیرند.»

       شیخ‌الاسلام با بیان اینکه در سال 83 کمیته کشوری کاهش ویتامین D یا غنی‌سازی روغن تشکیل شده است، می‌گوید: «این کمیته در حدود یک سال کار تحقیقاتی انجام داد و نتیجه نهایی این بود که روغن را به‌صورت پایلوت ابتدا در آذربایجان شرقی و اردبیل غنی کنیم و پس از دریافت نتایج آن و در صورتی که طرح مشکلی داشت، آن را مرتفع کنیم. متاسفانه آغاز برنامه با تعویض دولت همراه شد. در دولت هشتم وزیر از اجرای این طرح رضایت داشت اما بعد از تغییر دولت و وزیر بهداشت گروهی که در دولت بعد به وزارت بهداشت آمدند، اعتقاد داشتند که وزارتخانه کاری انجام نداده است و از اجرای این برنامه‌ها جلوگیری کردند و حتی غنی‌سازی‌های گذشته را هم که روی نان انجام می‌شد تا حدودی متوقف کردند و ما نتوانستیم این برنامه را اجرا کنیم، اما حالا هم دیر نشده است و تجویز کپسول ویتامین D برای همه افراد کافی نیست و درواقع قابل انجام نیست و هیچ کشوری در دنیا نمی‌گوید همه مردم کپسول یا دارو را روزانه مصرف کنند. ما با غنی کردن مواد غذایی از ویتامین D می‌توانیم بدون اینکه با مشکلی روبه‌رو شویم این ماده مغذی را به مردم برسانیم. می‌توانیم دستور غنی کردن شیر و لبنیات با ویتامین D را به تمامی کارخانه‌ها بدهیم. در گذشته نیز تجربه‌شده است و شیر را با ویتامین D غنی کرده‌ایم و مرکز تحقیقات غدد دانشگاه تهران که دکتر لاریجانی در آنجا حضور دارند نیز طی آزمایش‌ها اثربخشی این روش را ثابت کرده است، بنابراین من متوجه نمی‌شوم چرا ما منتظر هستیم که همه مردم کپسول بخورند. این روش درست نیست و باید دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت وارد عمل شده و مجدانه پیگیر این مسئله باشد.» ممکن است به شیری که غنی می‌کنیم عده‌ای دسترسی نداشته باشند یا بخشی از ویتامین D خود را از شیر بگیرند می‌توان روغن‌های خوراکی را هم با درصدی که معمول است غنی کنیم و این مشکل بزرگ را در کشور از بین ببریم به این دلیل که علاوه بر اینکه کمبودهای ویتامین D عوارض زیادی در بدن به‌جا می‌گذارد که یکی از آنها پوکی استخوان و ریکتز است و ویتامین D اثرات دیگری در تغذیه دارد. جذب کلسیم را تنظیم می‌کند و اگر کسی می‌خواهد لبنیات مصرف کند، اگر ویتامین D نداشته باشد نمی‌تواند کلسیم را جذب کند. چون مانند ما انسان‌ها که با کمبود ویتامین D مواجه هستیم دام با کمبود ویتامین D مواجه است. کمبود ویتامین D حتی در دامداری‌ها نیز باید موردتوجه قرار بگیرد چون وقتی‌که تابش نور آفتاب به دلیل آلودگی هوا ویتامین D ایجاد نمی‌کند اگر مدام به مردم بگوییم که در معرض نور خورشید نیز قرار بگیرند ممکن است در بدن آنها ویتامین D تولید نشود ضمن اینکه بخش عظیمی از مردم شاغل هستند و به همین دلیل در معرض آفتاب قرار نمی‌گیرند. نور خوشید نیز برای تولید ویتامین D باید به‌صورت مستقیم بتابد. در مناطقی که آفتاب شدید وجود دارد هم خود را از آفتاب شدید می‌پوشانند و در این زمینه نیز حق‌دارند، چون مسئله سرطان‌های پوست وجود دارد، بنابراین غنی‌سازی با ویتامین D برنامه‌ای است که باید حتماً در وزارت بهداشت جزو اولویت‌ها قرار بگیرد.

کمبود ویتامینD احتمال ابتلا به ام اس را افزایش می‌دهد
       سید علی کشاورز، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، بابیان اینکه 85 درصد کودکان و نوجوانان ما کمبود ویتامین D دارند، می‌گوید: «این رقم حاصل پژوهشی است که سال گذشته دانشکده تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سطح کشور انجام داد. علاوه بر این 80 درصد بالغین ما نیز کمبود ویتامین D دارند. کمبود ویتامین D در کودکان موجب ایجاد عوارض متعددی مانند راشیتیسم و انحنای استخوان‌های بلند به‌ویژه پاها و ایجاد پاهای پرانتزی می‌شود. در دراز مدت کمبود ویتامین D خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. گذشته از آن خطر آسیب‌های مغزی و بیماری‌هایی مانند آلزایمر و ام‌اس را نیز افزایش می‌دهد.

مطالعاتی انجام‌شده است که نشان می‌دهد ابتلا به ام‌اس به کمبود ویتامین D در ارتباط است. ویتامین D تنها ویتامینی است که از طریق غذا به‌اندازه کافی تامین نمی‌شود و معمولاً از طریق تابش مستقیم نور آفتاب ویتامین D می‌تواند، سنتز شود، اما در کشور ما علی‌رغم اینکه در استان‌های شمالی تعداد روزهای آفتابی کافی را داریم اما از نور آفتاب به‌درستی استفاده نمی‌کنیم. گسترش شهرنشینی و آپارتمان نشینی منجر به افزایش کمبود ویتامین D در افراد شده است و اشعه‌ای که از شیشه عبور کند هم دیگر خاصیت ساخت ویتامین D را ندارد. بنابراین ما باید به‌طور معمول و مرتب از مکمل ویتامین D استفاده کنیم. به این دلیل که نوع زندگی و نوع پوشش ما به گونه‌ای است که از اشعه آفتاب به‌اندازه کافی استفاده نمی‌کنیم. چون ویتامینD تنها ویتامینی است که در غذای ما به‌اندازه کافی وجود ندارد، بنابراین باید از مکمل‌های آن استفاده کنیم تا ایمن باشیم و دچار مشکلات ناشی از کمبود ویتامین D نشویم.»

       کشاورز با تاکید بر اینکه در بسیاری از کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای اروپایی از قدیم سیاست‌های عمومی افزودن ویتامین‌D به مواد غذایی وجود داشته است، می‌گوید: « در کشور ما این بحث سال‌ها است که مطرح‌شده و گفته می‌شود که ما به غنی‌سازی مواد غذایی به‌وسیله ویتامین D نیاز داریم اما مسئله این است که چه حاملی برای ویتامین D مناسب است؟ روغن یا شیر؟ ما اگر شیر را با ویتامین D غنی کنیم ممکن است همه مردم از شیر بسته‌بندی و پاستوریزه‌ای که غنی‌شده است، استفاده نکنند. چون حتی در شهرهای بزرگ ما هنوز برخی از مردم عادت دارند که شیر فله را از لبنیاتی‌هایی که محصولات خود را به‌صورت مستقیم از دامداری می‌آورند، می‌خرند. شاید اگر روغن غنی شود از این نظر مناسب‌تر باشد. گرچه دیده می‌شود که برخی از مردم از روغن‌های محلی استفاده می‌کنند، اما این‌ها بسیار ناچیز و محدود است.

 روغن عموماً چون در کارخانجات و به‌صورت صنعتی تهیه می‌شود شاید از لبنیات به‌عنوان پوشش مصرف بهتر باشد. اما به‌هرحال ضرورت غنی‌سازی یک واقعیت جدی است. البته نیاز است اساتید علم تغذیه در مشورت با یکدیگر و با جمع‌آوری آمار و اطلاعات در کشور مشخص کنند که چه حاملی برای ویتامین D مناسب‌تر است. وقتی بنا شد ید به نمک اضافه شود، مشخص شد درصد بالایی از مردم ما هنوز از نمک‌های محلی استفاده می‌کنند و بنابراین ممکن است از این سیاست محروم باشند. غنی‌سازی با ویتامین D یک ضرورت است و در غیر این صورت مشکلات جدی را برای سلامتی در درازمدت به همراه خواهد داشت.»