تحـولـی امیـدبـخـش در درمـان سـل مقـاوم

  این موضوع به لحاظ اهمیت کنترل بیماری سل در سطح جهانی به‌ویژه مقابله با سل مقاوم بسیار ارزشمند و نویدبخش است.

       بر اساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی، نزدیک به 6/9میلیون نفر در سرتاسر دنیا گرفتار بیماری سل هستند و 5/1میلیون نفر در اثر این بیماری فوت می‌کنند که عمدتاً در کشورهای درحال‌توسعه هستند. تقریباً 5 درصد مبتلایان به بیماری سل به نوع مقاوم (MDR) مبتلا هستند. بر اساس همین آمار 480هزار نفر گرفتار سل مقاوم هستند و سالانه 190هزار نفر از این تعداد یعنی بالغ بر 40درصد فوت می‌کنند.

       سل مقاوم (MDR) نوعی از بیماری سل است که در آن باسیل سل به دو داروی اصلی یعنی ریفامپین و ایزونیازید مقاوم است. این نوع سل علاوه بر سختی تشخیص، نیازمند درمان طولانی‌مدت 18 تا 24 ماه با استفاده از داروهای رده دوم با عوارض زیاد و هزینه گزاف و گران است.

       در سل معمولی درمان 6 ماهه و موفقیت آن بیش از 90 درصد است. درحالی‌که درمان سل مقاوم با رژیم‌های موجود در 50 درصد موارد با موفقیت همراه است. سل مقاوم مانند سل معمولی یعنی حساس به داروها، به‌سادگی از فرد مبتلا به دیگران منتقل می‌شود و عمده راه انتقال آن از طریق تنفسی است.

       بیمار مبتلا، ذرات آلوده به میکروب سل را از طریق تنفس به هنگام سرفه و عطسه در هوا پراکنده می‌سازد و افراد در معرض، با استنشاق هوای حاوی این ذرات دچار آلودگی با این نوع باسیل سل می‌شوند.

       درمان جدید شامل مجموعه 7 دارویی است که در 4 تا 6 ماه اول آن 7 دارو و در 5 ماه بعد 4 دارو تجویز می‌گردد. این رژیم درمانی در وهله اول در 14 کشور و بر 1200 بیمار امتحان و سودبخشی آن به تایید رسیده است. اخیراً 4 کشور دیگر نیز به این مجموعه اضافه‌شده‌اند.

       هزینه این رژیم درمانی کمتر از 1000دلار برای هر بیمار است و با احتساب کاهش طول مدت درمان از 24 ماه به 9 تا 12ماه پیشرفت تحسین‌برانگیز در زمینه کنترل بیماری سل محسوب می‌شود.

       بر اساس تست تشخیصی جدید (MTBDRsl) که بر اساس روش مولکولی انجام می‌گیرد، مقاومت میکروب سل نوع MDR به دو رده دارویی: شامل فلوروکینولون‌ها و داروهای تزریقی (آمینوگلیکوزیدها) طی 24 تا 48 ساعت شناسایی می‌شود. با روش‌های متداول سه ماه طول می‌کشد تا جواب این بررسی حاصل شود و این رخداد تحول گرانسنگی در سطح جهانی برای کنترل این بیماری به شمار می‌رود.

       سازمان بهداشت جهانی از همه کشورها به‌ویژه مناطقی که سل مقاوم در آن‌ها شیوع نسبی دارد خواسته است تا ضمن تقویت برنامه‌های ملی مبارزه با سل، توجه کافی به موضوع سل مقاوم و به‌کارگیری روش تشخیصی سریع و درمان نوین حداقل در مراکز مرجع در سطح ملی، سعی و جدیت کافی مبذول کنند.